Ngày 22/10, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên, Nhi đồng của Quốc hội đã công khai báo cáo về kết quả khảo sát một số nội dung trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về xuất bản, in, phát hành sách giáo khoa giáo dục phổ thông giai đoạn 2012 – 2017.
Theo đó, hoạt động in, phát hành sách giáo khoa giáo dục phổ thông cơ bản đáp ứng đầy đủ, đồng bộ, kịp thời nhu cầu học tập của học sinh và giảng dạy của giáo viên cả nước;
Đạt kết quả bước đầu trong việc thực hiện chủ trương xã hội hóa, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia, đầu tư vào hoạt động này.
Hằng năm, nhà xuất bản giáo dục tổ chức in sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo hai hình thức: in gia công và in đấu thầu rộng rãi toàn quốc.
 |
| Theo báo cáo của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội thì lợi nhuận từ sách giáo khoa hàng năm tăng, năm 2016 là 72 tỷ đồng, năm 2017 là 150,8 tỷ đồng (ảnh nguồn vtv). |
Việc phát hành sách giáo khoa giáo dục phổ thông được thực hiện chủ yếu thông qua hệ thống kênh phát hành của nhà xuất bản giáo dục.
Báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy, số lượng sách giáo khoa giáo dục phổ thông đã in, phát hành giai đoạn 2012 - 2017 tương đối ổn định;
Giá bán sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2000 (chưa bao gồm sách bài tập và sách bổ trợ) khá thấp so với mặt bằng chung của thị trường xuất bản phẩm và giữ nguyên từ năm 2011.
Cũng trong báo cáo này, Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên, Nhi đồng của Quốc hội cũng chỉ ra hoạt động in, phát hành sách giáo khoa phổ thông trong những năm qua còn một số tồn tại, hạn chế.
|
|
Cụ thể, theo báo cáo thì hoạt động in sách giáo khoa giáo dục phổ thông còn khép kín, tính cạnh tranh chưa cao,... có thể dẫn đến hạn chế về chất lượng, khó giảm giá thành, chưa khuyến khích việc đầu tư phát triển ngành in.
Bên cạnh đó, tình trạng in lậu, in nối bản sách giáo khoa giáo dục phổ thông ngày càng lan rộng, tinh vi và phức tạp, gây khó khăn cho các cơ quan quản lý nhà nước và người sử dụng trong phân biệt thật, giả, phát hiện vi phạm;
Ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của các tác giả, của nhà xuất bản và người tiêu dùng.
Báo cáo cũng chỉ rõ, "doanh thu từ bán sách giáo khoa giáo dục phổ thông những năm gần đây khoảng 1000 tỷ đồng/năm;
Lợi nhuận từ sách giáo khoa hằng năm tăng, năm 2016 là 72 tỷ đồng, năm 2017 là 150,8 tỷ đồng;
Mức chi chiết khấu phát hành sách giáo khoa 25% (khoảng 250 tỷ đồng/năm) là khá cao, chưa thật phù hợp với cơ cấu giá thành, ảnh hưởng lớn đến việc chi trả của học sinh, giáo viên, lợi nhuận của các cơ sở in và các tổ chức, cá nhân liên quan khác, đồng thời mâu thuẫn với việc Nhà xuất bản giáo dục báo lỗ liên tiếp ba năm gần đây, là vấn đề cần được Bộ Giáo dục và Đào tạo làm rõ.
Giá bán bộ sách giáo khoa thấp, nhưng đi kèm với bộ sách giáo khoa còn hệ thống sách bài tập in sẵn và tài liệu bổ trợ (tùy cấp học) có giá tương đương hoặc cao hơn giá sách giáo khoa".
Do đó, bản báo cáo cho rằng: “Nếu tính cả số tiền mua sách bài tập và tài liệu bổ trợ, phụ huynh, giáo viên phải trả số tiền gấp đôi hoặc hơn nữa”.
Cũng theo báo cáo này, mặc dù Bộ Giáo dục và Đào tạo có hướng dẫn việc sử dụng sách giáo khoa, sách bài tập, và trên website của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam chỉ công bố bộ sách giáo khoa chính và giá bán (không bao gồm sách bài tập và sách bổ trợ).
Tuy nhiên, việc phổ biến rộng rãi về loại sách bắt buộc phải mua và loại sách được tự chọn tới phụ huynh học sinh chưa được tốt, do vậy hầu hết phụ huynh đã trọn bộ sách giáo khoa bao gồm cả sách bài tập và tài liệu bổ trợ.
Quy trình phát hành sách giáo khoa chưa hợp lý do phải qua nhiều khâu trung gian làm tăng chi phí vận chuyển, các chi phí trung gian khác.
Cũng theo bản báo cáo lần nay, trong nhiều năm qua, tình trạng phần lớn sách giáo khoa chỉ sử dụng một lần, gây lãng phí ngân sách nhà nước, tăng chi trả của người dân, gây bức xúc dư luận xã hội.
Qua khảo sát cho thấy, nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do: việc biên soạn, thiết kế sách giáo khoa chưa hợp lý, đã đưa các dạng/mẫu bài tập trắc nghiệm và các dạng bài tập khác với các “câu lệnh” để học sinh Điền/Viết vào chỗ chấm hoặc ô trống, lựa chọn Đúng/Sai, Nối, Khoanh, Vẽ, Đánh dấu, Tô màu…vào nhiều cuốn sách giáo khoa trong khi đã có sách bài tập in sẵn bán kèm theo;
Chất lượng giấy in, đóng quyển sách giáo khoa giáo dục phổ thông một số môn (Toán, Ngữ văn... trung học cơ sở và trung học phổ thông) chưa bảo đảm (giấy mỏng, nhanh cũ, dễ rách, màu tối, dễ bung bìa)...
Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên, Nhi đồng của Quốc hội khẳng định, việc chỉ đạo, hướng dẫn sử dụng tuy đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo quan tâm nhưng công tác kiểm tra, đánh giá việc in, phát hành, sử dụng sách giáo khoa giáo dục phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa sát sao, quyết liệt để có điều chỉnh kịp thời.
