Nhiều năm qua, trường công lập bậc phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện chương trình “Đối thoại mùa xuân” vào thời điểm học sinh chuẩn bị nghỉ Tết Nguyên đán.
Cụ thể, sau khi học sinh kiểm tra xong học kì 1, các trường tổ chức chương trình này nhằm lắng nghe tiếng nói của các em qua nhiều phương diện.
Học sinh tự do bày tỏ ý kiến của mình về việc dạy của giáo viên, các hoạt động phong trào của trường lớp và những mong muốn khác mà các em gửi gắm.
Học sinh phát huy quyền dân chủ
Trước khi chương trình “Đối thoại mùa xuân” diễn ra khoảng một tuần, lớp trưởng của từng lớp tiến hành khảo sát ý kiến của các thành viên sau một học kì.
Học sinh tự do nêu ý kiến của mình về phương pháp giảng dạy, cách ứng xử của giáo viên, nhân viên nhà trường. Các em cũng có quyền đánh giá các hoạt động phong trào của trường, lớp hoặc điều kiện vui chơi giải trí nơi mình đang theo học.
Cùng với đó, học sinh cũng có thể đề xuất những cách làm hay có hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học tập, sinh hoạt.
Ý kiến riêng của thành viên được xem như ý kiến chung của tập thể lớp nên học sinh không phải lo sợ lộ danh tính cá nhân.
Sau đó, lớp trưởng tập hợp các ý kiến, phân loại thành những nội dung chính và trực tiếp gửi cho Ban Giám hiệu nhà trường.
Với cách làm này, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn gần như không can thiệp đến học sinh khi các em có ý kiến trái chiều về thầy cô, trường lớp.
Cũng nhờ cách làm này, học sinh ở đơn vị chúng tôi đã có nhiều ý kiến đóng góp thiết thực, chân tình cho thầy cô, kể cả Ban Giám hiệu.
 |
| Học sinh được phát huy quyền dân chủ. (Ảnh mang tính minh họa: Phunuonline.com.vn) |
Lắng nghe học sinh trải lòng
Trường chúng tôi dành hẳn một buổi trong tuần tổ chức chương trình “Đối thoại mùa xuân” để lắng nghe học sinh trải lòng.
Mỗi lớp cử hai học sinh tham dự, đó là lớp trưởng (hoặc lớp phó học tập) và Bí thư chi Đoàn.
Về phía nhà trường, có đủ các thành phần tham dự từ Hiệu trưởng, Hiệu phó, trợ lí thanh niên và các thầy cô tổ trưởng chuyên môn.
Bắt đầu cuộc đối thoại, giáo viên điều hành chương trình nêu những ý kiến chung nhất từ phản ánh của các lớp về học tập và các hoạt động khác có liên quan.
Tham dự cuộc đối thoại, chúng tôi nhận thấy học sinh có nhiều ý kiến rất thẳng thắn từ việc dạy của thầy cô đến các hoạt động khác diễn ra ở trường.
Có lớp, học sinh cho biết giáo viên môn Toán giảng dạy rất nhiệt tình, cách truyền đạt dễ hiểu. Thế nhưng, thầy cũng hay cáu gắt với những bạn làm bài còn nhiều sai sót khiến đôi lúc không khí lớp học nặng nề.
Lớp khác các em không hài lòng vì cô giáo dạy tiếng Anh phát âm chưa chuẩn so với giáo viên người bản ngữ và cho bài tập về nhà quá nhiều.
Cũng có lớp phản ánh nhà vệ sinh ở trường còn bẩn, nhiều lớp tình trạng xả rác bừa bãi do một số bạn còn thiếu ý thức.
Hoặc học sinh cũng tỏ ra bất bình khi tình trạng bán hàng rong tràn lan trước cổng trường hay phụ huynh đón con đỗ xe lộn xộn…
Thầy cô thấu hiểu, chia sẻ
 Khi hiệu trưởng quan liêu, thiếu dân chủ |
Sau khi lắng nghe ý kiến học sinh, thầy cô phụ trách mảng nào sẽ có trách nhiệm phản hồi, giải đáp với các em ở mảng đó.
Chẳng hạn như với ý kiến thầy giáo dạy Toán hay cáu gắt khi học sinh làm bài sai, tổ trưởng chuyên môn Toán đứng lên chia sẻ với các em về vấn đề này.
Tổ trưởng bày tỏ sự thấu hiểu với đồng nghiệp khi dạy hoc sinh yếu thường rất nhọc nhằn nên đôi lúc không tránh khỏi nóng tính. Cùng với đó, tổ trưởng nói với đại diện học sinh sẽ trao đổi thêm với giáo viên bộ môn để thời gian tới lớp học tiết toán được nhẹ nhàng hơn.
Hoặc giáo viên dạy môn tiếng Anh phát âm chưa chuẩn so với người bản ngữ, tổ trưởng Anh văn hứa với các em sẽ đi dự giờ thăm lớp để kiểm chứng và tìm cách tháo gỡ.
Hay Hiệu trưởng khẳng định sẽ nhờ dân phòng, cảnh sát khu vực hỗ trợ dẹp trật tự với những người bán hàng rong trước cổng trường để lập lại mĩ quan học đường, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm cho học sinh.
Sau cuộc đối thoại, chúng tôi quan sát thấy đa phần học sinh đều rất phấn khởi bởi thầy cô đã thấu hiểu những tâm tư nguyện vọng của các em và giải quyết thấu tình đạt lí đầy trách nhiệm.
Điều đọng lại là, khi học sinh đã không né tránh những chuyện bất cập ở chốn học đường thì thầy cô cũng phải nhìn nhận lại mình để sửa đổi cho tốt.
Thông qua chương trình “Đối thoại mùa xuân”, nhà trường đã tháo gỡ những khó khăn, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của học sinh.
Và đây là một trong những cách làm dân chủ nhằm xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ở môi trường giáo dục ngày nay.
