Những ngày gần đây, mạng xã hội xôn xao với các bài đăng về việc nhiều bài thi IELTS bị chấm lại, sửa điểm.
Sau khi các thông tin được nhiều trang mạng xã hội đăng tải, trang chủ của tổ chức IELTS cũng đã lên tiếng xác nhận sự việc. Trong phần hỗ trợ thí sinh (Frequently Asked Questions - những câu hỏi thường gặp), tổ chức này cho biết các bài thi bị ảnh hưởng trong khoảng thời gian từ tháng 8/2023 đến tháng 9 năm 2025. Lý do là "lỗi hệ thống kỹ thuật nội bộ", "không phải do bất kỳ vi phạm an ninh mạng nào". Dữ liệu cá nhân của thí sinh vẫn được bảo mật.
Các kết quả sai chủ yếu tập trung ở phần reading và listening. Đặc biệt, nhiều học viên tại các quốc gia khác như: Nepal, Hàn Quốc, Nga, Australia…, cũng phát hiện thấy lỗi kỹ thuật tương tự. [1]
Nếu điểm IELTS thay đổi, hệ lụy đó ai sẽ chịu trách nhiệm?
Nhiều người bày tỏ băn khoăn về việc, hiện nay có rất nhiều cơ sở giáo dục căn cứ vào điểm số của chứng chỉ IELTS để làm tiêu chí ưu tiên xét tuyển đầu vào đại học, thế nhưng với những lùm xùm xảy ra gần đây, việc áp dụng này có còn hợp lý?
Trao đổi với phóng viên, Phó Giáo sư Trần Hậu - Uỷ viên Hội đồng tư vấn về Khoa học - giáo dục và Môi trường (nay là Hội đồng tư vấn về Khoa học công nghệ và Chuyển đổi số) thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng, qua những sự việc gần đây, cơ quan quản lý cũng nên xem xét các quy định liên quan khi ưu tiên xét tuyển với thí sinh có chứng chỉ IELTS. Đặc biệt là tìm hiểu, rà soát để quản lý hiệu quả hơn liên quan đến việc tổ chức thi, cấp chứng chỉ IELTS tại Việt Nam.
Phó Giáo sư Trần Hậu nhấn mạnh: "Thông tin báo chí nêu ra thể hiện các bài thi bị ảnh hưởng từ tháng 8/2023 đến tháng 9/2025 chỉ vì lý do sự cố kỹ thuật. Như vậy, quy định mà một số trường đại học đưa ra khi áp dụng điểm ưu tiên để xét tuyển với các thí sinh có chứng chỉ IELTS cũng cần phải xem lại. Nếu không có cách thẩm định chắc chắn về mức độ tin cậy của điểm số trong các chứng chỉ đó thì các trường có nên coi đó như một thước đo để làm căn cứ xét tuyển đầu vào. Bởi lẽ, có sự sai lệch từ lỗi hệ thống, từ đó điểm số cũng thiếu sự khách quan cũng đồng nghĩa với việc nó gián tiếp tạo ra sự thiếu công bằng trong giáo dục".
Qua đó, vị Uỷ viên Hội đồng tư vấn về Khoa học - giáo dục và Môi trường cho rằng, để đảm bảo công bằng thì cần một hệ thống đánh giá năng lực ngoại ngữ nội địa đủ tin cậy, không nên "thần thánh hóa" chứng chỉ IELTS và "mặc định" coi nó như công cụ và phương thức xét tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển như hiện nay.
Cùng quan điểm về vấn đề này, Giáo sư Nguyễn Viết Tùng - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội (nay là Học viện Nông nghiệp Việt Nam) cho rằng, lâu nay các trường đại học vẫn coi chứng chỉ IELTS như một công cụ ưu tiên trong xét tuyển, điều này chưa thật hợp lý.
Lý giải cho nhận định này Giáo sư Nguyễn Viết Tùng nhấn mạnh rằng: "Trong thời buổi hội nhập và chúng ta đang có nhiều chính sách định hướng tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai thì việc coi trọng chứng chỉ tiếng Anh khi xét tuyển là điều dễ hiểu. Tuy nhiên chúng ta phải xét đến các hoàn cảnh để xem xét có nên coi chứng chỉ này là công cụ ưu tiên khi xét tuyển hay không.
Thứ nhất, xét về điều kiện học tập, chúng ta có không ít học sinh ở địa bàn miền núi xa xôi, có thể năng lực học tập ngoại ngữ của các em tốt nhưng các em không có cơ hội tiếp cận với các trung tâm ôn luyện đủ tiêu chuẩn để có thể thi lấy chứng chỉ IELTS với điểm số tối đa. Như vậy, đặt lên bàn cân khi đưa ra tiêu chí xét tuyển đồng đều giữa những thí sinh ở vùng sâu xa với các thí sinh ở vùng có điều kiện thuận lợi hơn là không công bằng giữa các thí sinh.
Thứ hai, trước đây có rất ít lùm xùm nào liên quan đến chất lượng điểm số của các bài thi lấy chứng chỉ ngoại ngữ, trong đó có chứng chỉ IELTS nhưng gần đây thì nhiều sự việc ồn ào đã xảy ra.
Nếu thí sinh có bài thi trong thời gian này đã dùng chứng chỉ để xét tuyển vào các trường đại học và trúng tuyển nhưng kết quả điểm số thực tế là thấp hơn thì rõ ràng nó đã không công bằng với thí sinh khác.
Ngoài ra, nếu xảy ra các rắc rối chỉ vì có sự thay đổi điểm số khi bài thi đó bị sửa điểm, chấm lại sau khi thí sinh đã hoàn thành các khâu xét tuyển hoặc đã nhập học một vài năm thì hệ lụy đó ai sẽ chịu trách nhiệm".
Trách nhiệm của đơn vị liên kết tổ chức thi và cấp chứng chỉ IELTS ra sao?
Theo nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội, sau các sự việc đã xảy ra thì nên có thêm các công cụ đánh giá chất lượng chứng chỉ IELTS hoặc yêu cầu thí sinh hoàn thành các bài kiểm tra năng lực ngoại ngữ bổ sung khi thực hiện xét tuyển mà không quá phụ thuộc vào chứng chỉ này.
Giáo sư Nguyễn Viết Tùng cũng đề nghị cơ quan quản lý tăng cường giám sát đối với các đơn vị liên kết tổ chức thi chứng chỉ IELTS trong nước. Trong đó có việc đảm bảo yếu tố minh bạch của các bài thi và yêu cầu chịu trách nhiệm rõ ràng với với các chứng chỉ đã cấp phát đến các học viên trong nước.
"Quan trọng nhất là phải yêu cầu đơn vị liên kết tổ chức thi và cấp chứng chỉ IELTS trong nước phải có trách nhiệm với các chứng chỉ được cấp. Đặc biệt là chịu trách nhiệm nếu kết quả điểm số bài thi IELTS sau khi bị sửa điểm, chấm lại mà có gây ra hậu quả đối với người đã được cấp chứng chỉ trước đó", Giáo sư Nguyễn Viết Tùng nhấn mạnh.
Bày tỏ quan điểm của mình khi đề cập về nội dung này, Nhà giáo nhân dân, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Kim Truyền - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Thủy lợi nhấn mạnh: "Trước những lùm xùm như vừa qua thì các trường đại học nên xem lại phương án lâu nay vẫn coi chứng chỉ IELTS như tiêu chuẩn để đánh giá thí sinh và cho hưởng nhiều ưu tiên.
Phương án tối ưu là chỉ nên coi chứng chỉ này là một trong nhiều tiêu chí xét tuyển, và chỉ nên xem xét để thay thế cho môn ngoại ngữ trong kỳ thi trung học phổ thông hoặc môn tiếng Anh trong tổ hợp xét tuyển chứ không nên dùng IELTS thay thế hoàn toàn cho các tổ hợp truyền thống hoặc để ưu tiên xét tuyển thẳng vào đại học", Giáo sư Lê Kim Truyền bày tỏ.
Ngoài ra, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Thủy lợi cũng nêu lên một số góp ý trong việc sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ trong ưu tiên xét tuyển.
Qua đó, Giáo sư Lê Kim Truyền nêu phương án: "Nếu vẫn dùng chứng chỉ IELTS để làm công cụ ưu tiên xét tuyển như hiện nay thì rất dễ xảy ra cục bộ. Đặc biệt là có nhiều bất lợi với thí sinh dùng chứng chỉ IELTS để đăng ký xét tuyển nhưng sau đó điểm số bài thi IELTS gặp phải sự cố như vừa qua.
Quan trọng hơn cả là việc cải thiện và nâng cao chất lượng chương trình tiếng Anh trong trường học. Trong đó có việc cần tìm ra các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ngoại ngữ ở bậc phổ thông và đại học để hướng đến điểm số ngoại ngữ thực chất".
Tư liệu tham khảo:
[1]. https://vnexpress.net/nhieu-bai-thi-ielts-bi-cham-lai-sua-diem-4963415.html
