Ngày mới ra trường, tôi xin vào dạy hợp đồng ở trường phổ thông ở một tỉnh phía Bắc. Lúc ấy, vì là "lính mới" mà thấy giáo viên cũ trong trường đều tặng quà cho lãnh đạo nhà trường nên bắt buộc chúng tôi phải theo.
Đồng lương của giáo viên hợp đồng chẳng đáng bao nhiêu nhưng rồi cũng phải theo nhiều giáo viên trong trường đến nhà lãnh đạo nhà trường tặng quà Tết. Không chỉ Tết Nguyên đán mà ngày 20/11 giáo viên vẫn tặng quà cho lãnh đạo nhà trường như đã là một thông lệ.
 |
| Nơi chúng tôi công tác rất hiếm chuyện giáo viên đi biếu quà Tết cho lãnh đạo nhà trường. (Ảnh minh họa: Baophapluat.vn) |
"Văn hóa tặng quà Tết"mỗi nơi mỗi khác
Nhớ lại những ngày đó, chúng tôi cùng nhiều anh em trong đơn vị đến nhà hiệu trưởng, phó hiệu trưởng tặng quà mà thấy chạnh buồn. Đến nhà Ban giám hiệu thấy họ chẳng thiếu thứ gì vào dịp Tết.
Vậy mà, giáo viên trong trường vẫn lần lượt đến nhà lãnh đạo để tặng quà. Những hương vị ngày Tết của nhà lãnh đạo trường mình cái gì cũng có rất đầy đủ.
Từ đặc sản quê hương đến đặc sản của các địa phương khác được nhiều người đem đến biếu lãnh đạo nhà trường. Nào rượu cần, nào thịt đặc sản, bánh kẹo ngon, tranh ảnh đẹp và không quên những bao lì xì cho con hoặc cháu của lãnh đạo nhà trường.
Ngày 20/11 khi ấy, mỗi giáo viên được nhà trường phát quà mấy chục ngàn đồng. Thế nhưng, đa phần giáo viên chỉ ký tên, nhận, rồi sau đó lại phải góp thêm một ít nữa để cùng hùn với nhau vào phong bì làm quà tặng cho lãnh đạo nhà trường.
Những lãnh đạo nhà trường của chúng tôi ngày ấy cũng nhận quà một cách thản nhiên như đó là chuyện phải làm của giáo viên.
Lúc ấy, những lý thuyết sách vở của một sinh viên vừa rời giảng đường đại học bỗng tan biến hết trong tôi bởi những bài học từ cuộc sống hàng ngày đã dạy cho tôi những điều thực tế hơn những trang sách của nhà trường.
|
|
Sau này, khi vào Nam dạy học thì chúng tôi lại thấy một hình ảnh hoàn toàn ngược lại trong ngày Tết. Đa phần giáo viên trong trường không đến nhà lãnh đạo của mình trong dịp lễ, tết.
Tết Nguyên đán cũng không có chuyện giáo viên đi tặng quà cho lãnh đạo nhà trường. Tình trạng giáo viên đến nhà các thành viên Ban giám hiệu để tặng quà rất hiếm xảy ra.
Hiệu trưởng và giáo viên trong trường thường bình đẳng với nhau trong mọi công việc và khái niệm tặng quà cho lãnh đạo gần như không tồn tại trong đầu của giáo viên nhiều trường học ở các tỉnh phía Nam vào những khi Tết đến, Xuân về.
Hàng chục năm đi dạy, trường chúng tôi cũng có một số lần thay đổi Ban giám hiệu nhưng đa phần giáo viên chưa biết nhà hiệu trưởng nằm ở đâu- dù cho vị hiệu trưởng hiện tại đã làm gần hết 2 nhiệm kỳ tại trường.
Và, có lẽ những hiệu trưởng, hiệu phó ở đây cũng không có khái niệm nhận quà tặng của giáo viên. Vì thực tế, có giáo viên nào đến tặng quà đâu mà lãnh đạo nhận. Chính vì giáo viên không tặng quà, lãnh đạo nhà trường không nhận quà nên môi trường giáo dục bình đẳng, không bị vẩn đục.
Đừng làm cho bức tranh giáo dục thêm xấu xí
Thực tế, việc quý nhau và tặng nhau một món quà nhỏ trong các dịp Tết của người Việt mình đã có từ xưa. Nhưng, trong môi trường giáo dục mà ở đâu có chuyện đa phần giáo viên đến tặng quà cho Ban giám hiệu nhà trường lại là chuyện đáng để chúng ta suy ngẫm.
Trường nào mà các thành viên Ban giám hiệu nhà trường mà được cấp dưới tặng quà nhiều trong dịp lễ, tết là môi trường làm việc rất phức tạp. Bởi, ở đó sẽ có nhiều người nịnh bợ, tâng bốc lẫn nhau, đố kỵ nhau nhiều.
Càng ít tặng quà cho lãnh đạo nhà trường thì môi trường làm việc càng dễ dàng và có sự tôn trọng lẫn nhau, không lệ thuộc vào nhau và đương nhiên là chuyện đúng hay sai trong quá trình công tác sẽ rạch ròi hơn, dễ xử lý hơn.
Gần Tết Nguyên đán, chúng ta lại thấy một số Sở Giáo dục ra văn bản cấm cấp dưới đi chúc Tết, tặng quà lãnh đạo ngành mà thấy chạnh buồn. Tại sao phải cấm và cấm như vậy có triệt để được không? Lãnh đạo ra văn bản cấm có nhận quà của cấp dưới mình không?
Cấp dưới có tặng quà lãnh đạo không? Cấp dưới không tặng quà thì có bị sao không? Rất khó có những câu trả lời chính xác. Người Việt mình trọng nghĩa tình nên khi đi tặng quà cho một ai đó thì người ta thường tìm lý do để tặng và đương nhiên lãnh đạo cũng không bao giờ khước từ.
Môi trường giáo dục cần trong sạch, sáng trong mới có thể đào tạo ra những con người liêm khiết, có phẩm chất đạo đức tốt. Vì thế, muốn môi trường giáo dục lành mạnh thì phải bắt đầu từ những lãnh đạo của ngành từ hiệu trưởng trở lên.
Đừng để “văn hóa tặng quà” tồn tại một cách hiển nhiên làm khổ cho giáo viên và làm vẩn đục môi trường giáo dục bởi mỗi khi Tết đến chúng ta lại nghe đến chuyện tặng quà cho lãnh đạo của trường, của ngành mà không thể không buồn.
