"Đi đến nơi nào lời chào đi trước", sống đẹp từ giao tiếp văn minh lịch sự

14/05/2025 09:37
Trần Thị Kiên Thăng - Giáo viên Trường Tiểu học Đuốc Sống, TPHCM

GDVN - Việc chào hỏi trở thành sợi dây kết nối bền chặt để con người xích lại gần nhau, yêu thương quý mến, tôn trọng lẫn nhau.

“Đi đến nơi nào lời chào đi trước

Lời chào dẫn bước con đường bớt xa

Lời chào thành quà khi gặp các cụ già,

Lời chào thành hoa nở ra bao việc tốt...”

Từ ngàn xưa đến nay, truyền thống chào hỏi luôn được nhân dân ta coi trọng. Ý nghĩa của lời dạy trên vẫn còn nguyên giá trị và trở nên cần thiết đối với mỗi chúng ta trong giao tiếp, đặc biệt ở giới trẻ ngày nay.

Khi chúng ta gặp ai, việc chào hỏi không chỉ là cách để họ nhận ra sự chú ý, nhận thức về sự quan tâm từ phía mình, mà còn là dịp để thể hiện sự lịch sự và văn minh. Lời chào thường đi kèm với lời hỏi thăm, làm tăng gần gũi mối quan hệ giữa con người.

Người Việt Nam luôn coi trọng nét đẹp của văn hóa chào hỏi, chính vì vậy chào hỏi đã trở thành một trong những tiêu chí, những chuẩn mực về nhân cách, đạo đức và đồng thời là giá trị về lời chào hỏi như "lời chào cao hơn mâm cỗ" "đi hỏi về chào" "đi thưa về trình".

Ngoài ra, lời chào còn là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ giữa các cộng đồng và xã hội.

Đó không chỉ là những nét đẹp truyền thống mà còn là dấu ấn văn hóa ứng xử và lòng nhân văn sâu sắc của dân tộc.

Một người có ý thức chào hỏi thường sẽ nhận được sự quan tâm và tôn trọng từ mọi người xung quanh. Mặc dù chỉ là một hành động nhỏ, nhưng lời chào hỏi có thể tạo ấn tượng ban đầu tích cực và là cơ sở của mối quan hệ.

Nó thể hiện lối sống lịch sự, văn minh và lòng biết tôn trọng, là một biểu hiện của giao tiếp xã hội, là phương tiện để duy trì và củng cố mối quan hệ, sự đoàn kết, tình thân thiết giữa con người với con người trong cộng đồng.

Chào hỏi như là một hình thức giao tiếp giữa con người, thể hiện qua lời nói, cử chỉ hay hành động. Tại từng hoàn cảnh, chúng ta cần lựa chọn hình thức chào hỏi phù hợp.

Những hành động nhỏ này không chỉ thể hiện ý thức và bản chất của mỗi người, mà còn phản ánh nền văn hóa, gia phong và cách giáo dục con cái trong gia đình.

Chào hỏi không chỉ là một mỹ tục quý giá đã tồn tại lâu đời của dân tộc Việt Nam, đây còn là nét đẹp văn hóa thuộc về phạm trù đạo đức, thể hiện nhân cách của mỗi con người.

truong.jpg
Một người có ý thức chào hỏi thường sẽ nhận được sự quan tâm và tôn trọng từ mọi người xung quanh. Trong ảnh là các học sinh Trường Tiểu học Đuốc Sống, Thành phố Hồ Chí Minh.

Việc chào hỏi trở thành sợi dây kết nối bền chặt để con người xích lại gần nhau, yêu thương quý mến, tôn trọng lẫn nhau. Chính vì vậy văn hóa chào hỏi trở thành truyền thống và là một trong những mỹ tục cần thiết, trở thành cốt cách của cả dân tộc được mọi người trân quý.

Tuy nhiên, trong tình cảnh ngày nay, trước những tác động từ mặt trái trong xã hội, văn hóa chào hỏi đã bị xâm lấn bởi những yếu tố ngoại lai, lệch chuẩn.

Lời chào hỏi dường như đang mất đi tầm quan trọng của nó khi nhiều người chỉ coi đó là một thủ tục, một hoạt động xã giao không thiết yếu.

Kết quả là, hình ảnh những gia đình mà con cái không hỏi thăm cha mẹ, học sinh không chào thầy cô khi gặp, hoặc giới trẻ không chào hỏi người lớn đang trở nên đáng buồn.

Những lời chào hỏi trở nên khó khăn đối với họ, và nhiều người tự hỏi về ý nghĩa và lợi ích của việc chào hỏi.

Điều này dẫn đến tình trạng con cái không hỏi thăm cha mẹ, học sinh không chào thầy cô, và giới trẻ không chào người lớn, làm mất đi sự lịch sự cơ bản và văn hóa xã hội. Thực tế, điều này, mặc dù đơn giản, thường được bỏ qua, đặc biệt trong một xã hội ngày càng phát triển.

Văn hóa chào hỏi dường như ít được sự quan tâm giáo dục, để xây dựng thành ý thức tự giác, trở thành nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống hằng ngày.

Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là internet và mạng xã hội, đã mang đến những phương thức giao tiếp mới, đồng thời cũng tác động không nhỏ đến cách chúng ta chào hỏi và tương tác với nhau.

Đặc biệt là ở thế hệ đang còn rất trẻ, chúng ta dễ dàng bắt gặp những đứa trẻ chỉ chăm chăm nhìn vào chiếc điện thoại thường xuyên.

Nhiều khi các bậc phụ huynh mải mê với công việc của mình đã sử dụng chiếc điện thoại như vật “bảo bối” để dỗ dành con trẻ những lúc chúng nó biếng ăn, quấy khóc... Điều đó đã mang lại hệ lụy làm cho những đứa trẻ quên đi những kỹ năng giao tiếp cơ bản.

Ký ức tuổi thơ của các cháu vô tình đã bị không ít người lớn biến thành gắn liền với chiếc điện thoại thông minh. Những đứa trẻ có thể tiếp xúc với những điều lệch chuẩn và nghiện game cũng là một điều dễ hiểu.

Thèm chơi game, quan tâm quá mức đến game online, luôn trò chuyện về game, làm cho những đứa trẻ quên ăn, quên ngủ, không hào hứng với các trò chơi dân gian và các hoạt động của cộng đồng, quên đi những tiếng chào.

truongduocsong2.jpg
Học sinh ngoài học tập kiến thức cần học tập rèn luyện những phẩm chất đạo đức, giáo dục về nguồn gốc cội nguồn.

Chúng ta phải nhìn nhận rằng không phải học sinh nào cũng không có phép tắc chào hỏi. Vẫn có những tấm gương tích cực trong thế hệ học sinh, những người lễ phép và giúp đỡ mọi người. Điều quan trọng là tránh thái độ tiêu cực và không đánh giá toàn bộ nhóm dựa trên nhóm nhỏ không có ý thức chào hỏi.

Đối mặt với thách thức này, học sinh cần tự tu dưỡng đạo đức cá nhân để trở thành những con người hoàn thiện, xứng đáng với tương lai của đất nước.

Một người văn minh là người có ý thức chào hỏi. Việc không chào hỏi không chỉ là mất lịch sự mà còn thể hiện thiếu tôn trọng và không biết quan tâm đến người khác.

Hậu quả không chỉ dừng lại ở mức cá nhân mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ xã hội. Điều này tạo ra một chuỗi đồng hóa, làm mất đi văn hóa chào hỏi.

Vì vậy, mỗi người, đặc biệt là giới trẻ, cần tự xây dựng kỹ năng chào hỏi. Lời chào có thể xây dựng tình bạn, tạo nên mối quan hệ mạnh mẽ và khiến cho người ta tôn trọng mình.

Chào hỏi không chỉ là một hành động đơn giản, mà là cách để thể hiện lòng tôn trọng, lịch sự, và cuối cùng là làm đẹp cho cuộc sống xã hội. Đừng để văn hóa chào hỏi trở thành một phần quên lãng trong đời sống.

Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam phát động cuộc thi viết "Sống Đẹp - Sống Xanh" với 1 giải Nhất là 1 xe máy điện VinFast Motio (kèm pin) và suất học bổng trị giá 10 triệu đồng. 2 giải Nhì: mỗi giải 1 xe máy điện VinFast Motio (kèm pin) và suất học bổng trị giá 5 triệu đồng tiền mặt. 3 giải Ba, mỗi giải 1 xe máy điện VinFast Motio (kèm pin) và suất học bổng trị giá 2 triệu đồng tiền mặt. Giải đồng hạng: 600 Voucher Sống đẹp - Sống xanh – trị giá 1 triệu đồng/ voucher để mua bất kỳ dòng xe máy điện nào của VinFast (Thời hạn sử dụng voucher: Từ 01/02/2025 - 30/9/2025) dành cho 600 tác giả có bài viết đạt chất lượng do Ban tổ chức xét qua vòng sơ loại.

Đối tượng tham gia cuộc thi viết là công dân, ưu tiên học sinh Việt Nam có tác phẩm phù hợp với nội dung cuộc thi.

Nội dung bài viết hướng tới lan tỏa, chia sẻ những câu chuyện, góc nhìn, tích cực nhằm xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam văn minh, đủ tố chất là công dân toàn cầu, giữ gìn bản sắc Việt Nam; Chia sẻ những câu chuyện, những tấm gương trong việc bảo vệ môi trường xanh và phát triển bền vững của trái đất; Đưa các ý kiến, giải pháp, góp ý trong việc giáo dục – đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam về Sống Đẹp - Sống Xanh, đón chào kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc.

Thời gian nhận bài: đến hết ngày 31/05/2025.

Bài viết gửi về hòm thư điện tử: toasoan@giaoduc.net.vn hoặc songdep@giaoduc.net.vn.

Trần Thị Kiên Thăng - Giáo viên Trường Tiểu học Đuốc Sống, TPHCM