Ngày 3/6, Hội thảo khoa học “Phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” do Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức.
Hội thảo được tổ chức trong chuỗi các hoạt động tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 1/11/2012 nhằm đánh giá những kết quả quan trọng; phân tích hạn chế, khó khăn và tổng kết các bài học kinh nghiệm và đề xuất nhiệm vụ, giải pháp khả thi về phát triển khoa học, công nghệ cho giai đoạn phát triển tiếp theo của đất nước.
 |
Ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương phát biểu tại hội thảo ngày 3/6 (ảnh: H.L) |
Tham dự hội thảo có ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; ông Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ; ông Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài ra còn có nhiều lãnh đạo các ban, bộ, ngành trung ương và địa phương, nhà quản lý, nhà khoa học, chuyên gia và doanh nghiệp.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, khẳng định khoa học - công nghệ có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Đảng và Nhà nước luôn xác định khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Trong bối cảnh đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tại hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW về phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
Ông Nghĩa cho biết, đánh giá tại Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, công tác phát triển khoa học và công nghệ đã đạt được nhiều kết quả cực. Tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia được tăng cường; thị trường khoa học và công nghệ bước đầu phát triển; hợp tác quốc tế có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần hỗ trợ nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.... Tuy nhiên, so với mục tiêu đã đề ra, kết quả đạt được còn hạn chế. Nhiều nội dung của Nghị quyết chưa được quán triệt và thực hiện đầy đủ. Hệ thống văn bản pháp luật, cơ chế quản lý tài chính đối với khoa học và công nghệ tuy đã có đổi mới, song còn bất cập, chưa đồng bộ; phân bổ ngân sách chưa hợp lý. Hiệu quả nghiên cứu khoa học và công nghệ và ứng dụng kết quả nghiên cứu chưa cao.
Vì vậy, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị các đại biểu bám sát vào mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 20-NQ/TW, Kết luận số 50-KL/TW và việc triển khai Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng, đồng thời tập trung thảo luận 4 nội dung cụ thể.
Thứ nhất, giải pháp để nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng của các viện nghiên cứu, trường đại học; hiệu quả ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học cơ bản trong khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học liên ngành đạt trình độ tiên tiến của thế giới.
Thứ hai, phát huy vai trò của các tập thể khoa học mạnh, các chuyên gia đầu ngành có khả năng dẫn dắt các hướng nghiên cứu mới; chủ trì triển khai các nhiệm vụ quốc gia ở trình độ quốc tế;
Thứ ba, đề xuất giải pháp để thực hiện hiệu quả hoạt động của các tổ chức khoa học công nghệ công lập; xác định trọng tâm, trọng điểm để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong tình hình mới.
Thứ tư, tăng cường mối liên kết giữa trường đại học và doanh nghiệp để định hướng nghiên cứu có tính ứng dụng, thực tiễn, tạo ra các sản phẩm có giá trị cạnh tranh cao trong và ngoài nước.
Để góp phần thực hiện có hiệu quả việc tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, ông Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị, sau hội thảo này Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục phối hợp với Bộ Khoa học và công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và các cơ quan liên quan chắt lọc kết quả nghiên cứu, tham mưu, đề xuất với Đảng và Nhà nước các nhiệm vụ cụ thể, giải pháp phù hợp để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cho giai đoạn 2021-2030, định hướng đến năm 2045.
 |
Hội thảo Phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” tổ chức tại Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (ảnh: Nguyễn An) |
Phó giáo sư, tiến sĩ Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho biết điều mà Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trăn trở từ thực tiễn hoạt động trong thời gian vừa qua đó là việc triển khai thực hiện các chủ trương quyết sách lớn của Đảng về đào tạo về khoa học công nghệ.
Phân tích những bất cập của việc tự chủ trong hoạt động nghiên cứu khoa học, Phó giáo sư Vũ Hải Quân tiếp tục đặt vấn đề: “Quy trình cấp kinh phí, thực hiện và nghiệm thu đề tài khoa học như hiện nay có còn phù hợp hay không? Liệu có thể có cơ chế khoán, cơ chế đặt hàng cho các đại học, cho các thầy cô thực hiện các công trình nghiên cứu khoa học được không?”.
Đây là những vấn đề quan trọng cần được giải quyết đồng bộ để các đại học phát huy hết vai trò của mình trong việc đào tạo nhân lực chất lượng cao và thực hiện các công trình nghiên cứu đóng góp cho sự phát triển của đất nước.
Ông Quân kiến nghị trong thời gian tới, nên quan tâm đến đầu tư cho nhân tài nhiều hơn thay vì chỉ ưu tiên đầu tư hạ tầng máy móc thiết bị. Bên cạnh đó, cần có cơ chế đột phá về đặt hàng nghiên cứu khoa học; có cơ chế phối hợp thực hiện các công trình nghiên cứu vừa đảm bảo an ninh quốc phòng vừa thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
