Quan hệ Trung - Nhật dưới lập trường cứng rắn của Yoshihiko

Tiêu điểm

Yoshihiko Noda đã trở thành Tân Thủ tướng Nhật Bản, vị Thủ tướng thứ 6 trong vòng 5 năm qua. Nhân vật cực hữu này có biệt danh “Koizumi của DPJ” sẽ đối mặt với một loạt thách thức ở trong nước, thái độ và chính sách của ông đối với lịch sử và các nước láng giềng cũng đã trở thành tiêu điểm của dư luận.

Yoshihiko Noda trước tiên cần phải giải quyết “cuộc khủng hoảng lớn nhất sau chiến tranh” của Nhật Bản, hóa giải cả một núi vấn đề, hơn nữa còn phải xây dựng quan hệ ngoại giao ổn định với Trung Quốc – vấn đề được dư luận Trung Quốc hết sức quan tâm.

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda có lập trường cứng rắn với Trung Quốc trong vấn đề lịch sử và lãnh thổ.

Vậy đứng trước mối quan hệ Trung-Nhật lúc tốt lúc xấu, Noda sẽ bổ sung thêm “màu sắc” gì cho quan hệ Trung-Nhật? Là màu nâu của phái diều hâu hay màu trắng của phái bồ câu?

Có thể do ảnh hưởng sâu sắc từ người cha là quân nhân, Yoshihiko Noda tỏ ra có thái độ cứng rắn về ngoại giao trong vấn đề lịch sử, thể hiện bản chất màu nâu của phái diều hâu.

Năm 2005, Yoshihiko Noda từng chủ trương: “Ở Nhật Bản tội phạm chiến tranh đã được đặc xá, vì vậy Nhật Bản không còn tội phạm chiến tranh”, đồng thời ủng hộ cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi đến thăm đền Yasukuni.

Có người bình luận cho rằng, Noda có quan điểm lịch sử khuynh hướng cực hữu cứng rắn hơn so với Junichiro Koizumi – người thừa nhận có tội phạm chiến tranh loại A.

Do yêu cầu của Naoto Kan, khi tham gia nội các, Noda đã không thăm đền Yasukuni. Nhưng trong ngày kỷ niệm kết thúc chiến tranh, ngày 15/8, Noda nhắc lại rằng tội phạm chiến tranh loại A hoàn toàn không phải là tội phạm chiến tranh thực sự.

Tuyên bố này đã bị Trung Quốc và Hàn Quốc chỉ trích. Gần đây, khi được hỏi về việc có thăm đền Yasukuni khi làm Thủ tướng hay không, Noda nói: “Tôi sẽ không trả lời câu hỏi lấy giả thiết làm tiền đề”.

Noda không trả lời chính diện. Lời nói này là tránh vấn đề chính, né tránh thực chất của vấn đề.

Không những vậy, Yoshihiko Noda còn có thái độ cứng rắn đối với tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc. Năm 2004, khi một số người Trung Quốc bước lên đảo Điếu Ngư (Senkaku), Noda đã trình lên Quốc hội Nhật Bản một nghị quyết nhắc lại đảo Senkaku là lãnh thổ Nhật Bản. Những điều này gây sự quan ngại đặc biệt đối với Trung Quốc.

Hiển nhiên, quan điểm và thái độ cứng rắn của Noda về vấn đề lịch sử và lãnh thổ rất có khả năng gây ra xung đột ngoại giao với Trung Quốc. Đương nhiên, lời nói và lập trường của Yoshihiko Noda trước khi làm Thủ tướng đều là quan điểm của cá nhân ông, sau khi lên làm Thủ tướng thì lời nói và quan điểm của Noda sẽ đại diện cho một chính đảng và một quốc gia, không loại trừ dối lòng tỏ ra tương đối ôn hòa, từ bỏ lập trường trước đây.

Nói cho cùng, dù ai lên nắm quyền, tầm quan trọng của quan hệ Trung-Nhật sẽ không thay đổi. Quan hệ Trung-Nhật nếu xử lý tốt sẽ có lợi cho hai nước.
Trong cuộc họp báo ngày 30/8, Yoshihiko Noda nhấn mạnh: “Tôi không có ý định cố ý tuyên truyền vấn đề nhận thức lịch sử.

Tôi hy vọng xây dựng quan hệ cùng thắng với các nước châu Á”. Có lẽ, trong ngắn hạn Noda sẽ không áp dụng chính sách cứng rắn kích động Hàn Quốc và Trung Quốc, sẽ thận trọng xử lý vấn đề quan hệ Trung-Nhật.

Nhưng Noda là người thích uống rượu, tính hài hước không thỏa đáng, một khi lỡ lời, khó tránh khỏi gây ra vấn đề ngoại giao lớn. Như vậy, quan hệ Trung-Nhật trong thời gian tới như thế nào cũng cần chú ý tới lời nói và hành động của Yoshihiko Noda.

Đông Bình (Theo báo Quang Minh)