Ngày 22/9, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Văn bản số 5786/BGDĐT-GDPT gửi Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố về việc xin ý kiến góp ý dự thảo Công văn hướng dẫn sắp xếp, tổ chức các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên phù hợp với chính quyền địa phương hai cấp.
Cụ thể, thực hiện Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Công văn số 59-CV/BCĐngày 12/9/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW, Kế hoạch số 130/KH-BCĐTKNQ18 ngày 21/9/2025 của Ban chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Chính phủ đối với việc sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức bên trong hệ thống hành chính nhà nước và các văn bản chỉ đạo của Chính phủ về triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chủ trì xây dựng dự thảo Công văn hướng dẫn sắp xếp, tổ chức các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên phù hợp với chính quyền địa phương hai cấp (dự thảo Công văn).
Theo dự thảo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố (Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) triển khai tổ chức thực hiện công tác sắp xếp, tổ chức lại mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên trên địa bàn theo thẩm quyền đảm bảo duy trì, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cơ sở giáo dục và phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Cụ thể như sau:
Mục đích, yêu cầu: Sắp xếp, tổ chức lại mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên tại địa phương bảo đảm quy mô hợp lý và nâng cao chất lượng thực chất, phù hợp mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục; phân bổ và sử dụng hợp lý các nguồn lực về cơ sở vật chất, tài chính, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý.
Nâng cao chất lượng giáo dục; bảo đảm quyền học tập của trẻ em, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới và hải đảo; ngăn chặn tình trạng trẻ em, học sinh, học viên bỏ học do gặp khó khăn về khoảng cách đến trường.
Bảo đảm nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch trong tổ chức thực hiện.
Việc sắp xếp, tổ chức lại mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên trên địa bàn phải bảo đảm các nguyên tắc sau:
Phải căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, có tính kế thừa và phát huy kết quả triển khai trong thời gian qua, bảo đảm phù hợp với chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo yêu cầu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, bảo đảm hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, không trùng lặp, không bỏ sót về chức năng, nhiệm vụ của từng loại hình cơ sở giáo dục; việc sắp xếp, tổ chức lại mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên trên địa bàn không làm ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả hoạt động cung ứng dịch vụ sự nghiệp công theo đúng tinh thần chỉ đạo tại Kế hoạch số 130/KH-BCĐTKNQ18.
Tuân thủ các quy định hiện hành về quy mô trường, lớp, đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, định mức giáo viên, quy hoạch sử dụng đất, mật độ dân cư và điều kiện địa lý. Thực hiện đúng các chuẩn, tiêu chuẩn theo quy định đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên.
Bảo đảm không làm giảm cơ hội tiếp cận giáo dục của trẻ em, học sinh, học viên; an toàn, thuận lợi trong quá trình đến trường của trẻ em, học sinh, học viên; không thực hiện sáp nhập nếu khoảng cách địa lý giữa nơi ở và trường học quá xa hoặc điều kiện giao thông không phù hợp.
Đặc biệt, có lộ trình rõ ràng, kế hoạch cụ thể, lấy ý kiến của cộng đồng và các bên liên quan nhằm hạn chế tối đa sự xáo trộn, ảnh hưởng đến đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, trẻ em, học sinh và học viên.
Chỉ thực hiện sáp nhập trường, điểm trường trong phạm vi một xã; ưu tiên giữ lại các điểm trường có điều kiện thuận lợi (cơ sở vật chất, giao thông, dân cư tập trung), giải thể các điểm trường lẻ không đạt chuẩn, hoạt động kém hiệu quả.
Bảo đảm mỗi xã có ít nhất một trường mầm non, một trường tiểu học và một trường trung học cơ sở. Trường hợp đặc biệt có thể tổ chức trường liên cấp tiểu học và trung học cơ sở, nhưng phải bố trí khu vực riêng biệt cho từng cấp học để đảm bảo điều kiện dạy học.
Không sáp nhập trường mầm non với trường phổ thông; không sáp nhập cơ sở giáo dục thường xuyên với trường phổ thông; việc sắp xếp cơ sở giáo dục thường xuyên phải phù hợp với nhu cầu học tập suốt đời của người dân tại địa phương.
Về nội dung thực hiện, Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu rõ:
Thứ nhất, rà soát, đánh giá hiện trạng mạng lưới cơ sở giáo dục:
Rà soát toàn bộ mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và giáo dục thường xuyên, bao gồm trường, điểm trường, quy mô lớp học, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên.
Kiểm tra, đánh giá cơ sở vật chất về phòng học, phòng chức năng, phòng ở nội trú, nhà công vụ, khu vực bếp ăn, vệ sinh, hệ thống nước sạch, công trình phụ trợ, thiết bị dạy học, hệ thống điện và hạ tầng công nghệ thông tin.
Đánh giá các yếu tố về điều kiện địa lý, hạ tầng giao thông, mật độ dân cư, phạm vi phục vụ của cơ sở giáo dục, đặc thù vùng miền; đồng thời xác định nhu cầu học tập thường xuyên, học tập suốt đời và đào tạo nghề gắn với chức năng, nhiệm vụ của trung tâm giáo dục thường xuyên.
Thứ hai, xây dựng phương án sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục:
Căn cứ kết quả rà soát, xây dựng phương án, đề án sắp xếp (sáp nhập, hợp nhất, giải thể hoặc thành lập mới) cơ sở giáo dục một cách hợp lý, hiệu quả, không gây lãng phí nguồn lực. Đề án, phương án sắp xếp của địa phương cần nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ, thời hạn, nguồn lực, lộ trình và phân công trách nhiệm cụ thể đối với tập thể, cá nhân phụ trách.
Ưu tiên các mô hình trường liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các khu vực dân cư thưa thớt hoặc nơi có điều kiện đi lại khó khăn. Đồng thời, xem xét sáp nhập các trường mầm non, sáp nhập các trường tiểu học có quy mô nhỏ, dưới chuẩn trong cùng xã theo lộ trình phù hợp.
Giữ lại các trường, điểm trường có điều kiện thuận lợi (cơ sở vật chất, giao thông, dân cư), giải thể các điểm trường lẻ không đạt chuẩn, hoạt động kém hiệu quả; dồn dịch trẻ em, học sinh, học viên về điểm trường chính có cơ sở vật chất đạt chuẩn.
Tổ chức lại các trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên đảm bảo phù hợp với nhu cầu học tập suốt đời và mô hình quản lý của cấp tỉnh và cấp xã.
Thứ ba, chuẩn bị các điều kiện thực hiện:
Ưu tiên bố trí ngân sách để cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tại các điểm trường chính (mầm non, tiểu học, trung học cơ sở) trước khi tiếp nhận trẻ em, học sinh, học viên từ các điểm trường lẻ. Xây dựng lộ trình thực hiện theo từng giai đoạn cụ thể (ngắn hạn, trung hạn, dài hạn).
Bố trí, sắp xếp hợp lý đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên cho các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên theo phương án vị trí việc làm; bảo đảm cân đối giữa các cấp học và loại hình cơ sở giáo dục.
Bảo đảm điều kiện làm việc (nhà công vụ, phương tiện đi lại, hạ tầng công nghệ thông tin) cho giáo viên, cán bộ quản lý sau khi sắp xếp. Thực hiện đầy đủ chế độ, chính sách đối với cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên chịu ảnh hưởng do việc sắp xếp (chuyển công tác, nghỉ hưu, tinh giản, thôi việc…).
Có chính sách hỗ trợ phù hợp cho trẻ em, học sinh, học viên giáo dục thường xuyên tại vùng đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, miền núi, hải đảo và trẻ em, học sinh, học viên khuyết tật để bảo đảm quyền tiếp cận giáo dục.
Về tổ chức thực hiện:
Đối với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh: Chỉ đạo thống nhất quan điểm cơ bản giữ nguyên các trường trung học phổ thông, trung học cơ sở, tiểu học, các trường liên cấp, mầm non công lập hiện có, đề xuất sắp xếp, điều chỉnh nếu thấy cần thiết theo hướng thuận tiện phục vụ nhu cầu của người dân, học sinh.
Chỉ đạo tiếp tục rà soát đối với khu vực miền núi, vùng cao, dân tộc thiểu số để xem xét sắp xếp các điểm trường lẻ nhằm tập trung hình thành trường dân tộc nội trú, bán trú cho học sinh tại trung tâm xã hoặc liên xã.
Chỉ đạo sắp xếp hợp nhất trung tâm giáo dục nghề nghiệp, trung tâm giáo dục thường xuyên thành trung tâm học nghề tương đương cấp trung học phổ thông trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo để cung ứng dịch vụ công theo khu vực liên xã; bảo đảm không quá 03 trường dạy nghề để đào tạo lao động lành nghề phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư địa phương.
Chỉ đạo ban hành kế hoạch, phê duyệt phương án, đề án sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên trên địa bàn đảm bảo nguyên tắc thực hiện, phù hợp mô hình chính quyền địa phương hai cấp và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính tham mưu bảo đảm ngân sách, cơ sở vật chất và chính sách hỗ trợ đối với trẻ em, học sinh, học viên; phối hợp với Sở Nội vụ tham mưu về chế độ, chính sách đối với đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên bị ảnh hưởng.
Tổ chức công khai phương án, xin ý kiến Hội đồng nhân dân và cộng đồng dân cư theo quy định trước khi phê duyệt; chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban nhân dân cấp xã và Sở, ngành liên quan triển khai thực hiện.
Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo: Chủ trì, tham mưu Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng kế hoạch, phương án sắp xếp mạng lưới trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và cơ sở giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên đảm bảo các nguyên tắc và quy định hiện hành.
Hướng dẫn chuyên môn; kiểm tra, giám sát việc thực hiện của Ủy ban nhân dân cấp
xã và các cơ sở giáo dục; định kỳ tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo quy định.
Điều tiết, phân công, bố trí đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên theo phương án vị trí việc làm; bảo đảm thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông và các kế hoạch giáo dục đúng quy định.
Đối với Ủy ban nhân dân cấp xã: Chỉ đạo Phòng Văn hóa - Xã hội thực hiện rà soát, đánh giá thực trạng trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và cơ sở giáo dục thường xuyên trên địa bàn; căn cứ vào các nguyên tắc để đề xuất phương án sắp xếp gửi Sở Giáo dục và Đào tạo thẩm định, trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.
Tổ chức lấy ý kiến cha mẹ học sinh, cộng đồng dân cư bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch trước khi triển khai.
Tổ chức thực hiện phương án đã được phê duyệt; quản lý, điều hành, bảo đảm an ninh, an toàn cho trẻ em, học sinh, học viên sau sắp xếp; định kỳ báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Sở Giáo dục và Đào tạo.
Đối với các cơ sở giáo dục: Trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở; trung tâm giáo dục thường xuyên, giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên lập báo cáo tự đánh giá về quy mô lớp học, đội ngũ, cơ sở vật chất, chất lượng giáo dục và cung cấp thông tin kịp thời cho cơ quan quản lý.
Tuyên truyền, phổ biến cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, học viên nhà trường, cha mẹ học sinh, cộng đồng dân cư để tạo sự đồng thuận, thống nhất trong triển khai thực hiện.
Duy trì đảm bảo chất lượng dạy học, có phương án hỗ trợ để không gián đoạn hoạt động giáo dục của trẻ em, học sinh, học viên.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị các cơ quan quan nghiên cứu, có ý kiến góp ý bằng văn bản, gửi về Bộ Giáo dục và Đào tạo (qua Vụ Giáo dục phổ thông) trước ngày 28/9/2025 để tổng hợp ý kiến và tiếp tục hoàn thiện dự thảo Công văn.
