LTS: Trước thềm năm học mới 2018-2019, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo – Nguyễn Hữu Độ đã có cuộc trao đổi với báo chí về một số vấn đề liên quan đến việc chuẩn bị đội ngũ giáo viên mầm non, phổ thông cho năm học này.
Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam trân trọng gửi tới độc giả cuộc trao đổi này.
Phóng viên: Thưa Thứ trưởng, xin ông cho biết về thực trạng thừa/thiếu giáo viên hiện nay ở các địa phương?
Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ: Từ năm 2012, sau khi Luật Viên chức có hiệu lực, Chính phủ, Bộ Nội vụ đã xây dựng các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật, trong đó có vấn đề về tuyển dụng, sử dụng viên chức.
Theo đó, việc tuyển dụng giáo viên các cấp học thực hiện theo quy định tại Nghị định số 29/2012/NG-CP của Chính phủ về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức và các Thông tư hướng dẫn của Bộ Nội vụ.
Các địa phương đã thực hiện việc tuyển dụng đảm bảo số lượng đội ngũ thực hiện nhiệm vụ được giao.
Tuy nhiên, do thẩm quyền giao biên chế, tuyển dụng, quản lý viên chức ngành Giáo dục (giáo viên, nhân viên trong và ngoài biên chế) thuộc Ủy ban nhân dân các cấp và ngành Nội vụ.
Việc phân công đầu mối phụ trách công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý đội ngũ giáo viên của các địa phương còn nhiều bất cập; việc ngành Giáo dục (đặc biệt là Phòng Giáo dục và Đào tạo) không được giao nhiệm vụ chủ trì, đầu mối tham mưu giúp Ủy ban nhân dân huyện tuyển dụng giáo viên nên không chủ động được trong việc điều tiết số lượng, cơ cấu đội ngũ theo môn học, cấp học dẫn đến tình trạng thừa/thiếu giáo viên giữa các cấp học trong cùng 1 địa phương.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo - Nguyễn Hữu Độ thông tin, tính đến thời điểm tháng 8/2018, cả nước thiếu 43.732 giáo viên mầm non, 18.953 giáo viên tiểu học, 10.142 giáo viên trung học cơ sở. (Ảnh: moet.gov.vn) |
Tính đến thời điểm tháng 8/2018, so với định mức giáo viên/lớp quy định, cả nước thiếu 43.732 giáo viên mầm non, 18.953 giáo viên tiểu học, 10.142 giáo viên trung học cơ sở (đây là số thiếu cục bộ ở một số địa phương, mặc dù cả nước hiện vẫn thừa 12.165 giáo viên trung học cơ sở) và thiếu 3161 giáo viên trung học phổ thông.
Đặc biệt là một số nơi đã vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật về tuyển dụng, bố trí, phân công giáo viên, gây nhiều bức xúc trong đội ngũ giáo viên và xã hội, điển hình như vụ việc hợp đồng lao động đối với giáo viên ở huyện Krông Pắk, Đắk Lắk và một số địa phương khác mà báo chí đã nêu.
Nguyên nhân của việc thừa/thiếu giáo viên mầm non, phổ thông hiện nay là gì, thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ: Việc thừa/thiếu giáo viên xảy ra ở một số địa phương hiện nay là do một số nguyên nhân chủ yếu sau:
Việc biến động về quy mô trường/lớp do dồn dịch, cơ cấu lại các trường hoặc do tăng dân số cơ học tại các khu vực trung tâm, thành phố lớn, khu công nghiệp dẫn tới việc thừa/thiếu cục bộ tại một số địa phương, khu vực nhất định.
Xót xa, bấn loạn vì 20 năm dạy ngữ văn, nay xuống tiểu học dạy thể dục |
Đối với mầm non, việc huy động trẻ ra lớp tăng cao, tốc độ nhanh do nhu cầu, cũng như việc thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi;
Tổng biên chế của các tỉnh có xu hướng giảm (do thực hiện tinh giản biên chế), trong khi đó số lượng giáo viên tuyển ở các cấp trên (đặc biệt là trung học cơ sở và trung học phổ thông) có xu hướng thừa so với nhu cầu, do đó không còn biên chế cho cấp học mầm non.
Công tác xây dựng quy hoạch, dự báo nhu cầu về đội ngũ của các địa phương chưa kịp thời hoặc không hiệu quả dẫn đến bị động trong bố trí số lượng giáo viên.
Việc phân cấp trong công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ nhà giáo còn nhiều bất cập vì hầu hết ở các địa phương, cơ quan chuyên môn là sở giáo dục và đào tạo, phòng giáo dục và đào tạo không phải là đơn vị chủ trì, đầu mối về tuyển dụng giáo viên nên không chủ động được trong việc điều tiết số lượng, cơ cấu đội ngũ theo môn học, cấp học.
Trong khi đó, các cơ quan có thẩm quyền quản lý trực tiếp cũng chưa có sự kiểm tra, giám sát thường xuyên, liên tục đối với công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ dẫn đến những bất cập hiện nay.
Thưa Thứ trưởng, đối với những địa phương vẫn còn tình trạng thừa/thiếu và hợp đồng giáo viên không đúng quy định, đặc biệt là vấn đề thiếu giáo viên do tăng trưởng “nóng” về quy mô học sinh thì Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những giải pháp để khắc phục tình trạng này như thế nào?
Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ: Trước vấn đề thừa/thiếu cục bộ giáo viên, đặc biệt là vấn đề thiếu giáo viên do tăng trưởng “nóng” về quy mô học sinh đang xảy ra ở một số địa phương, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo tiếp tục rà soát, quy hoạch mạng lưới trường/lớp, không để những trường quy mô nhỏ, những lớp có số lượng học sinh không đủ theo định mức để thực hiện điều tiết giáo viên từ những trường thừa sang những trường/lớp thiếu giáo viên;
Ưu tiên bố trí biên chế của các địa phương để tuyển dụng giáo viên, không xảy ra tình trạng có học sinh mà không có giáo viên dạy học.
Quy hoạch nhân sự giáo dục còn yếu thì nước mắt giáo viên vẫn chảy dài! |
Để khắc phục tình trạng còn một số lượng lớn giáo viên mầm non, phổ thông đang hợp đồng lao động và tình trạng thiếu giáo viên mầm non, nhất là việc một số địa phương có tăng trưởng “nóng” về quy mô học sinh do phát triển mạnh các khu công nghiệp.
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 năm 2018, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo và giao cho Bộ Nội vụ chủ trì phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo xem xét, điều chỉnh chỉ tiêu biên chế ngành giáo dục của một số địa phương cho phù hợp với mức tăng dân số cơ học, bảo đảm phù hợp với Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập.
Theo đó, Bộ Nội vụ đã họp bàn với Bộ Giáo dục và Đào tạo thống nhất chỉ đạo Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiến hành rà soát vấn đề biên chế, hợp đồng lao động đối với giáo viên trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành giáo dục;
Rà soát, tổng hợp về dân số, số học sinh trên địa bàn từ năm 2015 đến năm 2018 nhằm làm rõ việc tăng, giảm về dân số và tăng, giảm học sinh tại các cấp học, bậc học, trong đó tập trung làm rõ việc tăng, giảm học sinh cơ học tại các cấp học, bậc học ở các địa bàn có khu công nghiệp, khu chế xuất, khu đô thị.
Trên cơ sở đó tổng hợp nhu cầu về giáo viên cần tăng thêm của tỉnh sau khi đã thực hiện tự điều chỉnh, cân đối trong tổng số người làm việc được giao của địa phương nhưng vẫn không thể đáp ứng được nhu cầu để Bộ Nội vụ thống nhất với Bộ Giáo dục và Đào tạo phương án trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định để giải quyết những khó khăn, bất cập của các phương nhằm bảo đảm không để xảy ra tình trạng có trường, lớp, học sinh mà không có giáo viên giảng dạy.
Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng.