Thanh tra Chính phủ đã có Thông báo số 3295/TB-TTCP ngày 16/12/2025 về Kết luận thanh tra một số dự án có khó khăn, vướng mắc tại Bộ Giáo dục và Đào tạo và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Dự án ĐTXD Hệ thống hạ tầng kỹ thuật khu đô thị Đại học tại xã Đông Ngạc, xã Cổ Nhuế, xã Xuân Đỉnh, huyện Từ Liêm, thành phố Hà Nội - Khu vực Trường Đại học Mỏ - Địa chất và Khu ký túc xá dùng chung).
Các địa phương được nêu trong thông báo trong kết luận này nay thuộc địa bàn các phường Đông Ngạc, phường Xuân Đỉnh và một phần thuộc phường Phú Diễn.
Khuyết điểm, vi phạm được nêu ra
Theo đó, trên cơ sở hồ sơ, tài liệu do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Mỏ - Địa chất cung cấp, kết quả thanh tra cho thấy còn có một số thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong việc thẩm định, phê duyệt dự án, phê duyệt điều chỉnh dự án; về kế hoạch lựa chọn nhà thầu và thực hiện kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với một số gói thầu; về kết quả giải phóng mặt bằng; về bố trí vốn, giải ngân.
Thanh tra Chính phủ kết luận, sau khi dự án Mỏ địa chất được phê duyệt, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Mỏ - Địa chất đã cố gắng tập trung triển khai thực hiện. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai dự án Mỏ - Địa chất còn gặp khó khăn dẫn đến chậm trễ tiến độ giải phóng mặt bằng, thực hiện dự án rất chậm so với tiến độ được phê duyệt do một số thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong thẩm định, phê duyệt dự án, phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, bố trí vốn, có hành vi gây lãng phí.
Qua đó, những thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm cũng đã được Thanh tra Chính phủ nêu ra, chủ yếu như sau:
Về thẩm định, phê duyệt dự án, thông báo kết luận của Thanh tra Chính phủ cho biết, thời điểm thẩm định, phê duyệt dự án đã có sự thay đổi mức tiền hỗ trợ để chuyển đổi nghề nghiệp và đào tạo việc làm nhưng vẫn giữ mức tiền hỗ trợ 30.000 đồng/ m2 để phê duyệt dự án chưa đúng quy định. Điều này dẫn đến phí bồi thường giải phóng mặt bằng thiếu 206,119 tỷ đồng, tổng mức đầu tư với Trường Đại học Mỏ - Địa chất thiếu 247,343 tỷ đồng.
Bộ Giáo dục và Đào tạo không thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 1210/TTg-CN ngày 8/8/2006; thực hiện không đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 40/VPCP-KTTH ngày 5/1/2009 của Văn phòng Chính phủ; phê duyệt dự án nhưng không phân kỳ đầu tư nên không xác định được thời gian, tiến độ hoàn thành giải phóng mặt bằng, thi công hạng mục hạ tầng của dự án trong từng năm.
Đồng thời, không xác định được tiến độ bố trí vốn đầu tư trong từng năm để hoàn thành dự án Mỏ địa chất, dẫn đến không xác định rõ nguồn vốn đầu tư, không đảm bảo cân đối đủ nguồn vốn để kết thúc dự án năm 2012.
Đối với việc phê duyệt điều chỉnh dự án, Thanh tra Chính phủ kết luận, Bộ Giáo dục và Đào tạo có 5 lần điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, trong đó có 4 lần điều chỉnh không thuộc trường hợp được điều chỉnh dự án, vi phạm quy định của Luật Xây dựng.
Bên cạnh đó, có 4 lần điều chỉnh không được thẩm định, vi phạm quy định Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công; thời điểm điều chỉnh lần 1 sau 12 tháng, lần 2 sau 6,5 tháng, lần 4 sau 3 tháng và lần 5 sau hơn 26 tháng so với thời điểm kết thúc dự án được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt trước đó.
Đối với kế hoạc lựa chọn nhà thầu, thông báo này chỉ rõ, Ban Quản lý dự án lập dự toán một số công việc tư vấn để Trường Đại học Mỏ - Địa chất làm căn cứ phê duyệt dự toán gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu không đúng quy định dẫn đến giá 2 gói thầu tăng không đúng quy định số tiền 1.398,332 triệu đồng.
Ngoài ra, có 2 hợp đồng tư vấn được Trường Đại học Mỏ - Địa chất thực hiện chỉ định thầu nhưng không có trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt, không đủ điều kiện thực hiện.
Còn đối với việc thực hiện kết quả lựa chọn nhà thầu đối với một số gói thầu, Thanh tra Chính phủ kết luận, với gói thầu thiết kế bản vẽ thi công và lập dự toán, do vi phạm làm giá gói thầu phê duyệt tăng không đúng quy định, dẫn đến giá trị thanh lý vượt quy định số tiền 1.317,789 triệu đồng; điều chỉnh thời gian thực hiện hợp đồng không thuộc trường hợp được điều chỉnh.
Bên cạnh đó, với gói thầu thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công và tổng dự toán hệ thống hạ tầng kỹ thuật khu đô thị đại học, do vi phạm làm giá gói thầu phê duyệt tăng không đúng quy định, dẫn đến giá trị thanh lý vượt quy định số tiền 6,224 triệu đồng.
Còn đối với gói thầu tư vấn thẩm định thiết kế bản vẽ thi công và dự toán công trình: Hệ thống các trạm biến áp và tuyến cáp ngầm, Trường Đại học Mỏ - Địa chất phê duyệt giá dự toán gói thầu 160,502 triệu đồng dựa trên giá trị xây lắp và thiết bị 44.771,606 triệu đồng để tính chi phí thẩm tra thiết kế - dự toán là không đúng quy định, dẫn đến giá trị thanh lý vượt quy định số tiền 115,267 triệu đồng.
Còn đối với gói thầu khảo sát tuyến đường giao thông, Trường Đại học Mỏ - Địa chất chỉ định Trung tâm hỗ trợ phát triển khoa học kỹ thuật thực hiện gói thầu không đảm bảo cạnh tranh khiến giá trị thanh lý cao hơn giá trị tính theo khối lượng thực tế số tiền 44,264 triệu đồng.
Còn đối với gói thầu đo vẽ hiện trạng, Trường Đại học Mỏ - Địa chất chỉ định Trung tâm hỗ trợ phát triển khoa học kỹ thuật không đảm bảo cạnh tranh trong đấu thầu.
Ngoài ra, Thông báo kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng đề cập đến kết quả giải phóng mẳt bằng. Trong đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo bố trí vốn dàn trải, không đúng quy định. Sau gần 16 năm kể từ khi phê duyệt dự án đến nay, kết quả bồi thường giải phóng mặt bằng thấp, mới đạt 37,5% diện tích bồi thường giải phóng mặt bằng, đạt 33% giá trị bồi thường.
Về bố trí vốn giải ngân, Trường Đại học Mỏ - Địa chất giải ngân không hết kế hoạch vốn được bố trí: năm 2015 giải ngân được 3.387 triệu đồng tương đương 7,5% kế hoạch vốn. Năm 2025 giải ngân được 67 triệu đồng, tương đương 0,05% kế hoạch vốn, vốn khả năng hiện hữu hết năm 2025 không giải ngân được số vốn còn lại là 129.762 triệu đồng.
Qua đó, Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, vi phạm trong quá trình triển khai dự án Mỏ địa chất xảy ra ngay từ công tác thẩm định, phê duyệt điều chỉnh dự án, đặc biệt là việc bố trí vốn của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho dự án Mỏ địa chất.
Kiến nghị kiểm điểm và xử lý nghiêm trách nhiệm
Với những vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách dự án Mỏ địa chất (theo từng thời kỳ).
Theo đó, đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền khẩn trương rà soát, thực hiện các biện pháp theo thẩm quyền, đề xuất cấp có thẩm quyền các biện pháp để hoàn thành dự án đúng tiến độ được phê duyệt điều chỉnh, không để thất thoát, lãng phí nguồn vốn đầu tư cho dự án.
Đồng thời, căn cứ các quy định của pháp luật, tổ chức xác định thiệt hại và xử lý trách nhiệm bồi thường thiệt hại đúng quy định, bảo đảm không thất thoát tài sản Nhà nước.
Thông báo kết luận của Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh việc, trong quá trình rà soát, kiểm tra đối với các nội dung nêu ra trong Kết luận thanh tra và các nội dung khác liên quan đến công tác quản lý và thực hiện dự án đầu tư, trong trường hợp phát hiện vi phạm pháp luật, thiệt hại tiền, tài sản Nhà nước thì Bộ Giáo dục và Đào tạo chuyển đến Bộ Công an để xem xét, xử lý theo quy định.
Còn đối với Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo theo thẩm quyền chỉ đạo Trường Đại học Mỏ - Địa chất tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo đúng quy định của pháp luật đối với những thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm được nêu tại kết luận thanh tra.
Đồng thời, hoàn trả số tiền 1.368,277 triệu đồng về nguồn vốn đối ứng thực hiện dự án của Trường Đại học Mỏ - Địa chất; hoàn trả số tiền 115,267 triệu đồng về ngân sách Nhà nước, đảm bảo không thất thoát tiền, tài sản Nhà nước.
Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cần chỉ đạo Trường Đại học Mỏ - Địa chất rà soát, làm rõ trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân, ban quản lý dự án theo từng thời kỳ có liên quan đến thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm được nêu, xử lý theo quy định của pháp luật. Đồng thời, phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại (nếu có) theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, Trường Đại học Mỏ - Địa chất cũng cần tập trung, quyết liệt, phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức giải phóng mặt bằng. Tiếp tục rà soát quá trình thực hiện dự án và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật khi để xảy ra vi phạm, thất thoát, lãng phí.
