Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm 2023, các đoàn học sinh Việt Nam đã mang về cho nước nhà nhiều thành tích xuất sắc khi tham dự Olympic và Khoa học kỹ thuật quốc tế.
Đối với các kỳ thi Olympic, năm nay, Việt Nam có 7 đoàn học sinh tham dự Olympic khu vực và quốc tế với 36 lượt học sinh tham gia, gồm: 1 đoàn Tin học tham dự Olympic khu vực Châu Á- Thái Bình Dương, 1 đoàn Vật lí tham dự Olympic khu vực Châu Á và 5 đoàn tham dự Olympic quốc tế là Toán, Hóa học, Sinh học, Vật lí và Tin học.
Đặc biệt, tất cả các thí sinh của các đoàn tham dự Olympic năm nay đều đoạt giải, với 8 Huy chương Vàng, 12 Huy chương Bạc, 12 Huy chương Đồng và 4 Bằng khen, tiếp tục giữ thành tích trong top 10 quốc gia đạt kết quả cao nhất. Kết quả cụ thể như sau:
Kỳ thi Olympic Tin học Châu Á Thái Bình Dương năm 2023 do Trung Quốc đăng cai tổ chức theo hình thức trực tuyến, có 1471 thí sinh của 36 nước và vùng lãnh thổ được tham gia (3 nước Canada, Mexico, Brazil được mời tham dự nhưng không xét giải).
Kết quả, có 96 thí sinh đoạt giải, trong đó, đội tuyển quốc gia Việt Nam có 6 thí sinh tham gia xếp giải đều đoạt huy chương, chiếm tỷ lệ 100% (4 Huy chương Bạc và 2 Huy chương Đồng). Theo cách xếp hạng huy chương, Việt Nam đứng thứ 9 trên tổng số 36 nước và vùng lãnh thổ tham dự.
 |
4 học sinh dự thi Olympic Tin học quốc tế (IOI) năm 2023 đều đoạt huy chương (ảnh: Bộ Giáo dục và Đào tạo) |
Kỳ thi Olympic Vật lí Châu Á năm 2023 do Mông Cổ đăng cai tổ chức. Đây là năm đầu tiên Kỳ thi APhO được tổ chức trực tiếp sau 2 lần thi trực tuyến do đại dịch Covid-19. Tham dự kỳ thi APhO năm nay có 25 quốc gia và vùng lãnh thổ với 195 thí sinh với đề thi được đánh giá là hay và thú vị nhưng khó và dài đối với các thí sinh.
Theo đó, Ban tổ chức chỉ xét 107 thí sinh được giải (chiếm tỉ lệ 54,8%). Cả 8 học sinh đội tuyển quốc gia Việt Nam tham dự đều đoạt giải, gồm 4 Huy chương Đồng và 4 Bằng khen. Đáng chú ý, trong số các quốc gia tham dự chỉ có 7 quốc gia đạt 100% số giải có Việt Nam.
Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế lần thứ 64 do Nhật Bản đăng cai với 112 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Đặc biệt, tại kỳ thi này, cả 6/6 thí sinh Việt Nam dự thi đều đoạt giải với 2 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc, 2 Huy chương Đồng.
Với kết quả đạt được, đội tuyển Việt Nam xếp thứ 6/112 quốc gia sau Trung Quốc, Mỹ, Hàn Quốc, Rumania và chủ nhà Nhật Bản. Thành tích này đã tiếp tục khẳng định với bạn bè thế giới về khả năng học tập Toán học và trí tuệ của học sinh phổ thông Việt Nam.
Kỳ thi Olympic Vật lí quốc tế năm 2023 do Nhật Bản đăng cai với sự tham gia của 398 thí sinh thuộc 84 quốc gia và vùng lãnh thổ. Được biết, đây là kỳ Olympic Vật lí quốc tế có số lượng học sinh và số nước tham gia nhiều nhất từ trước tới nay.
Năm nay, đội tuyển quốc gia Việt Nam có 5 thí sinh dự thi đều đoạt Huy chương với 2 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc và 1 Huy chương Đồng. Theo cách xếp hạng huy chương, đoàn Việt Nam cũng nằm trong tốp đầu. Điểm thi thực hành của học sinh có sự cải thiện đáng kể cho thấy việc tập huấn thực hành, thí nghiệm đã được quan tâm nhiều hơn.
Kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế năm 2023 (IchO) do Thụy Sỹ đăng cai tổ chức. Sau ba năm tổ chức dưới hình thức trực tuyến, kỳ thi lần thứ 55 được tổ chức trực tiếp. Kỳ thi năm nay có sự tham gia của 348 thí sinh đến từ 89 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Với 3 học sinh đoạt Huy chương Vàng và 1 Huy chương Bạc, đoàn Việt Nam tiếp tục duy trì vị trí trong tốp dẫn đầu kỳ thi IChO, đứng thứ 3 toàn đoàn xét về số lượng Huy chương Vàng, trong đó 2 học sinh nằm trong tốp 10 thí sinh có điểm cao nhất.
Thành tích này đã tiếp nối chuỗi thành tích cao mà đoàn Việt Nam đạt được tại kì thi IChO trong những năm gần đây (năm 2020 4 Huy chương Vàng; năm 2021 3 Huy chương Vàng và 1 Huy Chương Bạc; năm 2022 4 Huy chương Vàng).
Đặc biệt năm nay, phần thi thực hành được đưa vào nội dung thi sau ba năm gián đoạn do thi trực tuyến; kết quả thực hành của học sinh Việt Nam được cải thiện đáng kể thể hiện hiệu quả và chất lượng của công tác lựa chọn, bồi dưỡng và tập huấn cả về lý thuyết và thực hành.
Kỳ thi Olympic Sinh học quốc tế năm 2023 (IBO) do UAE đăng cai, gồm 80 nước và vùng lãnh thổ tham gia. Đội tuyển Việt Nam gồm 3 thành viên đã tự tin hoàn thành tốt cả phần thi lý thuyết và thi thực hành. Kết quả đạt được, cả 3/3 thí sinh dự thi đều đoạt giải với 1 Huy chương Bạc và 2 Huy chương Đồng.
Thành tích của học sinh Việt Nam đã tiếp tục tạo cảm hứng, động lực cho các thế hệ học sinh trong việc theo đuổi niềm đam mê về bộ môn khoa học này.
Kỳ thi Olympic Tin học quốc tế lần thứ 35 năm 2023 do Hungary đăng cai tổ chức theo hình thức thi trực tiếp có 351 thí sinh đến từ 89 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia.
Kỳ thi đã có 178 thí sinh đoạt huy chương (30 Huy chương Vàng, 58 Huy chương Bạc, 90 Huy chương Đồng, 40 Bằng khen - chiếm tỷ lệ 50,7% số thí sinh tham dự). Trong đó, đội tuyển quốc gia Việt Nam đứng trong nhóm 9 nước và vùng lãnh thổ đạt kết quả cao theo bảng tổng sắp huy chương sau các nước Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Israel,…với tỷ lệ đạt huy chương 100%, gồm 1 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc và 1 Huy chương Đồng,
Về Hội thi Khoa học kỹ thuật, năm 2023, Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế - ISEF 2023 có tên là “REGENERON ISEF 2023” được tổ chức trực tiếp tại Dallas, Hoa Kỳ từ 14/5/2023 đến 19/5/2023 với có 61 quốc gia/vùng lãnh thổ tham dự.
Trong đó, đoàn Việt Nam có 7 dự án tham dự REGENERON ISEF 2023 và đã có 1 dự án đoạt giải chính thức của Hội thi; 1 dự án đoạt đặc biệt do tổ chức US Agency for International Development trao tặng với giá trị giải thưởng 2000$. Cụ thể:
Giải chính thức (Grand Awards) - Giải B trao tặng cho Dự án “Tác dụng dược lý trên thần kinh trung ương của tinh dầu quả và lá màng tang dựa trên mạng dược lý” thuộc Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG Hà Nội.
Giải đặc biệt (Special Awards) do các tổ chức khoa học - công nghệ và doanh nghiệp trao tặng cho Dự án “Mô hình ROBOT bốn chân hỗ trợ tìm kiếm, cứu hộ người trong vùng bị sạt lở” thuộc Trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong, TP Hồ Chí Minh.
Trong 5 năm gần đây, Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia được tổ chức hằng năm đã được đổi mới theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả; kết quả thi phản ánh đúng chất lượng thực tế về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của các địa phương, đơn vị trên phạm vi toàn quốc, góp phần nâng cao thành tích của các đội tuyển học sinh giỏi Việt Nam dự thi Olympic khu vực và quốc tế.
Bên cạnh đó, công tác tổ chức thi và kết quả đạt được đã tác động mạnh mẽ đến phong trào thi đua dạy tốt học tốt của các nhà trường phổ thông, nhất là các trường trung học phổ thông chuyên, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Do vậy, các đội tuyển quốc gia Việt Nam dự thi Olympic khu vực và quốc tế đều đạt kết quả cao, giữ ổn định trong nhiều năm. Trong đó, một số đội tuyển có xếp thứ hạng cao trong các kỳ thi như: đội tuyển Toán, Hoá học, Vật lí và Tin học; nhiều học sinh xuất sắc đoạt 2 Huy chương Vàng trong hai năm liền dự thi hoặc đạt điểm cao nhất (thủ khoa).
Hơn nữa, thành tích của các đội tuyển quốc gia Việt Nam dự thi Olympic quốc tế và khu vực liên tục cũng có những chuyển biến, tiến bộ theo hướng năm sau cao hơn năm trước.
 |
Bảng kết quả thi Olympic khu vực và quốc tế từ năm 2019 đến năm 2023 của các đội tuyển quốc gia Việt Nam. |
Có thể thấy rằng, những kết quả này trước hết là từ những nỗ lực, cố gắng vượt qua nhiều khó khăn và đặc biệt là niềm đam mê khoa học và sự sáng tạo trong học tập, rèn luyện của các học sinh trong các đội tuyển quốc gia; công lao của các nhà trường trung học phổ thông, sự tận tụy của các thầy cô giáo ở các trường trung học phổ thông chuyên, các thầy cô giáo, các nhà khoa học tham gia tập huấn đội tuyển, đưa đội tuyển tham gia thi trực tuyến và cuối cùng nhưng đặc biệt là sự quan tâm và công tác chỉ đạo chuyên môn của các Sở Giáo dục và Đào tạo.
Không những vậy, đây cũng là thành quả của chính sách đúng đắn và chiến lược phù hợp của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong nhiều năm qua.
Từ những đổi mới căn bản đồng bộ trong công tác tổ chức thi chọn học sinh giỏi quốc gia và tập huấn các đội tuyển của Bộ Giáo dục và Đào tạo và trên cơ sở đảm bảo và nâng cao chất lượng giáo dục đại trà để tạo điều kiện làm tốt chất lượng mũi nhọn, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục duy trì, bổ sung chính sách tuyển thẳng vào đại học, cao đẳng đối với các học sinh đoạt giải học sinh giỏi quốc gia.
Hơn nữa, Bộ cũng ưu tiên cử đi đào tạo đại học ở nước ngoài bằng học bổng do Nhà nước cấp hoặc do nước ngoài tài trợ theo Hiệp định ký kết với Nhà nước Việt Nam cho các học sinh đoạt giải Olympic khu vực và quốc tế, tạo động lực phấn đấu vươn lên đạt thành tích cao của học sinh và các nhà trường.
