Những ngôi nhà khang trang hiện lên thay thế cho những căn chòi xiêu vẹo, dột nát suốt nhiều năm qua không chỉ làm thay đổi diện mạo nông thôn mà còn mang đến sự ấm áp, an tâm cho hàng nghìn hộ nghèo, hộ cận nghèo và gia đình chính sách ở Hải Phòng.
Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát – một chủ trương đầy tính nhân văn của thành phố Cảng – đang trở thành điểm sáng trong công tác an sinh xã hội, thắp lên hy vọng mới về cuộc sống ổn định và tương lai tốt đẹp hơn cho người dân.
Chính sách nhân văn từ chủ trương đến hành động
Hải Phòng là địa phương có tốc độ phát triển kinh tế mạnh mẽ trong nhiều năm gần đây. Tuy nhiên, tại một số vùng nông thôn, miền núi hoặc khu vực ven đô, tình trạng nhà tạm, nhà xuống cấp vẫn còn tồn tại, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân, đặc biệt là các hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách, người cao tuổi neo đơn.
Nhận thức rõ điều đó, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã ban hành nhiều nghị quyết quan trọng, coi xóa nhà tạm, nhà dột nát là nhiệm vụ trọng tâm của chương trình giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.
Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã tổng kết chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn thành phố sau khi hợp nhất với tỉnh Hải Dương. Trong đó, khu vực Hải Dương (cũ), chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được thực hiện từ tháng 10/2024 và hoàn thành giữa năm 2025, trước thời hạn 5 ngày so với mục tiêu đề ra và sớm hơn 2 tháng so với mục tiêu của Chính phủ.
Theo báo cáo tổng kết, trước khi triển khai phong trào, Hải Phòng (cũ) không còn nhà tạm, nhà dột nát và đã hoàn thành hỗ trợ nhà ở cho 311 hộ người có công vào cuối tháng 7/2025. Mức hỗ trợ nhà xây mới khoảng 90 triệu đồng/hộ và sửa chữa khoảng 45 triệu đồng/hộ.
Tại khu vực Hải Dương (cũ), chính quyền đã thực hiện với 1.452 hộ thuộc diện chính sách được xây mới, sửa chữa nhà. Trong đó, 855 gia đình người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ (318 hộ xây mới, 536 hộ sửa chữa); 598 hộ nghèo, hộ cận nghèo (373 hộ xây mới và 225 hộ sửa chữa).
Mức hỗ trợ bình quân 100 triệu đồng/căn xây mới và 50 triệu đồng/căn sửa chữa. Tổng nguồn lực thực hiện gần 327,3 tỷ đồng. Trong đó, 28 tỷ đồng là nguồn hỗ trợ từ Trung ương; ngân sách địa phương, quỹ “đền ơn đáp nghĩa”, “vì người nghèo” hơn 79 tỷ đồng. Còn lại khoảng 220 tỷ đồng huy động từ các gia đình, dòng họ và nguồn hỗ trợ khác.
Thông tin với báo chí về hoạt động này, đại diện lãnh đạo Sở Xây dựng Hải Phòng cho biết, địa phương đã tổ chức lễ khởi công 36 căn nhà xây mới của hộ người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ trên địa bàn với sự tham gia, hỗ trợ của đông đảo lực lượng quân đội, công an, đoàn viên thanh niên, phụ nữ và các tổ chức chính trị, đoàn thể địa phương.
Lễ khởi công đã thu hút sự quan tâm lớn của dư luận, tạo nên làn sóng thông tin tích cực qua đó góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng, khơi dậy tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái. Chương trình đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ cộng đồng dưới nhiều hình thức như: kinh phí, vật liệu, ngày công lao động… tạo sức lan tỏa mạnh mẽ.
Lan tỏa tinh thần “tương thân tương ái”
Sự đồng hành của cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong thành công của chương trình. Trong nhiều lễ bàn giao nhà, các doanh nghiệp địa phương còn trao thêm quà tặng thiết thực như bộ bàn ghế, quạt điện, giường tủ… giúp các hộ dân khó khăn có điều kiện khởi đầu cuộc sống mới.
Những hình ảnh đẹp – từ nhóm thanh niên xung kích, đoàn viên, công an, hội nông dân, hội phụ nữ giúp đổ móng nhà, hay các cụ già trong hội cựu chiến binh góp tiền ủng hộ – đã trở thành biểu tượng của tình người ở đất Cảng. Chính những hành động nhỏ bé ấy đã thắp sáng tinh thần đoàn kết, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ.
Hưởng ứng chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, tuổi trẻ Hải Phòng đã phát huy tinh thần xung kích, tích cực phối hợp cùng chính quyền các cấp tham gia hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà cho người có công, thân nhân liệt sĩ, gia đình có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn.
Tuổi trẻ Hải Phòng đã tổ chức nhiều đợt phát động chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát, huy động hàng nghìn lượt cán bộ, đoàn viên thanh niên tham gia, đóng góp hơn 10.000 ngày công. Qua đó, cùng lực lượng quân đội, công an, phụ nữ, các gia đình, dòng họ, cộng đồng dân cư… tổng huy động hơn 35.500 ngày công.
Các đoàn viên thanh niên tích cực hỗ trợ các phần việc thiết thực như tháo dỡ nhà tạm, nhà dột nát; vận chuyển vật liệu xây dựng (gạch, cát, xi măng); lắp đặt móng nhà, lợp mái, sửa chữa và gia cố cửa xuống cấp cho những hộ có hoàn cảnh khó khăn.
Trong căn nhà mới xây, bà Nguyễn Thị Hào, hộ nghèo phường Trần Hưng Đạo (tỉnh Hải Dương cũ), không giấu được xúc động. Hơn 30 năm qua, vợ chồng bà sống trong căn nhà tạm xiêu vẹo, xuống cấp nghiêm trọng. Bà Hào có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, chồng mắc bệnh hiểm nghèo.
Đầu năm 2025, gia đình bà được Ủy ban nhân dân và Ủy ban Mặt trận tổ quốc tỉnh Hải Dương (cũ) hỗ trợ 100 triệu đồng để xây dựng nhà mới. Cùng với đó, các ban ngành, đoàn thể và người dân đã góp công, góp sức, hỗ trợ vật liệu và ngày công lao động. Nhờ vậy, ngôi nhà hoàn thành nhanh chóng, giúp bà Hào có được mái ấm an toàn, kiên cố.
“Tôi không dám mơ rằng có ngày được sống trong ngôi nhà khang trang, sạch sẽ như thế này”, bà Hào xúc động chia sẻ.
Theo Sở Xây dựng Hải Phòng, đơn vị đã chủ trì, thành lập các đoàn kiểm tra tình hình thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát tại một số địa phương. Qua đó, kịp thời động viên, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh.
Trong đó, vấn đề lớn nhất là vướng mắc về đất đai. Nhiều hộ nghèo chưa có đất ở hợp pháp, đất nằm ngoài quy hoạch hoặc chưa được cấp giấy chứng nhận, khiến thủ tục pháp lý kéo dài, ảnh hưởng tiến độ xây dựng. Bên cạnh đó, tập quán dân gian xem ngày, chọn tuổi làm nhà của nhiều gia đình cũng phần nào làm chậm quá trình khởi công, hoàn thiện nhà mới.
Tuy nhiên, liên ngành chức năng đã chủ động giải quyết, khắc phục vướng mắc, khó khăn kịp thời. Liên ngành cũng tăng cường kiểm tra, giám sát và cập nhật tiến độ, lập phần mềm quản lý tiến độ đến từng hộ, từng công trình. Qua đó, hỗ trợ địa phương và liên ngành thuận lợi kiểm tra, giải quyết vướng mắc, khó khăn kịp thời.
Để đảm bảo tiến độ và hiệu quả, thành phố đã triển khai nhiều mô hình sáng tạo và cách làm hiệu quả. Các mô hình được áp dụng linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương.
Điển hình như xây dựng kế hoạch triển khai các cấp, phân công thành viên ban chỉ đạo theo dõi, nắm bắt thông tin từng hộ để hỗ trợ kịp thời, đôn đốc tiến độ.
Các cơ chế, chính sách liên quan được rà soát và điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế. Trong đó, có việc điều chỉnh, nâng mức hỗ trợ góp phần giúp các hộ gia đình có điều kiện cải thiện nhà ở.
Tổ chức lễ phát động khởi công đồng loạt, thể hiện quyết tâm chính trị, tạo động lực, truyền cảm hứng cho cán bộ, công chức, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân.
Trong năm 2025, tỉnh Hải Dương (nay là thành phố Hải Phòng) đã hoàn thành sớm chương trình xóa 1.452 nhà tạm, nhà dột nát, tổ chức xây mới và sửa chữa nhà ở cho người có công, gia đình chính sách, hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ gia đình chính sách, hộ nghèo ở Hải Phòng không chỉ mang đến những mái nhà mới, mà còn mang đến niềm tin, hy vọng và động lực để người dân vươn lên trong cuộc sống. Đây là minh chứng sống động cho tinh thần trách nhiệm và sự nhân văn trong quản lý, điều hành của chính quyền thành phố.
Khi những căn nhà mới tiếp tục mọc lên, diện mạo nông thôn Hải Phòng trở nên khởi sắc, đời sống người dân được cải thiện, và những câu chuyện đẹp về tình người sẽ còn vang mãi. Hải Phòng đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố giàu đẹp, văn minh, hiện đại – nơi mỗi người dân đều được thụ hưởng thành quả của sự phát triển.
