Đẩy mạnh thực hiện chính sách BHXH khi VN bước vào giai đoạn già hóa dân số

Diện bao phủ bảo hiểm ngày càng mở rộng

Sáng ngày 02/11, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI một số vấn đề về chính sách xã hội giai đoạn 2012-2020.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng cần đưa các nhóm mục tiêu, tiêu chí phát triển bền vững, chú trọng yếu tố văn hóa trong các chính sách xã hội giai đoạn sắp tới. Ảnh: VGP.

Một trong những điểm đáng chú ý trong với lĩnh vực an sinh xã hội chính là diện bao phủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế ngày càng mở rộng.

Thể chế thị trường lao động từng bước được hoàn thiện, trở thành giải pháp cơ bản để giải quyết việc làm. Hàng năm giải quyết việc làm cho 1,5-1,6 triệu người. Tỉ lệ thất nghiệp chung duy trì ổn định ở mức dưới 3%. Tỉ lệ thất nghiệp thành thị dưới 4%. Diện bao phủ bảo hiểm xã hội ngày càng mở rộng, ước tính đạt 19 triệu người năm 2022.

Giảm nghèo tiếp tục là điểm sáng được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao. Tỉ lệ hộ nghèo từ 14,2% năm 2010 xuống còn 2,23% năm 2021. Giảm nghèo tiếp cận theo hướng đa chiều được triển khai quyết liệt, đồng bộ, đổi mới về phương thức, giải pháp thực hiện, tập trung vào các đối tượng nghèo nhất với nhiều mô hình mới, cách làm hay, gắn kết giữa tạo sinh kế, việc làm, đào tạo nghề và xuất khẩu lao động.

Chính sách trợ giúp xã hội đã mở rộng về đối tượng, tăng mức hưởng, thực hiện đúng mục đích, đúng đối tượng và đạt hiệu quả.

Số người hưởng trợ giúp xã hội thường xuyên tăng lên hàng năm, đạt 3,509 triệu người năm 2021 (bao phủ 3,5% dân số), trong đó trên 55% là người cao tuổi.

Bên cạnh đó, đã cơ bản bảo đảm việc tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản ở mức tối thiểu về giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, thông tin cho người dân.

Chính sách phổ cập giáo dục bảo đảm phát triển toàn diện cho trẻ em; chính sách hỗ trợ giáo dục cho học sinh thuộc hộ nghèo, diện đối tượng bảo trợ xã hội, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đã giúp cải thiện tính công bằng trong giáo dục, có ý nghĩa xã hội to lớn, góp phần quan trọng nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực.

Phổ cập giáo dục đã hoàn thành trước thời hạn từ cấp mầm non (trẻ 5 tuổi) đến trung học cơ sở. Trẻ em đi học đúng tuổi cấp tiểu học đạt 99% từ năm 2015; cấp trung học cơ sở đạt trên 95% năm 2020; tỉ lệ người từ 15 tuổi trở lên biết chữ đạt 97,85%; tỉ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 45,5% năm 2012 lên 67% năm 2022.

Việc hoàn thiện chính sách, tăng đầu tư ngân sách nhà nước và cải tiến phương thức thực hiện đã tạo đột phá về tỉ lệ bao phủ của bảo hiểm y tế, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia và thụ hưởng các chế độ bảo hiểm y tế.

Đến hết năm 2021, có 88,8 triệu người tham gia bảo hiểm y tế, chiếm 91% dân số.

Y tế dự phòng được tăng cường, đã ngăn chặn được các bệnh dịch nguy hiểm, không để xảy ra dịch trên quy mô lớn, thành công ngăn ngừa các đợt bùng phát trong đại dịch Covid-19...

Các thành tựu nổi bật đã đem lại niềm tin và sự hài lòng của người dân, khẳng định tính ưu việt của chế độ ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước.

Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội

Bên cạnh đó, đại diện các bộ, ngành cũng phân tích, làm rõ một số bất cập, hạn chế nổi bật trong quá trình thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI.

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho rằng, việc nhận diện tình hình thực tế để tìm ra cái mới, điểm nghẽn và những giải pháp đột phá cho chính sách xã hội giai đoạn sắp tới là rất quan trọng để thực hiện phát triển bền vững, bảo đảm quyền con người, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Theo Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, việc nhận diện tình hình thực tế để tìm ra cái mới, điểm nghẽn và những giải pháp đột phá cho chính sách xã hội giai đoạn sắp tới là rất quan trọng. Ảnh: VGP.

Trước những vấn đề đang đặt ra hiện nay, các ý kiến cho rằng trong giai đoạn sắp tới cần xây dựng và thực hiện chính sách xã hội toàn diện, bền vững; phát huy tính ưu việt của chế độ và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa trong xây dựng và thực hiện chính sách xã hội.

Đặt chính sách xã hội ngang tầm với chính sách kinh tế. Bảo đảm cung cấp đầy đủ, có chất lượng, cơ hội tiếp cận công bằng về dịch vụ xã hội cơ bản, thiết yếu cho các tầng lớp dân cư, nhóm xã hội.

Xây dựng hệ thống an sinh xã hội đa tầng, toàn diện, phổ cập và hiện đại, hỗ trợ người dân ứng phó kịp thời, thích ứng linh hoạt và hiệu quả trước các rủi ro kinh tế - xã hội và môi trường. Phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại, hiệu quả, bền vững và hội nhập, tạo việc làm có năng suất cao và bền vững; tập trung đầu tư phát triển con người, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và phổ cập nghề cho người lao động.

Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, bảo đảm nguồn lực thực hiện chính sách xã hội tương xứng khả năng, điều kiện phát triển kinh tế; đẩy mạnh xã hội hóa, huy động sự tham gia của cộng đồng xã hội, doanh nghiệp và người dân.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị, thẳng thắn làm rõ nguyên nhân của những chỉ tiêu chưa đạt; đánh giá thêm về các mục tiêu định tính ở thời điểm trước và sau khi có Nghị quyết, đơn cử như việc hình thành, phát triển “lưới an sinh xã hội”.

Trong giai đoạn tới, việc xây dựng chính sách xã hội cần hết sức lưu ý đến những vấn đề mới xuất hiện.

Về bối cảnh quốc tế, những điểm mới là sự xuất hiện của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Chương trình nghị sự 2030 của Liên Hợp Quốc về phát triển bền vững, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, cùng với đó là những vấn đề đã được cảnh báo từ lâu như biến đổi khí hậu, già hóa dân số, xung đột vũ trang…

“Ở trong nước là vấn đề già hóa dân số, biến đổi khí hậu, Việt Nam đã trở thành nước có thu nhập trung bình, nhất là sau khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát đã đặt ra yêu cầu tổ chức lại không gian phát triển công nghiệp, xem xét kỹ vấn đề đô thị hóa để bảo đảm an sinh xã hội chứ không chỉ tập trung cho vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn” - Phó Thủ tướng trao đổi và nhấn mạnh phải đưa yếu tố văn hóa trong các chính sách xã hội.

Bên cạnh đó, các nhóm mục tiêu, tiêu chí phát triển bền vững cần được đưa vào trong các chính sách xã hội giai đoạn sắp tới theo Chương trình nghị sự 2030 của Liên Hợp Quốc về phát triển bền vững, Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030…

Phó Thủ tướng cho rằng, phương thức thực hiện các chính sách xã hội trong giai đoạn sắp tới cần mở rộng, có sự đổi mới.

Phó Thủ tướng cho rằng, phương thức thực hiện các chính sách xã hội trong giai đoạn sắp tới cần mở rộng, có sự đổi mới. Ảnh: VGP.

Ví dụ, đối với người có công thì bên cạnh hỗ trợ vật chất cần chú ý hơn đến yếu tố tôn vinh; với các nhóm yếu thế cần lưu ý trợ giúp nhiều hơn đối với nhóm di dân, những người bị tổn thương tinh thần, tâm lý.

Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội khi Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa dân số, phát triển nghề công tác xã hội.