Bộ trưởng "xin" 40.000 tỷ cho giao thông
Phát biểu tại phiên thảo luận chiều 28-10 về thu, chi ngân sách của Quốc hội, Bộ trưởng Thăng đề nghị nên xem xét lại tính toán giá dầu thô của năm 2011 và của cả năm 2012. Theo đó, “Tổng số thu của hai năm khoảng 40.000 tỷ đồng dành để giải quyết các công trình trọng yếu cấp thiết của giao thông”, Bộ trưởng đề nghị.
Dự định sử dụng 40 nghìn tỷ đồng cũng được Bộ trưởng Thăng trình bày ngay với Quốc hội.
Một là dành cho 568 cầu yếu đều nằm trong chương trình và cần giải quyết ngay.
Hai là dự án tách cầu đường sắt và cầu đường bộ hiện nay còn 10 cầu cũng đã có dự án quyết định triển khai nhưng tiền chưa có.
Ba là để các địa phương xử lý dứt điểm các công trình giao thông dở dang mà hiện nay đang gây rất nhiều bức xúc cho nhân dân ở hầu hết các địa phương.
Bốn là dành cho các công trình trọng điểm của giao thông, đặc biệt là dành cho hệ thống đường bộ cao tốc Bắc - Nam.
Điều được bộ trưởng Thăng nhấn mạnh là chỉ có dành ưu tiên vốn thì đến năm 2020 mới hoàn thành được tuyến đường bộ cao tốc Bắc – Nam.
 |
| Bộ trưởng Đinh La Thăng phát biểu tại phiên thảo luận |
Thể hiện quan điểm ủng hộ kiến nghị của Bộ trưởng Thăng, đại biểu Trần Du Lịch (Tp.HCM) nhấn mạnh là ủng hộ đề nghị Bộ trưởng Bộ giao thông, song đại biểu Lịch kèm theo 3 điều kiện.
Thứ nhất là ngành giao thông phải chống cho được tiêu cực trong xây dựng, đừng để xảy ra vụ việc như PMU, PCI sẽ mất niềm tin.
Điều kiện thứ hai là phải nâng cao năng lực quản trị dự án nguồn nhân lực, nếu chậm trễ, lôi thôi thì trảm tướng như Bộ trưởng đã làm.
Điều kiện thứ ba, trong xây dựng giao thông, nên đặt mục tiêu thời gian quan trọng hơn tiền, chậm tiến độ, chậm thời gian còn nguy hại hơn là mất tiền, nếu cần thiết thay đổi quy chế tiêu chuẩn đấu thầu.
“Tôi kèm 3 điều kiện kiến nghị và ủng hộ Bộ trưởng”, đại biểu Lịch lần thứ ba nhấn mạnh hai chữ ủng hộ. Phát biểu cuối cùng trong phiên thảo luận, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Phúc cũng tán thành với ý kiến của Bộ trưởng Thăng và đại biểu Lịch là phải ưu tiên đầu tư cho giao thông.
Tuy nhiên, trước đó, bên cạnh một số phát biểu không bình luận gì về đề xuất của Bộ trưởng Thăng, thì vẫn còn ý kiến đồng tình với nhiều vị đại biểu đã thể hiện quan điểm trước khi đề xuất của Bộ trưởng được đưa ra. Đó là nếu vượt thu thì dành để kéo bội chi xuống. Bởi vậy, câu trả lời cho một đề xuất rất cụ thể với cách tiếp cận được coi là khá mới mẻ của một vị bộ trưởng mới, vẫn đang còn để mở.
Bộ trưởng Thăng và câu chuyện ngân sách “hâm nóng” nghị trường
Sau chuyến công cán nước ngoài cùng Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng lại đều đặn xuất hiện cả trong hội trường và ngoài hành lang Quốc hội.
Theo nghị trình, sau các nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế xã hội được thông qua trong hai ngày 8 và 9/11, các nghị quyết về dự toán ngân sách và phân bổ ngân sách trung ương năm 2012 cũng chuẩn bị để Quốc hội thông qua.
Đó cũng là lý do để câu chuyện Bộ trưởng đề nghị Quốc hội dành 40.000 tỷ đồng có thể vượt thu từ dầu khí (theo tính toán của ông) trong hai năm 2011 và 2012 để đầu tư cho giao thông tại phiên thảo luận về ngân sách lại được hâm nóng.
Theo thông tin từ Thời báo kinh tế VN, người đứng đầu cơ quan thẩm tra dự toán ngân sách của Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển cũng rất chia sẻ cùng Bộ trưởng Thăng về tính cấp thiết của việc đầu tư cho hạ tầng giao thông. Song, ông nói rõ là ông không thể ủng hộ, vì số vượt thu được sử dụng như thế nào đều phải theo quy trình và được dành vào 4 việc: giảm bội chi, tăng chi trả nợ, chi cho dự trữ và chi cho đầu tư phát triển.
Nhìn toàn bộ diễn biến câu chuyện, một số vị đại biểu khác cũng phần nào trùng quan điểm về việc rất khó có thể quyết định tức thì với đề nghị của Bộ trưởng Thăng, song lại cho rằng rất cần có tiếng nói ủng hộ như đại biểu Lịch (TPHCM) với 3 điều kiện đi kèm trong phiên họp ngày 28-10.
Tuy nhiên, Bộ trưởng có dám “chấp nhận cam kết” cả ba điều hay không lại là chuyện khác, và chấp nhận rồi nhưng có thực hiện được hay không lại là chuyện khác nữa.
Là một người mến mộ Bộ trưởng Thăng, song doanh nhân Phan Văn Quý, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Thái Bình Dương cho rằng, với điều kiện thứ nhất đó nếu đưa cho riêng Bộ trưởng Thăng thì rất khó, “vì chống tiêu cực là vấn đề của cả hệ thống, mình anh Thăng khó có thể làm được”.
Đại biểu Huỳnh Ngọc Ánh, Phó chánh án Tòa án Nhân dân Tp.HCM đặt vấn đề: “Nếu chỉ chấp nhận hai điều kiện sau thì chấp nhận tham nhũng à, tham nhũng vẫn chống, nhưng phát hiện là câu chuyện khác, tôi hứa là tôi sẽ trừng trị tham nhũng nhưng tôi không thể hứa là ngành tôi không có tham nhũng”.
Hơn nữa, việc chính của Bộ trưởng là làm quản lý chứ không phải chỉ có đi phát hiện tham nhũng, ông Ánh nói thêm.
 |
| Câu chuyện Bộ trưởng Thăng "xin" 40.000 tỷ để đầu tư cho giao thông tiếp tục hâm nóng nghị trường |
Trong câu chuyện bên hành lang Quốc hội ngày 9/11, trở lại vấn đề vốn cho ngành giao thông, Bộ trưởng Thăng tâm tư “anh Lịch nói quá đúng, đầu tư phải nhanh, phải hiệu quả, rõ ràng một dự án làm hai năm và làm 4 năm là khác hẳn nhau”.
Nhưng ngành giao thông có sẽ được tăng vốn như đề nghị của mình không là điều ông Thăng chưa dám chắc. Vì như chính ông tâm sự thì ông cũng đã đặt vấn đề trong chính phủ rồi, nhưng mục tiêu kiềm chế lạm phát ổn định vĩ mô vẫn phải là số 1.
“Mình đặt vấn đề để Quốc hội thấy rằng nhu cầu vốn giao thông là rất lớn, mình phải tính toán giữa việc giảm bội chi ngân sách với việc đầu tư hạ tầng. Mình cứ nói làm hạ tầng con cháu sau này phải trả, nhưng con cháu sau này vẫn phải làm hạ tầng, đường cao tốc Bắc - Nam thì con cháu sau này vẫn phải làm, nhưng mình làm bây giờ thì rẻ hơn và đáp ứng được yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, ông Thăng tiếp mạch tâm tư.
Nhấn lại là “chỉ đặt vấn đề chứ không quyết được”, Bộ trưởng Thăng trăn trở: “trước đây khó khăn thế mình vẫn phát hành công trái xây dựng tổ quốc nhưng bây giờ mình có làm được không?”.
Không mấy chắc chắn về câu chuyện vốn, song khi được hỏi về “điều kiện thứ nhất” liên quan đến quyết tâm chống tham nhũng mà đại biểu Lịch đã đưa ra, vị Bộ trưởng đang nổi như cồn này vẫn mạnh mẽ khẳng định “việc chống tham nhũng là đương nhiên”.
Mục tiêu của mình là phải không còn tham nhũng, nhưng trong điều kiện bất khả kháng nếu vẫn xảy ra thì mình phải xử lý ngay, chứ chả nhẽ mình lại bảo là chúng tôi phấn đấu chỉ còn vài vụ thì báo chí “đập chết” ngay à, Bộ trưởng Thăng hài hước.
“Sáng kiến song chưa thể đưa được vào nghị quyết”
Đó là câu trả lời của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với đề nghị dành số tiền 40.000 tỷ đồng có thể vượt thu từ dầu khí để đầu tư cho giao thông của vị “tư lệnh” ngành giao thông vận tải.
Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước năm 2012 tại phiên họp sáng 10/11 của Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho biết, đề nghị của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng “cũng là một sáng kiến cần được xem xét trong quá trình phân bổ ngân sách”.
Tuy nhiên, chưa nên quy định trong nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước nội dung này, vì trên thực tế giá dầu thô diễn biến rất phức tạp, khó lường, phụ thuộc vào nhiều yếu tố: kinh tế, chính trị, an ninh… trên thế giới.
Do vậy, nếu đưa vào nghị quyết khoản dự ước tăng thu từ giá dầu thô để phân bổ cho một lĩnh vực cụ thể nào đó thì chưa thật hợp lý, khó bảo đảm tính ổn định của quy định.
Mặt khác “không chỉ giao thông mà còn có lĩnh vực khác cũng rất khó khăn như thủy lợi”, Chủ nhiệm Hiển nhấn mạnh.
Trao đổi với VnEconomy, ông Hiển cũng cho biết, trước đây cũng đã có một số ý kiến đề nghị đưa các khoản tăng thu từ dầu thô vào quỹ bình ổn giá xăng dầu hoặc dành để giảm bội chi nhưng khoản này chi như thế nào thì phải được quyết định theo luật.
