Kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế (IChO) năm 2022 diễn ra bằng hình thực trực tuyến, Trung Quốc là nước đăng cai, đoàn Việt Nam có bốn học sinh tham gia. Em Phan Xuân Hành, học sinh lớp 12 Hóa, Trường Trung học phổ thông Chuyên Hà Tĩnh là một trong bốn học sinh Việt Nam đạt Huy chương Vàng. Đây cũng là lần đầu tiên Hà Tĩnh có học sinh đạt giải tại kỳ thi Olympic quốc tế ở bộ môn Hóa học.
Chia sẻ với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Hành cho biết em là con đầu trong gia đình có hai anh em ở xã Sơn Lâm, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh). Bố mẹ làm nông nghiệp, chủ yếu trồng lúa, ngô và chăn nuôi thêm một số gia cầm. Nghề nông chỉ đủ ăn nên chi tiêu trong gia đình không mấy dư giả.
 |
Em Phan Xuân Hành, học sinh lớp 12 Hóa, Trường Trung học phổ thông Chuyên Hà Tĩnh. Ảnh: NVCC |
Từ lúc học trung học cơ sở, Hành đã đam mê Toán và Hóa. Chính vì vậy, những năm lớp 6, lớp 7, em luôn là một trong số những thành viên dự thi học sinh giỏi môn Toán và Hóa của trường. Tuy nhiên, bước ngoặt đến vào năm lớp 8, khi nam sinh không được vào đội tuyển bồi dưỡng thi học sinh giỏi Toán cấp tỉnh. Hành quyết định chuyển hẳn sang học Hóa và kết quả nằm ngoài mong đợi.
Tại kỳ thi học sinh giỏi lớp 9 cấp tỉnh, Hành đạt giải nhì môn Hóa học. Bất ngờ hơn, trong kì thi vào 10, em xuất sắc trở thành thủ khoa đầu vào môn Hóa của Trường Trung học phổ thông Chuyên Hà Tĩnh. Sau khi trở thành học sinh của ngôi trường này, Hành luôn giữ vững phong độ với thành tích đáng nể (giải ba học sinh giỏi quốc gia lớp 11, giải nhất quốc gia lớp 12).
"Bản thân em luôn có quan niệm phải đổi mới và chuyển hướng thật nhanh khi thấy môn học hoặc mục tiêu mình theo đuổi không đạt như kỳ vọng, chính vì vậy khi không được chọn học bồi dưỡng đội tuyển Toán cấp tỉnh vào năm lớp 8, em không buồn. "Rớt" đội tuyển Toán khiến em càng phấn đấu và tập trung hơn khi chuyển hẳn sang học Hóa học. Chưa bao giờ em cho rằng đó là một sự thất bại mà đó là một ngã rẽ phù hợp", Hành tâm sự.
Trường Trung học phổ thông Chuyên Hà Tĩnh cách nhà Hành gần 80 km nên suốt những năm tháng học cấp 3 em đều ở kí túc xá để thuận tiện trong việc di chuyển. Ngoài việc bố mẹ trợ cấp tiền ăn học, em còn nhận được sự giúp đỡ từ người thân. Ý thức được sự vất vả của gia đình nên em luôn chi tiêu một cách hợp lý. Mỗi dịp nghỉ hè, em đều di chuyển bằng xe buýt vượt gần 80 km về thăm nhà.
Chia sẻ về kết quả đoạt Huy chương Vàng tại kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế năm nay, nam sinh cho hay: "Thời điểm công bố kết quả, em cùng các bạn trong đội vô cùng hồi hộp. Chúng em không dám rời mắt khỏi màn hình lớn và tất cả đều vỡ òa trong sung sướng khi được thông báo cả 4/4 thí sinh tham gia năm nay đều giành Huy chương Vàng.
Em rất bất ngờ với kết quả như vậy, vì sau khi thi xong dù hoàn thành hết các bài nhưng em chỉ dám nghĩ may mắn thì mình sẽ đạt được Huy chương Bạc. Kết quả vừa rồi là sự cố gắng của em và trong đó có cả công lao to lớn của bố mẹ, sự dạy dỗ tận tình của thầy cô vì vậy thành tích này là món quà em dành tặng cho bố mẹ, thầy cô", Hành nói.
Khi cuộc thi Olympic Hóa học diễn ra, Hành đánh giá đề thú vị với những câu hỏi hướng đến các vấn đề thời sự như Covid-19, biến đổi khí hậu. Bài thi được dịch ra tiếng Việt, sau đó thí sinh gửi bản scan bài làm sang Trung Quốc để chấm. Hành cho biết, trong thời gian 5 giờ đồng hồ, em đã hoàn thành 100% yêu cầu của đề ra và đủ thời gian để khảo lại bài làm.
 |
Em Phan Xuân Hành nhận được chúc mừng từ lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh. Ảnh: NVCC |
Trong quá trình để đạt được những thành tích xuất sắc như vậy, nam sinh cũng đã gặp không ít khó khăn. Vì gia đình không có điều kiện nên em không có máy tính như các bạn học sinh khác. Hành kể: từ khi tham gia các cuộc thi, tài liệu phải đọc, nghiên cứu và phải làm rất nhiều nhưng em chỉ có một chiếc điện thoại. Xem tài liệu trên màn hình nhỏ suốt một thời gian dài, nhiều lúc Hành cảm thấy rất mệt mỏi và độ cận của em cũng ngày một tăng. Mỗi lúc như vậy, gia đình luôn là nguồn động lực to lớn để em cố gắng và vượt qua.
Theo Hành, môn Hóa không khó học, vấn đề là phải tìm ra phương pháp phù hợp, em chia sẻ: "Em nghĩ đầu tiên để học tốt bất kỳ môn học nào, bản thân mình phải có sự yêu thích và nghiêm túc với bộ môn đó. Đối với môn Hóa, em thấy đây là môn học mang tính ứng dụng cao trong đời sống và rất thú vị. Để học Hóa học tốt, em còn làm rất nhiều bài tập với nhiều dạng khác nhau và sau mỗi bài tập sẽ tự đúc rút kinh nghiệm cho bản thân. Ngoài ra, em thường xác định những mục tiêu để định hướng bản thân phải luôn nỗ lực để hoàn thành".
Ngoài quãng thời gian ôn tập căng thẳng thậm chí là thức trắng trước mỗi cuộc thi, thời gian biểu của Hành khá thoải mái, em thường đi dạo hoặc lên mạng trò chuyện với bạn bè để đầu óc được thoải mái.
Nói về dự định tương lai, nam sinh cho biết sau khi giành giải nhất môn Hóa học tại kỳ thi học sinh giỏi quốc gia năm 2021-2022, Hành nộp hồ sơ để xét tuyển thẳng vào Trường Đại học Y Hà Nội và Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
"Nghe anh chị khóa trước làm trong ngành y kể về những quyết định cân não trong vài chục giây để đưa ra hướng xử lý cứu bệnh nhân em cảm thấy khá thú vị và cảm thấy đây là ngành có thể giúp người thân, gia đình, và cộng đồng những vấn đề liên quan đến sức khỏe. Bên cạnh đó, em cũng rất băn khoăn vì em cũng khá thích sư phạm Hóa. Hiện tại em vẫn chưa xếp nguyện vọng vì chưa đưa ra quyết định cuối cùng", Hành nói.
Sắp tới, Hành dự định sẽ trau dồi thêm tiếng Anh và học tiếng Pháp để phục vụ cho nghiên cứu chuyên sâu.
