Sau khi các nhà xuất bản công bố giá sách giáo khoa lớp 1 của chương trình giáo dục phổ thông mới thì nhiều người đã lên tiếng về giá sách quá cao, cao gần gấp 4 lần giá sách giáo khoa hiện hành.
Nhưng, cũng có một số ý kiến cho rằng giá sách giáo khoa lớp 1 của chương trình mới như vậy là phù hợp bởi giấy khổ to, in màu đẹp, hình ảnh bắt mắt…
Vậy, giá sách giáo khoa lớp 1 cho năm học 2020-2021 tới đây như vậy là đắt hay rẻ? Nó rẻ như thế nào và nó đắt ra sao? Liệu giá sách như vậy có tác động gì đến xã hội và đặc biệt là các bậc phụ huynh nghèo hay không?
 |
| Sách giáo khoa của chương trình mới có giá cao gần 4 lần sách hiện hạnh (Ảnh minh họa: VTV.vn) |
Vì sao nhiều người cho rằng giá sách như vậy là phù hợp?
Trong thông cáo báo chí của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thì 4 bộ sách giáo khoa lớp 1 trong năm học 2020-2021 của đơn vị này có giá như sau: Bộ sách giáo khoa Kết nối tri thức với cuộc sống, gồm 10 cuốn, giá 179.000 đồng;
Bộ sách giáo khoa Chân trời sáng tạo, gồm 9 cuốn, giá 186.000 đồng; Bộ sách giáo khoa Cùng học để phát triển năng lực, gồm 10 cuốn, giá 194.000 đồng; Bộ sách giáo khoa Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục, gồm 9 cuốn, giá 189.000 đồng.
Còn bộ sách giáo khoa Cánh Diều của Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Sư phạm và Công ty Đầu tư Xuất bản- Thiết bị Giáo dục Việt Nam phối hợp biên soạn, xuất bản có giá là 199.000 đồng.
Đối với những người thường xuyên mua các loại sách để đọc, tham khảo cho gia đình, cho con em mình thì thấy giá sách như vậy cũng là giá có thể chấp nhận được. Vì bộ sách giáo khoa có từ 9-10 cuốn có những cuốn có số trang nhiều, được in đẹp, giấy bóng.
Nhất là giá sách như vậy đã bao gồm cả sách giáo khoa điện tử. Trong sách giáo khoa điện tử có các tài liệu đa phương tiện như video, bài tập tương tác, bài tập tương tác, bài giảng điện tử rất tiện lợi cho việc học ngày nay cho nhiều em học sinh.
Vì thế, nếu đem so sánh những cuốn sách có số trang tương tự, chất lượng tương tự mà là các loại sách truyện, sách tham khảo…đang bán trên thị trường thì giá cả thường cao hơn sách giáo khoa rất nhiều.
 Nhất định không thể để sách giáo khoa mới bán đắt hơn sách hiện hành
|
Trong khi, sách giáo khoa mới cũng phải thực hiện đúng các nghĩa vụ của mình, đó là tự hạch toán kinh doanh, phải trả nhuận bút cho các tác giả có tác phẩm đưa vào sách giáo khoa, trả tiền nhuận bút cho các tác giả biên soạn sách giáo khoa, tổ chức hội thảo, tập huấn cho giáo viên ở các địa phương…
Tuy nhiên, nếu đem giá sách giáo khoa so sánh với các loại sách khác đang bán trên thị trường để nói sách giáo khoa rẻ là một phép so sánh có phần khập khiễng bởi sách giáo khoa phổ thông vẫn luôn được xem là mặt hàng đặc biệt.
Không thể so sánh sách giáo khoa với các loại sách khác
Nếu được so sánh, chúng ta sẽ so sánh sách giáo khoa lớp 1 của chương trình mới với sách giáo khoa hiện hành là rõ nhất- nó đắt gần 4 lần bộ sách giáo khoa lớp 1 hiện nay. Trong khi, nội dung của một số cuốn sách giáo khoa lớp 1 ở chương trình giáo dục phổ thông mới kế thừa rất nhiều nội dung của chương trình, sách giáo khoa lớp 1 hiện hành, nội dung na ná như sách cũ.
Nếu đem so sánh sách giáo khoa lớp 1 với các loại sách khác để tính giá e là không ổn vì các loại sách khác thì có thể chỉ xuất bản 1 lần, những đầu sách bán chạy thì nhà xuất bản mới cho tái bản và số lượng in thường rất ít, vài trăm đến vài ngàn bản cho một đầu sách.
Chưa kể khi xuất bản bản xong, bán không được thì các nhà sách giảm giá dần theo từng năm. Vậy nên, nhiều đầu sách sau một thời gian thì họ phải giảm giá đến một nửa. Thậm chí là thanh lý với giá bèo bọt nên giá ghi trên bìa sách không có ý nghĩa nhiều.
Vậy nhưng, sách giáo khoa thì hoàn toàn khác, nó được xuất bản hàng năm và số lượng có khi lên cả triệu bản cho mỗi đầu sách. Vòng đời của mỗi đầu sách giáo khoa lên đến hàng chục năm (bộ sách hiện hành là 20 năm).
Sách giáo khoa được xuất bản và tiêu thụ ổn định hàng năm, sách chỉ có tăng giá chứ không bao giờ giảm giá. Sách cũng không bao giờ phải thanh lý vì in bao nhiêu thì nhà xuất bản đã nắm được sơ bộ về số liệu rồi. Năm nay dư thừa thì sang năm vẫn bán tiếp bình thường.
|
|
Vì vậy, việc các nhà xuất bản mà tính giá thành của sách giáo khoa ngay từ năm đầu tiên có lãi thì giá sách giáo khoa sẽ rất cao vì chi phí năm đầu lớn.
Nhưng, các năm sau thì chi phí này đã giảm xuống rất nhiều, việc tái bản đương nhiên rất dễ dàng và lợi nhuận cũng vì thế mà tăng lên.
Cái hay của sách giáo khoa là bán tập trung cùng một thời điểm đầu năm học nên số tiền thu được cũng tập trung trong một thời điểm nhất định, thuận tiện việc hạch toán kinh doanh.
Cần sự hài hòa về lợi ích của các nhà xuất bản với người tiêu dùng
Chúng tôi cho rằng sách giáo khoa của chương trình mới là rất đắt vì giá khởi điểm đã cao như vậy thì tương lai những năm tới đây chỉ có thể giữ giá và cao hơn chứ không bao giờ các nhà xuất bản giảm xuống.
Nhà xuất bản nên tính đến sự hài hòa giữa lợi ích doanh nghiệp và người tiêu thụ sản phẩm, nhất là đối với những phụ huynh nghèo. Có thể năm đầu, các nhà xuất bản chấp nhận lỗ một chút ít và sẽ thu lại lợi nhuận vào các năm tiếp theo vì các năm tới thì mỗi năm lượng sách sẽ được xuất bản nhiều hơn, đương nhiên là lợi nhuận cũng được nâng lên.
Hơn nữa, các nhà xuất bản đâu chỉ bán sách giáo khoa cho các nhà trường và học sinh và còn có rất nhiều sản phẩm khác như: sách bổ trợ, thiết bị dạy học đi kèm. Nhưng sản phẩm này cũng không hề rẻ, nhất là ở cấp Tiểu học nhiều khi sách bổ trợ còn cao hơn sách giáo khoa.
Giá sách giáo khoa được công bố trong thời điểm cả nước đang phải gồng mình chống dịch bệnh, nhiều mặt hàng đã được điều chỉnh theo chiều hướng có lợi cho người tiêu dùng. Nhưng, sách giáo khoa được công bố giá cao gấp gần 4 lần giá sách hiện hành thì nhiều người lên tiếng phản đối cũng là điều dễ hiểu.
