Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng ngày 11/12, với 431/435 đại biểu có mặt bấm nút tán thành (chiếm 91,12% tổng số đại biểu), Quốc hội thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô.
Nghị quyết này gồm 12 Điều. Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư, quy hoạch, đô thị, kiến trúc, xây dựng, đất đai, tài chính để thực hiện dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô.
Thẩm quyền đặc thù của Hội đồng nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội
Theo đó, về thẩm quyền quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư, Quốc hội cho phép Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, dự án đầu tư PPP không sử dụng vốn ngân sách Trung ương.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội được chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư thuộc danh mục dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược theo quy định của pháp luật về Thủ đô có quy mô vốn đầu tư từ 30 nghìn tỷ đồng trở lên; dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đảng ủy Chính phủ, Ban chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội.
Với dự án đầu tư cần áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền, Ủy ban nhân dân thành phố báo cáo Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt, sau đó báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Cũng theo Nghị quyết, Quốc hội cũng cho phép thực hiện lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt đối với một số dự án đầu tư công, dự án PPP. Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội sẽ quy định nội dung, hồ sơ, điều kiện, tiêu chí, trình tự, thủ tục thực hiện lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu.
Thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gấp 2 lần
Nghị quyết cũng quy định các cơ chế, chính sách đặc thù về lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu, chính sách về quy hoạch, kiến trúc, thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cơ chế huy động vốn thực hiện dự án, biện pháp bảo đảm trật tự đô thị, trật tự, an toàn xã hội và biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị...
Với thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, nghị quyết quy định các trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 79 của Luật Đất đai, Hội đồng nhân dân thành phố quyết định từng trường hợp thu hồi đất cụ thể để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Đáng chú ý, với các dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đảng ủy Chính phủ, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội, nghị quyết nêu rõ Hội đồng nhân dân thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gấp 2 lần quy định.
Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ 12/12/2025 và được thực hiện trong 5 năm.
Bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, không mâu thuẫn với Luật Thủ đô
Báo cáo giải trình trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, tiếp thu ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội rà soát các cơ chế, chính sách quy định tại dự thảo Nghị quyết bảo đảm tháo gỡ “điểm nghẽn” do pháp luật hiện hành hoặc bổ sung quy định mới chưa có luật điều chỉnh thuộc thẩm quyền ban hành của Quốc hội theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 (được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 87/2025/QH15), bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và đồng bộ trong hệ thống pháp luật.
Đồng thời, tại Điều 1 dự thảo Nghị quyết đã xác định phạm vi áp dụng cơ chế, chính sách cho các “dự án lớn, quan trọng” là các dự án: đầu tư công, PPP, dự án trong danh mục thu hút nhà đầu tư chiến lược; dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị, dự án xử lý ùn tắc, úng ngập, ô nhiễm môi trường… để không mâu thuẫn với Luật Thủ đô.
Đây là các dự án được thành phố Hà Nội xác định là cấp thiết, tác động lớn đến sự phát triển của Thủ đô. Phạm vi điều chỉnh quy định tại Điều 1 dự thảo Nghị quyết đã được rà soát kỹ và phù hợp với chỉ đạo của Bộ Chính trị tại văn bản số 19076-CV/VPTW.
Sau khi nghe báo cáo tiếp thu, giải trình của Chính phủ, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn quan trọng trên địa bàn Thủ đô với số lượng đại biểu tham gia là 435 đại biểu (chiếm 91,97%), trong đó số lượng đại biểu tán thành là 431 đại biểu (chiếm 91,12%).
Như vậy, Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn quan trọng trên địa bàn Thủ đô đã được thông qua với sự đồng thuận cao của Quốc hội.
Việc ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn quan trọng trên địa bàn Thủ đô đã đáp ứng được yêu cầu cần thiết và cấp bách trong giai đoạn hiện nay, nhằm khơi thông các điểm “nghẽn” pháp lý, thu hút đầu tư, tạo đột phá, phát triển nhanh, bền vững hơn, có sức lan tỏa lớn hơn trong phát triển kinh tế vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.
