Tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, theo chương trình Kỳ họp, Chính phủ đã gửi đến Quốc hội 120 Báo cáo, Tờ trình, tài liệu, hồ sơ, trong đó có Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và 5 năm 2021-2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.
Về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025 và 5 năm 2021-2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường, nhiều vấn đề vượt dự báo, đặc biệt là hậu quả nặng nề của đại dịch Covid-19; ở trong nước nhìn chung khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi, song với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, chúng ta đạt và vượt 22/26 chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu, xấp xỉ đạt 2/26 chỉ tiêu, trong đó vượt toàn bộ chỉ tiêu về xã hội, an sinh xã hội. Các năm 2024, năm 2025 đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu kinh tế - xã hội cơ bản.
Trong đó, có 08 kết quả nổi bật gồm:
(1) Kiểm soát thành công và khắc phục hiệu quả đại dịch Covid-19 với tinh thần “Xác định sức khỏe, tính mạng của Nhân dân lên trên hết, trước hết”, được quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.
(2) Kinh tế Việt Nam khẳng định đủ sức chống chịu trước các cú sốc bên ngoài, duy trì tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm cao hàng đầu thế giới. GDP năm 2025 dự kiến tăng trên 8%; bình quân giai đoạn 2021-2025 tăng 6,3%, cao hơn nhiệm kỳ trước (6,2%). Quy mô nền kinh tế tăng từ 346 tỷ USD năm 2020 lên 510 tỷ USD năm 2025, tăng 5 bậc, lên vị trí 32 thế giới; GDP bình quân đầu người năm 2025 ước đạt khoảng 5.000 USD, gấp 1,4 lần năm 2020, vào nhóm thu nhập trung bình cao. Cơ cấu kinh tế và chất lượng tăng trưởng chuyển biến tích cực.
(3) Ba đột phá chiến lược được triển khai quyết liệt, hiệu quả, mở ra không gian và kiến tạo phát triển. Công tác xây dựng và thực thi pháp luật được đổi mới về cả tư duy, cách làm; nhiều “điểm nghẽn” được kịp thời tháo gỡ.
Hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển đột phá với nhiều công trình quy mô lớn, hiện đại, có tính kết nối, lan tỏa và định hình cho tương lai. Bên cạnh đó, cơ cấu lao động chuyển dịch tích cực; tỉ lệ lao động nông nghiệp giảm từ 28,3% năm 2020 xuống còn 25% năm 2025; tỉ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 64,5% năm 2020 lên 70% năm 2025.
(4) Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được triển khai quyết liệt, đạt kết quả bước đầu quan trọng. Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia và Trung tâm dữ liệu quốc gia đi vào hoạt động và phát huy hiệu quả. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2025 của Việt Nam xếp hạng 44/139 quốc gia, vùng lãnh thổ. Hạ tầng số phát triển mạnh mẽ, rộng khắp; 100% xã, phường có hạ tầng băng rộng cáp quang; tốc độ Internet di động thuộc top 20 thế giới . Thương mại điện tử phát triển nhanh, tăng bình quân 20%/năm; phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số có bước tiến quan trọng.
Đề án 06 tạo chuyển biến căn bản trong phục vụ người dân, doanh nghiệp, tiết kiệm chi phí xã hội khoảng 3.000 tỷ đồng/năm. Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử năm 2024 xếp hạng 71/193, tăng 15 bậc so với năm 2020. Triển khai sản xuất 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.
(5) Nhiều dự án tồn đọng, kéo dài nhiều năm được xử lý quyết liệt, đạt kết quả tích cực, góp phần giải phóng nguồn lực cho phát triển. Đã trình Bộ Chính trị cho ý kiến xử lý 05 ngân hàng yếu kém (04 ngân hàng thương mại và Ngân hàng Phát triển đã hoạt động ổn định, hiệu quả), 12 dự án, doanh nghiệp thua lỗ và các dự án năng lượng quan trọng tồn đọng kéo dài được giải quyết. Tháo gỡ vướng mắc, đưa vào sản xuất, kinh doanh gần 1.200 dự án với tổng giá trị 675 nghìn tỷ đồng.
(6) Các lĩnh vực văn hóa, xã hội có bước tiến bộ cả về nhận thức, hành động và kết quả; đời sống của Nhân dân được nâng lên. Công nghiệp văn hóa, giải trí đang trên đà phát triển; có 10 di sản văn hóa của Việt Nam được UNESCO công nhận, ghi danh.
Mạng lưới cơ sở y tế phát triển mạnh; chất lượng khám, chữa bệnh được nâng lên; tỉ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 90,2% năm 2020 lên 95,2% năm 2025.
Chất lượng giáo dục được cải thiện; nhiều cơ sở giáo dục đại học tăng thứ bậc trên các bảng xếp hạng uy tín quốc tế. Theo báo cáo nêu rõ: Có 05 đại diện lọt vào bảng xếp hạng đại học thế giới năm 2024 của Tổ chức Quacquarelli Symonds (QS), gồm Đại học Duy Tân (vị trí 514, tăng 286 bậc); Đại học Tôn Đức Thắng (nhóm 721-730, tăng 280 bậc); Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh và Đại học Quốc gia Hà Nội (nhóm 951-1.000); Đại học Bách khoa Hà Nội (nhóm 1.201-1.400).
100% học sinh Việt Nam (194 em) tham dự các kỳ thi Olympic quốc tế đều đoạt giải. Trong đó, có 61 Huy chương Vàng, 69 Huy chương Bạc, 51 Huy chương Đồng, 01 giải khuyến khích và 12 Bằng khen.
Thực hiện miễn, hỗ trợ học phí từ mầm non đến phổ thông từ năm học 2025-2026; hỗ trợ ăn trưa cho trẻ em nhà trẻ bán trú ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn, học sinh tiểu học, trung học cơ sở ở các xã biên giới và một số địa phương có điều kiện cũng đã chủ động hỗ trợ; dành nguồn lực để xây dựng 248 trường liên cấp nội trú, bán trú hiện đại tại các xã biên giới đất liền, trong đó trước mắt hoàn thành 100 trường trước năm học mới 2026-2027.
Các chính sách người có công, an sinh xã hội, giảm nghèo được triển khai toàn diện và đạt nhiều kết quả nổi bật với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Tổ chức rất thành công kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 80 năm Quốc khánh 2/9, Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, đoàn kết, lòng tự hào dân tộc.
(7) Triển khai quyết liệt, hiệu quả việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Công tác thanh tra, kiểm tra, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được đẩy mạnh.
(8) Tiềm lực quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường; độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia được giữ vững; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Đối ngoại và hội nhập quốc tế là điểm sáng; ngoại giao kinh tế đạt nhiều kết quả; uy tín và vị thế quốc tế của Việt Nam được nâng cao.
Về đánh giá chung, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, kết quả đạt được của năm 2025 và giai đoạn 2021-2025 là rất đáng trân trọng, tự hào; năm sau tốt hơn năm trước, nhiệm kỳ này tốt hơn nhiệm kỳ trước trên hầu hết các lĩnh vực.
Đặc biệt, chúng ta đã giữ được “trong ấm, ngoài êm”, được Nhân dân và cộng đồng quốc tế đánh giá cao; tiếp tục tạo xu thế đổi mới; tạo đà phát triển nhanh, bền vững; tạo lực phát triển bao trùm, toàn diện; tạo khí thế bước vào kỷ nguyên mới và củng cố, tăng cường niềm tin vững chắc của Nhân dân vào Đảng, Nhà nước”.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng đã thẳng thắn chỉ rõ một số hạn chế, khó khăn của nước ta như áp lực điều hành ổn định kinh tế vĩ mô còn lớn. Cơ chế, chính sách chưa đủ mạnh để khai thác hiệu quả nguồn lực từ con người, thiên nhiên, văn hóa và để bảo vệ môi trường. Các thị trường bất động sản, vàng, trái phiếu còn diễn biến phức tạp. Sản xuất kinh doanh trong một số lĩnh vực còn khó khăn. Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chưa thực sự trở thành động lực tăng trưởng chính. Nhân lực chất lượng cao còn thiếu, nhất là ngành mũi nhọn.
Còn mâu thuẫn, chồng chéo trong một số quy định pháp luật; thủ tục hành chính phải cắt giảm mạnh hơn. Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp là việc khó, thực hiện trên quy mô lớn, thời gian ngắn, yêu cầu cao nên có nơi còn lúng túng, chưa đồng bộ. Việc xử lý các dự án, cơ sở nhà đất tồn đọng, kéo dài vẫn phải nỗ lực hơn nữa.
Đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo… Tình trạng ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông, ngập úng, sụt lún, sạt lở… tại các đô thị lớn, miền núi chưa được xử lý hiệu quả. Thiên tai, bão lũ, thời tiết cực đoan hơn. Tình hình an ninh trật tự tại một số địa bàn, tội phạm an ninh mạng, công nghệ cao còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp…
Nguyên nhân hạn chế, yếu kém được chỉ ra: Gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan; tình hình thế giới biến động nhanh, phức tạp, khó lường; dịch bệnh, biến đổi khí hậu cực đoan; nước ta là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô còn khiêm tốn, độ mở lớn, năng lực nội tại và sức cạnh tranh còn hạn chế. Những yếu kém nội tại kéo dài từ lâu bộc lộ rõ hơn trong khó khăn. Phát triển còn dựa nhiều vào lao động giá rẻ, tài nguyên mà chưa dựa vào nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Một bộ phận cán bộ, công chức năng lực yếu, sợ trách nhiệm, sợ sai. Sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương có lúc, có nơi chưa chặt chẽ, hiệu quả.
Về nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2025, Thủ tướng cho biết, tập trung thúc đẩy tăng trưởng trên 8% gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn; ứng phó kịp thời, hiệu quả các cú sốc từ bên ngoài; tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án tồn đọng kéo dài; phấn đấu giải ngân 100% kế hoạch đầu tư công; tiếp tục rà soát, triển khai hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp. Làm tốt công tác an sinh xã hội, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán; huy động mọi nguồn lực khắc phục kịp thời hậu quả thiên tai, bão lũ; giữ vững trật tự an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả đối ngoại, hội nhập quốc tế.
Liên quan đến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, về mục tiêu tổng quát, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Nâng cao tự chủ chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình phát triển, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa. Ổn định tổ chức bộ máy, xây dựng nền hành chính hiện đại, thông minh, tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển. Đột phá mạnh mẽ trong xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Thực hiện tốt an sinh xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân. Củng cố, tăng cường hơn nữa tiềm lực quốc phòng, an ninh; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế.
Nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu:
(1) Tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn; kiểm soát nợ công, bội chi ngân sách nhà nước trong giới hạn quy định.
(2) Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cơ cấu lại nền kinh tế; thực hiện quyết liệt các quyết sách của Bộ Chính trị trên các lĩnh vực quan trọng, then chốt.
(3) Tập trung xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển. Tổng kết việc thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù để thể chế hóa thành chính sách chung cho cả nước. Hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển đặc khu kinh tế tại Vân Đồn, Vân Phong, Phú Quốc. Năm 2026, cắt giảm, đơn giản hoá 100% điều kiện kinh doanh không cần thiết; cắt giảm 50% thời gian, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính so với năm 2024. Triển khai mạnh mẽ Đề án 06 và phong trào “Bình dân học vụ số”. Đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo. Chú trọng giám sát và xử lý sau thanh tra; tăng tỷ lệ thu hồi tiền và tài sản.
(4) Tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy hành chính nhà nước; tập trung xử lý các dự án tồn đọng kéo dài.
(5) Tập trung đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng chiến lược.
(6) Tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở tất cả các cấp học. Thúc đẩy việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai; dạy và học trí tuệ nhân tạo trong trường phổ thông. Phát triển mạnh các đại học quốc gia, cơ sở giáo dục đại học xuất sắc và các cơ sở đào tạo nghề chất lượng cao đáp ứng yêu cầu thị trường lao động; đào tạo nhanh 100 nghìn kỹ sư lĩnh vực chíp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Triển khai các chương trình, đề án nghiên cứu khoa học đột phá, tập trung vào 11 nhóm ngành công nghệ chiến lược.
(7) Chú trọng phát triển văn hóa, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
(8) Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường.
(9) Củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; tăng cường đối ngoại, hội nhập quốc tế; gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển.
(10) Chủ động hơn nữa công tác thông tin, tuyên truyền; tiếp tục đổi mới, sáng tạo, đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung, đặc biệt là phục vụ Đại hội lần thứ XIV của Đảng và bầu cử Quốc hội khóa XVI.
