Thay đổi thi có lợi thí sinh
Mấy ngày nay, thầy trò và phụ huynh cả nước đều rất quan tâm đến chuyện học và thi của gần 1 triệu học sinh 12 giữa lúc cuộc chiến chống dịch Covid-19 còn chưa kết thúc.
Các phát ngôn của Bộ Giáo dục và Đào tạo và truyền thông đã kịp thời giải đáp nhiều vấn đề quan trọng, giải tỏa phần nào bức xúc và lo lắng của người trong cuộc.
Kỳ thi tốt nghiệp phổ thông với mục đích chứng nhận học xong chương trình phổ thông, học sinh đủ điều kiện đi tiếp đã làm giảm áp lực học tập và lo lắng của thầy và trò. Mọi chuyện sẽ nhẹ nhàng rất nhiều so với kỳ thi quốc gia.
Học sinh không đỗ được cấp Chứng nhận học hết chương trình 12 và khi nào có nhu cầu lại dự thi để lấy Bằng tốt nghiệp. Hơn 400 trường đại học vẫn dành từ 20-60% chỉ tiêu xét theo điểm thi tốt nghiệp năm 2020.
Năm 2019, toàn quốc có hơn 887 nghìn thí sinh dự thi Trung học phổ thông Quốc gia để xét tốt nghiệp và xét tuyển đại học. Số lượng đăng ký dự thi để xét tuyển đại học là 653.200.
Tổng chỉ tiêu xét tuyển đại học là 489.630 hồ sơ, trong đó có 341.840 xét bằng điểm thi Trung học phổ thông Quốc gia, còn lại bằng các phương thức khác. [1]
 |
| Những điều học sinh lớp 12 cần làm ngay hiện nay là gì? (Ảnh minh họa: Baolongan.vn) |
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, năm nay chỉ khoảng 10% các trường Đại học top trên tổ chức thi riêng và hình thức thi cũng không gây khó cho thí sinh.
Ngay cả tổ chức thi riêng, lấy kết quả đánh giá năng lực, các trường top trên vẫn dành nhiều chỉ tiêu xét điểm thi tốt nghiệp và học bạ thấp nhất như Đại học Ngoại thương 20% và cao nhất là 60%, nhiều trường công bố hoàn toàn sử dụng điểm thi tốt nghiệp với các phương án xét điểm học bạ 5 học kỳ như năm 2019.
Việc các trường tổ chức kỳ thi riêng nhằm giúp cho thí sinh tăng cơ hội trúng tuyển ngành học mình yêu thích mà không phụ thuộc nhiều vào kết quả của kỳ thi Trung học phổ thông, đồng thời thể hiện tinh thần tự chủ cao trong công tác tuyển sinh.
Việc xét tuyển tự chủ của từng trường theo nhiều đợt và thay đổi tổ hợp xét tuyển cũng tạo cơ hội cho thí sính lựa chọn ngành nghề theo sở thích và năng lực.
Điểm bài tổ hợp vẫn tính theo 3 môn như năm 2019 giúp học sinh yên tâm với việc đã lựa chọn theo khối xét tuyển.
Thay đổi cơ chế thi kéo theo thay đổi Quy chế thi, Quy chế tuyển sinh, trong thời gian gấp gáp ảnh hưởng nhiều đến các trường đại học, trường phổ thông và thí sinh.
Các nhà trường truyền thông kịp thời về những điều chỉnh, thay đổi và hướng dẫn cần thiết, với phương châm tạo thuận lợi nhất và hiệu quả.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc cho biết: “Ước tính có khoảng từ 10 đến 20% học sinh THPT sẽ lựa chọn tham dự các kỳ thi tuyển sinh riêng này.
Do vậy, sẽ không có quá nhiều trường tổ chức thi, không có tình trạng tập trung quá đông thí sinh về một điểm, trong một thời gian và vì thế sẽ không tạo nên áp lực về luyện thi, thi quá nhiều hay đổ dồn về các khu đô thị lớn. [2]
Thí sinh cần xác định mình muốn làm gì trong tương lai, để làm được việc đó thì học ngành nào, ngành đó thì có ở những trường nào. Khoanh vùng các trường mình yêu thích. Xem các phương thức tuyển sinh và quyết định.
Nếu các trường đại học liên kết sử dụng kết quả thi chung đánh giá năng lực theo các nhóm tổ hợp xét theo khối thì thí sinh vẫn có cơ hội phát huy tốt năng lực môn học theo đuổi từ lớp 10.
Nếu xét điểm thi, từ cao xuống thấp và điểm trung bình học bạ thì dự báo điểm xét tuyển sẽ cao hơn nhiều năm 2019. Nhiều trường đại học sẽ dựa Quy chế tuyển sinh mới để điều chỉnh hợp lý, tạo điều kiện giúp thí sinh và tuyển đủ chỉ tiêu đào tạo.
Những điều nên làm ngay
Hình thức thi, môn thi và quy chế tuyển sinh đang được cập nhật. Điều cần nhất bây giờ là thầy trò bình tĩnh, tự tin dạy và học, ôn tập theo kế hoạch đã có, sau khi có đề minh họa và thông tin tuyển sinh mới, tham khảo thông tin và định hướng ngành nghề để xác định trường dự thi, môn thi phù hợp với bản thân.
Các hình thức thi vẫn là trắc nghiệm, kết hợp trắc nghiệm với tự luận, tự luận và đánh giá năng lực học sinh quen làm hiện nay.
Kiến thức thi đã giảm độ khó của đề theo ở nhóm tốt nghiệp và đề thi riêng của đại học sẽ vẫn có câu hỏi phân hóa khó trong đề thi, tất nhiên chủ yếu là kiến thức lớp 12 và bỏ phần giảm tải.
 Hoan nghênh Bộ Giáo dục đã tiếp thu, kịp thời thay đổi thi quốc gia |
Hình thức đánh giá năng lực nhằm chọn những học sinh có năng lực thật sự với hiểu biết, kiến thức, kỹ năng chắc chắn, thi trường nào, cách nào cũng đỗ.
Những kiến thức kỹ năng đã thành năng lực của bản thân nên chỉ cần tập dượt trên bài thi thử nhiều lần là yên tâm.
Hình thức thi viết bài luận 60 phút khá quen với du học sinh Việt Nam nhiều năm nay và học sinh dự thi ngành/trường Ngoại thương, thi chứng chỉ Ngoại ngữ, FPT… nhưng lạ lẫm và khó khăn với nhiều học sinh học tự nhiên, chưa tự giác viết văn, học văn.
Trên internet, chưa có tài liệu hướng dẫn chi tiết viết bài luận ngắn thế nào, mặc dù ở lớp 12 có bài học lý thuyết và thực hành, thêm nữa giáo viên cũng ít quan tâm do đề thi quốc gia chính thức ở Việt Nam chưa sử dụng lần nào.
Đặc biệt viết bài luận 60 phút thi đánh giá năng lực trên máy tính lại càng khó với nhiều thí sinh không thành thạo kỹ năng soạn thảo văn bản. Bài thi đọc hiểu khoảng 30 phút cũng là một yêu cầu mới. Đầu tháng 5, sau khi có đề minh họa và các thông tin hướng dẫn, các nhà trường và học sinh sẽ dựng kịch bản dạy học và ôn tập hiệu quả.
Viết bài luận là viết bài văn ngắn 1 tiết (bài kiểm tra định kỳ 45 phút tại lớp trong Chương trình chính khóa hiện nay).
Đề bài thuộc loại dạng bài mở, tự do và sáng tạo khi bàn luận về vấn đề đời sống xã hội, kinh tế, văn hóa, tự nhiên hay văn học quen thuộc, gần gũi và vừa sức với trình độ nhận thức của học sinh 12.
Bài luận đánh giá khả năng cảm nhận, phân tích, tư duy suy luận và khả năng thuyết trình, diễn đạt bằng cảm xúc, vốn hiểu biết và năng lực ngôn ngữ của thí sinh.
Bài luận là quan điểm của thí sinh khi nói về các vấn đề của đề bài nêu lên, theo 3 cách phản biện đồng ý, không đồng ý hoặc cả 2. Bài luận chú trọng đánh giá khả năng tư duy, suy luận và các luận điểm thuyết phục một cách logic.
Bài viết luận sẽ loại bỏ văn mẫu, bài mẫu và lối học vẹt nên rất thích hợp với tư duy học trò nhóm khá giỏi.
Bài viết 60 phút chừng 800 chữ đòi hỏi các em nắm vững cấu trúc ba phần mở bài, thân bài, kết bài, chọn cách kiến giải ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu (khi làm bài thi viết đoạn 200 chữ hiện nay, nhiều em đã nhầm lẫn viết đoạn thành bài văn dài 2-3 trang).
Khi được thầy cô hướng dẫn, các em sẽ thấy như cất được gánh nặng bài nghị luận lê thê phải thuộc lòng trước đây. Tham khảo bài mẫu, đề thi minh họa về bài viết luận, các trò dần dần nắm được cách viết.
Điều lý thú nhất của viết bài luận là giám khảo chấp nhận cả những kiến giải mới, không có trong đáp án và nội dung không phạm điều cấm.
Đối với bài thi tốt nghiệp năm 2020, dù sẽ có đề thi minh họa tốt nghiệp phổ thông mới, hướng dẫn mới, nhưng cách học và ôn tập sẽ không thay đổi.
Lượng kiến thức kỹ năng và độ khó sẽ không thể giảm hơn đề minh họa Trung học phổ thông quốc gia đã công bố vì nhiều trường đại học vẫn dùng điểm này tuyển sinh! Phương án thi, coi thi chấm thi giao về tỉnh nên sẽ nhẹ nhàng thuận lợi cho thí sinh.
Với quỹ thời gian chừng 3 tháng (5, 6, 7/2020), các thí sinh dự thi đề riêng tự tin và quyết tâm tiếp tục tập trung vào môn chính đã dồn tâm sức. Bám sát thông tin thi và thận trọng lựa chọn ngành và nỗ lực ôn luyện hiệu quả.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://vnexpress.net/hon-405-000-thi-sinh-do-dai-hoc-theo-ket-qua-thi-thpt-quoc-gia-3965064.html
[2] https://www.nhandan.com.vn/giaoduc/item/44215902-thu-truong-gd-dt-nguyen-van-phuc-khoang-10-20-hoc-sinh-thpt-du-cac-ky-thi-tuyen-sinh-rieng.html
