Quyết định 2159/QĐ-BGDĐT về khung kế hoạch thời gian năm học 2022-2023 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên như sau:
Hoàn thành kế hoạch giáo dục học kỳ II trước ngày 25/5/2023 và kết thúc năm học trước ngày 31/5/2023. Học sinh cả nước sẽ nghỉ hè sau ngày 31/5/2023, tùy theo kế hoạch của địa phương.
Tuy vậy, nhiều trường phổ thông ở các địa phương trên cả nước tổ chức kiểm tra kì 2 vào cuối tháng 4/2023 khiến việc dạy và học sau đó không được thực hiện nghiêm túc bởi nhiều lí do khác nhau. Việc này dẫn đến nhiều hệ lụy và học sinh sẽ chịu nhiều thiệt thòi nhất.
 Ảnh minh họa: Báo Giáo dục và Thời đại. |
Kiểm tra học kì 2 sớm khiến việc dạy, học thiếu nghiêm túc
Thứ nhất, sau thời gian nghỉ lễ 30/4 và 1/5, kế hoạch giáo dục của nhà trường còn khoảng 3 tuần dạy và học. Tuy vậy, sau khi nhà trường tổ chức kiểm tra học kì 2 xong thì học sinh thường có tâm lí lơ là bài vở, không chịu học.
Các em biết rằng, lúc này thầy cô không lấy điểm nữa vì các cột điểm phải được nhập lên hệ thống trước ngày kiểm tra học kì 2 theo quy định. Học sinh chỉ có thể bị trừ điểm hạnh kiểm nếu vắng (không phép), trễ học hoặc vi phạm nội quy kỉ luật của nhà trường mà thôi.
Thứ hai, học sinh học tập uể oải, kéo theo giáo viên cũng mất "lửa" trong việc truyền giảng cho các em. Dĩ nhiên, thầy cô phải dạy hết chương trình theo quy định, nhưng cũng phải thú thực rằng, vẫn có trường hợp giáo viên dạy đối phó khiến việc dạy và học thiếu nghiêm túc.
Minh chứng, không hiếm gặp việc thầy cô mang bài kiểm tra lên lớp tranh thủ chấm còn học sinh thì hoạt động nhóm làm bài tập cho hết tiết. Có giáo viên lạm dụng cho học sinh xem phim hết tiết này qua tiết khác để các em không ồn ào mất trật tự.
Thứ ba, việc dạy và học đối phó sau kì kiểm tra khiến học sinh dở dang trong việc tiếp thu các kiến thức mới, đến khi lên các lớp trên các em chịu rất nhiều thiệt thòi. Em nào có tinh thần tự học thì có thể bổ túc kiến thức, còn lại thì phải đi học thêm, tốn thời gian, công sức, tiền bạc.
Ví dụ, học sinh lớp 10 qua tháng 5 còn phải học Bài 9 môn Ngữ văn. Nếu các em không học hành nghiêm túc thì sẽ bỏ qua các tác phẩm bắt buộc như: "Hịch tướng sĩ" (Trần Quốc Tuấn); "Nam quốc sơn hà" (Lý Thường Kiệt)... cùng với một số kiến thức về tiếng Việt, văn học có liên quan đến chương trình lớp 11, 12.
Thứ tư, vẫn có chuyện giáo viên cắt xén chương trình, chẳng hạn thầy cô hướng dẫn cho các em tự học hay chỉ dạy một phần của chương trình. Đáng nói, nội dung bài học vẫn được thầy cô thể hiện trong sổ đầu bài nên dễ qua mặt lãnh đạo, quản lí chuyên môn.
Thậm chí, rất nhiều trường phổ thông ngầm cho học sinh lớp 9, lớp 12 học xong chương trình từ cuối tháng 3 để tổ chức ôn thi tuyển sinh, thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Các môn không thi tuyển sinh, không thi tốt nghiệp có dấu hiệu bị bỏ lơ.
Thứ năm, riêng học sinh lớp 9, lớp 12 nếu nhà trường kết thúc chương trình quá sớm sẽ tạo điều kiện cho các em học lệch. Học sinh đến trường chỉ nhằm mục đích vượt qua các kì thi để được vào các trường phổ thông công lập, các trường đại học, chứ không phải học để có kiến thức toàn diện.
Vậy nên mới có chuyện tréo ngoe, giáo viên các môn Toán, Vật lí, Hóa học, Ngữ văn, Tiếng Anh... phải dạy đến cuối tháng 5, còn giáo viên các môn ít tiết như Tin học, Công nghệ, Giáo dục thể chất... thì rất nhàn nhã vì họ đã dạy gom tiết (dạy dồn) trước đó.
Có cần chấn chỉnh việc kiểm tra học kì 2 quá sớm
Việc các nhà trường phổ thông tổ chức cho học sinh kiểm tra học kì 2 rất sớm, có trường thì hoàn tất cuối tháng 4, có trường thì đầu tháng 5 gây ra nhiều hệ lụy.
Học sinh lớp 9, lớp 12 nên được kiểm tra học kì 2 sớm hơn khoảng 10 ngày để hoàn thành hồ sơ phục vụ cho kì thi tuyển sinh, kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông là chấp nhận được. Riêng các khối lớp khác, nhà trường tổ chức cho học sinh kiểm tra từ 15/5 là hợp lí nhất.
Người viết, là giáo viên đang dạy cả hai hệ công lập và tư thục thì thấy rằng, sau thời điểm nghỉ lễ 30/4 và 1/5 thì việc giảng dạy ở trường phổ thông công lập quá mệt mỏi. Nhiều lúc đến trường thì có cảm giác rằng, mình chẳng khác nào người giữ trẻ cho phụ huynh cả.
Riêng trường phổ thông tư thục, học sinh kiểm tra học kì 2 đến ngày 17/5 thì kết thúc, sau đó giáo viên có một tuần dạy cho hết chương trình, hoàn tất hồ sơ sổ sách và sau đó nghỉ hè nên việc dạy và học rất nghiêm túc, nhẹ nhàng.
Đã đến lúc Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo các địa phương cần vào cuộc chấn chỉnh các nhà trường tổ chức cho học sinh kiểm tra sớm, nhất là vào thời điểm cuối tháng 4 như đã đề cập, để việc dạy và học được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định.
Hiệu trưởng nào thực hiện khung kế hoạch thời gian năm học sai quy định của địa phương, của ngành giáo dục thì nhất thiết phải bị xử lí kỉ luật ở mức cao nhất theo quy định của Luật Viên chức để làm gương.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
