Ngày 27/8/2021 Chính phủ ban hành Nghị định số 81/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, có hiệu lực thi hành từ ngày 15/10/2021 áp dụng đối với trẻ em mầm non, học sinh, sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh đang học tại các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
Đây là một trong những văn bản quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ của những người đang theo học từ cấp mầm non đến đại học thay thế Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 02/10/2015.
 |
Ảnh minh hoạ: Vov.vn |
Theo đó, quy định tại Điều 14. Đối tượng không phải đóng học phí gồm:
“1. Học sinh tiểu học trường công lập.
2. Người theo học các ngành chuyên môn đặc thù đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh theo quy định của Luật Giáo dục đại học. Các ngành chuyên môn đặc thù do Thủ tướng Chính phủ quy định.”
Tuy nhiên, tại Điểm a Khoản 2 Điều 9 quy định về Khung học phí (mức sàn - mức trần) đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập chưa tự bảo đảm chi thường xuyên có quy định về khung học phí của học sinh tiểu học như sau: ở thành thị từ 300.000 đến 540.000 đồng mỗi tháng, ở nông thôn từ 100.000 đến 220.000 đồng mỗi tháng,...
Bên cạnh đó, một số địa phương cũng ban hành quy định về khung học phí (mức sàn và mức trần) đối với học sinh tiểu học nên rất nhiều phụ huynh thắc mắc học sinh tiểu học thuộc đối tượng miễn học phí nhưng tại sao lại có quy định khung học phí như trên.
Trong phạm vi bài viết xin được làm rõ thắc mắc trên của phụ huynh và bạn đọc.
Học sinh tiểu học công lập được miễn hoặc hỗ trợ học phí
Như đã trình bày ở trên tại Điều 14 Nghị định 81 quy định đối tượng không phải đóng học phí gồm: “1. Học sinh tiểu học trường công lập […]”
Bên cạnh đó, quy định tại Khoản 3 Điều 99 Luật Giáo dục 2019 hướng dẫn như sau:
“Điều 99. Học phí, chi phí của dịch vụ giáo dục, đào tạo
[...] 3. Học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục công lập không phải đóng học phí; ở địa bàn không đủ trường công lập, học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục tư thục được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng học phí, mức hỗ trợ do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định.[...]”.
Do đó, không phải tất cả các trường tiểu học đều được miễn học phí. Chỉ có học sinh tiểu học trường công lập được miễn học phí. Học sinh học các trường tiểu học tư thục vẫn phải đóng học phí nhưng sẽ được Nhà nước hỗ trợ một phần.
Mức cụ thể học phí cho học sinh phổ thông công lập từ năm học 2022 - 2023
Đồng thời, theo nội dung tại Điểm a Khoản 2 Điều 9 Nghị định 81/2021/NĐ-CP có hướng dẫn cho nội dung khung học phí năm học 2022-2023 như sau:
“Điều 9. Học phí đối với giáo dục mầm non, phổ thông
[...] 2. Khung học phí năm học 2022 - 2023
a) Khung học phí (mức sàn - mức trần) đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập chưa tự bảo đảm chi thường xuyên như sau:
Vùng |
Năm học 2022 - 2023 |
|||
Mầm non |
Tiểu học |
Trung học cơ sở |
Trung học phổ thông |
|
Thành thị |
Từ 300 đến 540 |
Từ 300 đến 540 |
Từ 300 đến 650 |
Từ 300 đến 650 |
Nông thôn |
Từ 100 đến 220 |
Từ 100 đến 220 |
Từ 100 đến 270 |
Từ 200 đến 330 |
Vùng dân tộc thiểu số và miền núi |
Từ 50 đến 110 |
Từ 50 đến 110 |
Từ 50 đến 170 |
Từ 100 đến 220 |
Hội đồng nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào quy định trên để quyết định khung học phí hoặc mức học phí cụ thể đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập thuộc thẩm quyền và quyết định việc sắp xếp, phân loại các vùng trên địa bàn để cơ sở giáo dục áp dụng mức thu học phí.
Khung học phí đối với giáo dục tiểu học công lập quy định tại điểm này dùng làm căn cứ để Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định mức hỗ trợ tiền đóng học phí cho học sinh tiểu học tư thục ở các địa bàn chưa đủ trường tiểu học công lập và các đối tượng học sinh tiểu học tư thục thuộc đối tượng được hưởng chính sách miễn giảm học phí theo quy định.[...]”.
Như vậy, nội dung khung học phí đối với giáo dục tiểu học công lập tại bảng trên dùng làm căn cứ để Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định mức hỗ trợ tiền đóng học phí cho học sinh tiểu học tư thục ở các địa bàn chưa đủ trường tiểu học công lập. Còn đối với các trường tiểu học công lập thì vẫn thuộc trường hợp được miễn học phí.
Các đối tượng được miễn học phí, lộ trình miễn học phí theo Nghị định 81/2021
Trong bài viết, xin được chia sẻ thêm về đối tượng không phải đóng học phí gồm: Học sinh tiểu học trường công lập; Người học các ngành đặc thù đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh theo quy định của Luật Giáo dục đại học, ngành chuyên môn đặc thù do Thủ tướng Chính phủ quy định.
Quy định mới này có 19 đối tượng được hưởng miễn giảm học phí. So với quy định trước đây tại Nghị định 86 năm 2015, Nghị định 81/2021 đã bổ sung các trường hợp học sinh, sinh viên được miễn học phí như sau:
Người học các trình độ trung cấp, cao đẳng mồ côi cả cha lẫn mẹ, không nơi nương tựa theo quy định của Luật Giáo dục nghề nghiệp;
Trẻ em mầm non 5 tuổi không thuộc đối tượng quy định tại Khoản 5 Điều này được miễn học phí từ năm học 2024 - 2025 (được hưởng từ ngày 1.9.2024);
Học sinh trung học cơ sở ở thôn/bản đặc biệt khó khăn, xã khu vực III vùng dân tộc và miền núi, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, hải đảo được miễn học phí từ năm học 2022 - 2023 (được hưởng từ ngày 1.9.2022);
Học sinh trung học cơ sở không thuộc đối tượng tại khoản 8 Điều này được miễn học phí từ năm học 2025 - 2026 (được hưởng từ ngày 1.9.2025);
Người học thuộc các đối tượng của các chương trình, đề án được miễn học phí theo quy định của Chính phủ;
Người học các ngành, nghề chuyên môn đặc thù do Thủ tướng Chính phủ quy định.
Theo đó, điểm đáng chú ý trong quy định về các đối tượng được miễn học phí theo Nghị định 81 là tất cả trẻ em 5 tuổi sẽ được miễn học phí từ năm học 2024 - 2025, tất cả học sinh trung học cơ sở sẽ được miễn học phí từ năm học 2025 - 2026.
Theo quy định, có 5 trường hợp học sinh, sinh viên được giảm 50% hoặc 70% nếu thuộc các đối tượng được quy định tại Điều 16 Nghị định 81 năm 2021.
Tài liệu tham khảo:
1. Luật Giáo dục 2019
2. Nghị định 81/2021/NĐ-CP
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
