Ngày 27/8/2020, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Công văn số 3699/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2021-2022 và điều mà chúng tôi chú ý nhiều nhất là những hướng dẫn về một số môn học mới ở cấp Trung học cơ sở.
Trong đó, Công văn số 3699/BGDĐT-GDTrH cũng đã hướng dẫn khá nhiều về việc kiểm tra, đánh giá các môn học mới ở lớp 6- lớp đầu tiên thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở cấp học này.
Song, phải thừa nhận một điều là rất rối rắm bởi đã có tới hơn một nửa số môn học của chương trình 2006 được gộp chung lại với nhau thành môn học mới ở chương trình 2018 nhưng nó lại đang tạo ra những khó khăn cho các nhà trường và giáo viên khi thực hiện.
“Tích hợp” môn học nhưng giáo viên vẫn dạy riêng, thời khóa biểu riêng, học sinh vẫn ghi chép riêng nhưng điểm số, nhận xét môn học thì các thầy cô giáo sẽ thực hiện chung.
 |
Môn Khoa học tự nhiên lớp 6 được phân chia dạy như thế này (Ảnh: Hương Giang) |
Một môn học 2- 3 thầy dạy, học sinh dùng 2- 3 vở để ghi chép
Khi ban hành chương trình giáo dục phổ thông 2018 thì lãnh đạo Bộ và Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết- Tổng chủ biên Chương trình tổng thể đã nhiều lần chia sẻ công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng là chương trình mới giảm môn học so với chương trình 2006. [1]
Chính vì thế, nếu như những người không công tác trong ngành giáo dục hoặc không theo dõi thường xuyên về giáo dục có thể sẽ nghĩ là môn học giảm đi thì áp lực cho thầy và trò ở cấp học này cũng được giảm theo.
Thế nhưng, mọi chuyện không đơn giản như vậy vì thực tế đến giờ phút này thì chương trình lớp 6 ở cấp trung học cơ sở cho thấy chẳng có giảm mất môn nào, thậm chí là tăng thêm môn và tăng thêm sự rắc rối cho cả thầy và trò ở các nhà trường.
Bởi, nhiều môn học độc lập trước đây được “tích hợp” hoặc gộp lại thành những môn học mới nên tính trên đầu môn thì thấy ít hơn trước đây nhưng công việc của giáo viên thì vẫn vậy, học sinh thì vẫn thế, chẳng có gì thay đổi.
Chẳng hạn như môn Lịch sử và Địa lý ở lớp 6 thì các nhà trường vẫn phân công 2 giáo viên dạy riêng biệt, học sinh vẫn ghi chép bằng 2 quyển vở và thời khóa biểu cũng xếp lệch nhau giữa 2 phân môn này.
Môn Khoa học tự nhiên cũng 3 người dạy, học sinh cũng bắt buộc có 3 quyển vở ghi chép, 3 quyển bài tập cho môn học. Thậm chí, 3 giáo viên dạy cùng 1 môn học nhưng họ đang được biên chế ở 2 tổ chuyên môn khác nhau.
Nội dung giáo dục địa phương mỗi năm có 35 tiết dạy thì có tới 6 phân môn khác nhau, đó là: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân; Âm nhạc, Mĩ thuật. Phân môn của môn nào thì môn đó dạy nhưng cũng gộp chung thành 1 môn và cùng trong một cuốn sách giáo khoa địa phương.
Trong khi, các phân môn Nội dung giáo dục địa phương ở chương trình 2006 được bố trí vào luôn các môn học chính khóa nên việc dạy và kiểm tra cũng thuận lợi hơn nhiều.
Môn Nghệ thuật bao gồm 2 phân môn là Mĩ thuật và Âm nhạc cũng 2 giáo viên dạy hoàn toàn riêng biệt và tất nhiên là học sinh cũng phải có 2 cuốn vở ghi chép như trước đây.
Rõ ràng, số đầu môn giảm xuống nhưng công việc của giáo viên và học sinh không hề giảm bởi chuyên môn của ai thì người đó dạy và một số môn có liên quan đến Nội dung giáo dục địa phương còn bị tách ra thành 2 môn, phân môn khi vừa có chương trình của Bộ và chương trình của Sở.
Vì thế, nó khó khăn hơn trước đây rất nhiều vì trong khâu ra đề, kiểm tra, vào điểm, nhận xét phẩm chất, năng lực vào kết quả học tập cuối học kỳ, cuối năm học, học bạ thêm rất nhiều đầu việc.
Một số môn như: Khoa học tự nhiên; Lịch sử và Địa lý; Nội dung giáo dục địa phương được hướng dẫn cho điểm bằng điểm số kết hợp với nhận xét thì dù khó nhưng vẫn còn dễ thực hiện khi các môn có thể chia tỉ lệ phần trăm với nhau.
Nhưng, môn Nghệ thuật đánh giá bằng nhận xét ở mức “Đạt”, “Chưa Đạt” và mỗi phân môn có 1 bài kiểm tra thường xuyên/1 học kỳ nhưng đến khi kiểm tra định kỳ thực hiện chung thì xếp loại ra sao?
Nếu như 2 phân môn đều đạt ở mức “Đạt” thì đơn giản nhưng có phân đạt ở mức “Đạt” và 1 phân môn còn lại xếp ở mức “Chưa đạt” thì xếp chung sẽ thế nào?
Hơn nữa, Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT hướng dẫn kết hợp các môn học cả bằng điểm số và nhận xét thì chẳng lẽ những môn học có 2, 3 phân môn, thậm chí có môn đến 6 phân môn thì ai nhận xét? Hay, mỗi người có 1 nhận xét riêng?
Cách triển khai chuyên môn đang lúng túng từ Bộ đến nhà trường
Trong Hội nghị giao ban với Giám đốc các Sở Giáo dục và Đào tạo diễn ra ngày 20/9 vừa qua, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ đã chia sẻ rằng để hỗ trợ các địa phương trong triển khai thực hiện chương trình phổ thông mới, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ thành lập tổ hỗ trợ các môn học tích hợp. [2]
Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ đề nghị Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh cũng thành lập tổ hỗ trợ chuyên môn này. Và, đến thời điểm này, năm học đã dạy xong được 3 tuần nhưng “tổ hỗ trợ” hình như mới nằm trong ý tưởng của Bộ mà thôi.
Các kế hoạch hướng dẫn về chuyên môn ở cấp Trung học cơ sở như Công văn số 2613/BGDĐT-GDTrH ngày 23/6 và Công văn số 3699/BGDĐT-GDTrH cũng chưa thực sự cụ thể, rõ ràng và…giao quyền chủ động cho nhà trường.
Vì thế, Bộ ban hành Công văn và chuyển mail về Sở, Sở chuyển tiếp về Phòng, Phòng chuyển tiếp về trường, Ban giám hiệu nhà trường chuyển tiếp cho giáo viên…
Cuối cùng, tổ trưởng và giáo viên bộ môn chịu trận và rõ ràng là họ đang lúng túng trong quá trình thực hiện khi mỗi trường, mỗi giáo viên hiểu một cách khác nhau và đương nhiên cũng sẽ thực hiện khác nhau.
Tài liệu tham khảo:
[1]https://thanhnien.vn/giao-duc/chuong-trinh-giao-duc-pho-thong-moi-giam-so-mon-hoc-thoi-luong-khong-thay-doi-1037516.html
[2]https://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/bo-gd-dt-se-tap-huan-day-hoc-truc-tuyen-cho-giao-vien-trong-tuan-nay-776668.html
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
