"Ông Hi Văn tài bộ đã vào lồng”

07/11/2016 08:47

NGUYỄN THÀNH TRUNG

(GDVN) - Câu thơ trên trong Bài ca ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ, và khi đó, ông hiểu dược cái lồng là chật hẹp, khuôn phép mà ông phải chấp nhận khi ra làm quan.

LTS: Quý vị độc giả đang theo dõi bài viết của tác giả Nguyễn Thành Trung (một kỹ sư từ Ninh Bình).

Ở bài này, tác giả hưởng ứng quan điểm "nhốt quyền lực vào lồng quy chế" của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Qua đó, nhiều biện pháp để nhốt quyền lực hiệu quả cũng được tác giả đưa ra.

"Ông Hi Văn tài bộ đã vào lồng”- Đây là câu trong bài thơ “Bài ca ngất ngưởng” của Nguyễn Công Trứ.

Chữ “lồng” trong bài này có hai cách hiểu. Một, cái lồng tù túng, chật hẹp, khuôn phép mà ông phải chấp nhận khi ra làm quan.

Một cách hiểu khác, lồng chính là trời đất này, tức là ông chẳng chịu sự hạn chế nào về cái ngất ngưởng của mình.

Ở đây tôi cũng muốn nói đến ý nghĩa cái lồng để "nhốt" quyền lực bị tha hóa. Quyền lực ấy vốn do nhân dân trao cho Nhà nước, mà quan chức là người được Nhà nước giao để thực thi nhiệm vụ.

Hưởng ứng ý kiến Tổng Bí thư: Làm thế nào để nhốt quyền lực vào “lồng quy chế"?

Nhưng quan chức tha hóa thì quyền lực cũng tha hóa theo, “nó bị biến tướng, bị lợi dụng để chống lại nhân dân” [1].

Quyền lực vốn có giới hạn nhưng nếu không bị kiểm soát thì cái lồng quyền lực này rất lớn, nó muốn bao trùm tất cả, như ham muốn cá nhân vậy.

Tổng Bí thư có nói “Trung ương Đảng đã đưa ra 4 nhóm giải pháp, trong đó có giải pháp rất quan trọng đó là kiểm soát quyền lực, nhốt quyền lực vào trong lồng quy chế”[2].

Chiếc lồng quy chế này chắc chắn khuôn phép, giới hạn hơn nhiều cái lồng ham muốn của quyền lực bị tha hóa.

Làm thế nào để có chiếc lồng nhốt quyền lực?

Theo tôi, một trong những cách tạo lồng nhốt quyền lực, chính là chúng ta phải tạo ra nhiều tiền lệ [3], càng nhiều tiền lệ càng tốt.

Khi đã có tiền lệ mượn xe công của Trịnh Xuân Thanh[4] mà vẫn có người mượn xe biển xanh [5] thì người đó đang mang sinh mệnh chính trị của mình ra đùa giỡn.

Vụ việc quán Cà phê Xin chào có thể coi là một tiền lệ để tạo ra cái lồng nhốt quyền lực. Ảnh minh họa từ Tuổi trẻ

Khi có tiền lệ “Cà - phê Xin chào” [6] thì liệu có cán bộ nào dám mang sinh mạng chính trị của mình ra để cược với sự lạm quyền của mình?

Khi có tiền lệ bị sa thải vì đánh phụ nữ ở sân bay [7] thì cán bộ, tự mình sẽ phải biết cách hành xử lịch sự ở nơi công cộng.

Làm thế nào để tạo ra tiền lệ ?

Một, đưa sự việc ra công luận, nhân dân, đặc biệt là các nhà báo phải tích cực phản ánh sự tha hóa về quyền lực cũng như sự tôn trọng quyền lực.

Với sự phát triển của báo điện tử và mạng xã hội, chúng ta ngày càng làm tốt điều này.

Hai, các cơ quan công quyền lắng nghe nhân dân và xử lý ngay lập tức sự tha hóa đó, đồng thời tự mình, làm gương về sự tôn trọng quyền lực cũng như kiểm soát quyền lực.

Khi xử lý vụ quán cà - phê Xin chào, có người nói: Việc nhỏ mà Thủ tướng cũng làm, nhưng tôi không cho những việc làm của Thủ tướng là nhỏ.

Thủ tướng “đang cố lay chuyển bộ máy” [8]. Những việc như xin lỗi dân [9] hay đi công tác bằng máy bay thương mại [10] đều là chưa có tiền lệ.

Tiền lệ mà ông tạo ra có nhiều ý nghĩa, trong đó có sự tôn trong quyền lực mà nhân dân giao cho, ông không vì chức cao mà hành xử lạm quyền.

Hay việc học viện chính trị khu vực 1 siết chặt kỷ luật ngoại khóa [11] chính là thể hiện việc tạo ra chiếc lồng ngăn chặn biểu hiện tha hóa.

Tạo ra tiền lệ xấu, trách nhiệm của ai?

Gần đây, có một số việc được diễn giải một cách khác lạ như “gạt tay trúng má” [12]hay “bổ nhiệm vì nhân dân”[13],… Những phát ngôn này đã đem lại cách nhìn không tốt về người cán bộ cũng như cơ quan công quyền.

Đó là những tiền lệ xấu.

Đó cũng chính là việc người ta chưa biết “nhốt quyền lực vào lồng”.

Như vậy, “nhốt quyền lực vào lồng” không phải là việc làm của Nhà nước.

Mỗi chúng ta với việc tạo ra tiền lệ tốt và lên án tiền lệ xấu chính là đã “nhốt quyền lực vào lồng”.

Tài liệu tham khảo:

(1) http://giaoduc.net.vn/Goc-nhin/Huong-ung-y-kien-Tong-Bi-thu-Lam-the-nao-de-nhot-quyen-luc-vao-long-quy-che-post171969.gd

(2) http://infonet.vn/tong-bi-thu-nhot-quyen-luc-vao-trong-long-quy-che-post211709.info

(3) https://vi.wiktionary.org/wiki/ti%E1%BB%81n_l%E1%BB%87#Ti.E1.BA.BFng_Vi.E1.BB.87t

(4) http://giaoduc.net.vn/Xa-hoi/Ai-la-nguoi-cho-Pho-Chu-tich-tinh-Hau-Giang-muon-xe-sieu-sang-post168391.gd

(5) http://giaoduc.net.vn/Xa-hoi/Lanh-dao-muon-xe-bien-xanh-sao-khong-nhin-guong-Trinh-Xuan-Thanh-post172165.gd

(6) http://dantri.com.vn/phap-luat/vu-quan-ca-phe-xin-chao-cach-chuc-pho-vien-truong-va-kiem-sat-vien-20160813113724803.htm

(7) http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/ha-noi-sa-thai-can-bo-thanh-tra-tum-ao-nhan-vien-hang-khong-3488358.html