Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm 2022 có tới 20 phương thức tuyển sinh đại học, nhưng chủ yếu vẫn tập trung vào các phương thức như xét kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông, xét học bạ, xét tuyển thẳng,… Đặc biệt, các trường đại học lớn đều đưa ra từ 4 tới 6 phương thức xét tuyển.
Trao đổi nội dung này với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện đang là Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam cho rằng, hiện nay, xét tuyển bằng kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông vẫn là phương thức chính.
 |
20 phương thức xét tuyển năm 2022 do Bộ Giáo dục và Đào tạo thống kê |
Tuy nhiên, để có thể tuyển được các đối tượng phù hợp với trường, với ngành thì sứ mệnh và mục đích của mỗi cơ sở giáo dục đại học là khác nhau. Chính vì vậy, có một số nhóm trường muốn kiểm tra năng lực của người học bằng kỳ thi đánh giá năng lực, kỳ thi năng khiếu.
"Việc sử dụng nhiều phương thức xét tuyển hay kết hợp 2 phương thức với nhau đều nhằm tìm ra được đầu vào chất lượng, thích hợp. Tôi lấy ví dụ như muốn vào Trường Đại học Kiến trúc thì phải có năng khiếu về vẽ, các khối ngành Âm nhạc thì phải có năng khiếu về thẩm âm, tiết tấu,...
Bên cạnh đó, nhiều trường tổ chức kỳ thi riêng như kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội, kỳ thi đánh giá tư duy của Trường Đại học Bách khoa Hà Nội,…Một số trường liên kết với nhau để sử dụng kết quả của kỳ thi này, không tổ chức riêng từng trường thì đây cũng là một cách tiết kiệm chi phí cho học sinh và gia đình.
Nếu thí sinh thực sự yêu thích trường, ngành thì việc tham gia các kỳ thi riêng của trường là cơ hội tốt để thí sinh thể hiện bản thân", Phó Giáo sư Trần Xuân Nhĩ cho hay.
Cũng theo Phó Giáo sư Trần Xuân Nhĩ, việc trường đưa ra nhiều phương thức xét tuyển đúng với tinh thần của Nghị quyết 29-NQ/TW đó là chọn đúng đối tượng, dạy sát đối tượng để đào tạo ra nguồn nhân lực đảm bảo chất lượng.
Khi xuất hiện tới 20 phương thức xét tuyển như vậy, vấn đề đặt ra là "liệu các em học sinh có kịp thời nắm bắt thông tin để tăng thêm cơ hội vào đại học của mình không?".
Nói về vấn đề này, Phó Giáo sư Trần Xuân Nhĩ cho rằng, trách nhiệm của trường trung học phổ thông nơi các em đang theo học rất quan trọng. Các trường phải làm tốt công tác hướng nghiệp để học sinh chọn được đúng ngành nghề, trường mình yêu thích. Từ đó, nhiệm vụ của trường là phổ biến cho học sinh hiểu rõ phương thức xét tuyển của trường các em lựa chọn để không em nào bỏ lỡ cơ hội trúng tuyển.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, công tác hướng nghiệp của nhiều trường vẫn còn hạn chế. Do đó, Phó Giáo sư Trần Xuân Nhĩ cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo cần xem xét các phương thức xét tuyển đã hợp lý chưa.
Bên cạnh phương thức chính là lấy kết quả của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông thì có những trường xét tuyển bằng điểm học bạ hoặc chứng chỉ quốc tế.
Đánh giá vấn đề trên, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo bày tỏ, xét tuyển bằng học bạ hay tuyển bằng chứng chỉ quốc tế là điều kiện cần nhưng chưa đủ. Đây chỉ là yếu tố để các trường đại học xem xét thêm và nên tích hợp nó với phương thức xét tuyển khác để đảm bảo tính công bằng cho các thí sinh.
"Xét học bạ là một yếu tố, tuy nhiên tôi không tin tưởng hoàn toàn. Vì có nơi chấm chặt, có nơi chấm lỏng thậm chí có nơi xuất hiện tiêu cực do đó chỉ nên xem phương thức xét học bạ để tham khảo
Kết quả của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông mang tính công bằng hơn. Vì nó là đề chung, nghiêm ngặt, năng lực của các em như thế nào nó thể hiện ở đấy. Vì vậy, tôi cho rằng, nên tích hợp việc xét học bạ với thi tốt nghiệp trung học phổ thông hoặc các phương thức khác để thấy rõ năng lực của thí sinh".
Chia sẻ thêm về vấn đề này, Phó Giáo sư Bùi Thị An - Chủ tịch Hội nữ trí thức Thành phố Hà Nội, Đại biểu Quốc hội khóa XIII cho rằng, ngoài những nguyên tắc chung để kiểm tra kiến thức thì các trường có quyền, từ đặc thù riêng để đưa ra các phương thức xét tuyển nhằm chọn được thí sinh phù hợp.
Tuy nhiên xét tuyển theo phương thức gì cũng được nhưng phải công bố trước một thời gian hợp lý để học sinh còn chuẩn bị kịp. Nhiều phương thức nhưng không nên quá mới lạ.
"Bộ Giáo dục và Đào tạo phải vào cuộc làm rõ một số phương thức xét tuyển được các trường ưu tiên đã thực sự phù hợp và công bằng. Có như vậy mới làm rõ được thế nào là nguyên tắc, thế nào là công bằng, thích hợp.", Phó Giáo sư Bùi Thị An nhấn mạnh.
