Công tác bồi dưỡng ảnh hưởng công tác giảng dạy, tài liệu giáo dục địa phương còn chậm
Vừa qua, Uỷ ban nhân dân tỉnh Lai Châu đã có báo cáo gửi Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội và Bộ Giáo dục và Đào tạo về kết quả thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông trên địa bàn.
Trong báo cáo này, Uỷ ban nhân dân tỉnh Lai Châu cho biết, sau hơn 8 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14, ngành giáo dục tỉnh tiếp tục phát triển ổn định.
Một trong những kết quả tích cực được ghi nhận trong báo cáo là Ủy ban nhân dân tỉnh cũng thường xuyên chỉ đạo Ủy ban nhân dân các huyện, các sở, ngành liên quan, các tổ chức chính trị xã hội căn cứ chức năng nhiệm vụ để phối hợp chặt chẽ với ngành giáo dục trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, luôn quan tâm tới sự nghiệp phát triển giáo dục trên địa bàn, tạo điều kiện thuận lợi để ngành giáo dục nâng cao chất lượng giáo dục.
Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên tâm huyết, nhiệt tình, trách nhiệm; cơ bản đã xác định đổi mới giáo dục phổ thông là xu hướng tất yếu để giáo dục của tỉnh phát triển và bắt kịp với xu thế giáo dục tiên tiến; 100% cán bộ quản lý, giáo viên tham gia đầy đủ các lớp tập huấn bồi dưỡng và giảng dạy đáp ứng các yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018.
 |
Một giờ học tại Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở Bum Tở (huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu). Ảnh: Bao Bao. |
Các cơ sở giáo dục chủ động trong việc tuyên truyền vận động gia đình học sinh sử dụng nguồn kinh phí hỗ trợ chi phí học tập 150.000 đồng/tháng sử dụng mua sách giáo khoa, đảm bảo 100% số học sinh thuộc đối tượng thụ hưởng chính sách hỗ trợ của nhà nước có sách giáo khoa, văn phòng phẩm chuẩn bị ngay từ đầu năm học mới.
Tuy nhiên, việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cũng tồn tại một số hạn chế, khó khăn, vướng mắc: Một số cơ sở giáo dục phổ thông xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường ở năm đầu tiên triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 còn lúng túng.
Một số giáo viên chưa tích cực đổi mới phương pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học chưa linh hoạt, chưa phát huy được tính chủ động, sáng tạo của học sinh. Việc sử dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực vào giảng dạy tại các trường vùng đặc biệt khó khăn chưa thường xuyên.
Năm học 2022-2023, cơ cấu giáo viên giữa các môn học, cấp học chưa đồng bộ, vẫn còn tình trạng thừa, thiếu cục bộ tại các địa phương, trường học; số lượng người làm việc được giao thấp hơn so với định mức của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định; việc tuyển dụng giáo viên trên địa bàn tỉnh Lai Châu gặp khó khăn về nguồn tuyển đặc biệt đối với các môn học mới trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 như Tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật.
Công tác bồi dưỡng mô đun được thực hiện song song với việc thực hiện nhiệm vụ giảng dạy trong năm học nên ảnh hưởng đến công tác giảng dạy. Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức bồi dưỡng các mô đun môn Tiếng Anh còn chậm, phần nào ảnh hưởng đến việc tiếp cận và triển khai của giáo viên bộ môn.
Thiết bị dạy học ở một số cơ sở giáo dục chưa đồng bộ; một số trường học thiếu các phòng học chức năng, phòng học bộ môn, diện tích sân chơi, bãi tập chưa đảm bảo. Từ năm học 2021-2022 đến nay, việc thẩm định giá thực hiện mua sắm trang thiết bị dạy học đặc biệt là danh mục thiết bị thực hiện theo chương trình giáo dục phổ thông mới gặp nhiều khó khăn (do vướng mắc trong công tác thẩm định giá).
Đến đầu tháng 11/2022 chưa in, phát hành được tài liệu giáo dục địa phương tỉnh Lai Châu lớp 3, lớp 7, lớp 10, do đến thời điểm hiện tại Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tài chính chưa có hướng dẫn cụ thể công tác quản lý, thực hiện kê khai giá đối với tài liệu giáo dục địa phương dẫn tới tài liệu đã được phê duyệt nhưng chưa tổ chức in ấn, phát hành đưa vào sử dụng.
 |
Đội ngũ giáo viên phổ thông từ năm học 2021-2022 đến nay của tỉnh Lai Châu. Ảnh chụp màn hình |
Chú trọng đặt hàng đào tạo giáo viên và đẩy mạnh xã hội hóa
Từ những khó khăn, hạn chế trong triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu đề xuất các nhóm giải pháp khắc phục để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông trong những năm tới.
Thứ nhất, nhóm giải pháp về xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật: Ban hành kịp thời các văn bản cụ thể hóa chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước, của tỉnh, các Bộ ngành Trung ương về đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục thành các chỉ tiêu, kế hoạch, chương trình hành động các cấp, các ngành, huy động mọi điều kiện để đảm bảo mục tiêu thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018; xây dựng kế hoạch và triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp để thực hiện có hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018 trên địa bàn tỉnh.
Thứ hai, nhóm giải pháp về quản lý Nhà nước và triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018: Tiếp tục thực hiện tốt công tác truyền thông về tổ chức thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tại địa phương, tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức và hành động, sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân đối với sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo, đặc biệt việc triển khai thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
Chỉ đạo các cơ sở giáo dục đổi mới sinh hoạt chuyên môn và hướng dẫn giáo viên tham gia xây dựng kế hoạch giáo dục, kịp thời phát hiện và đề xuất những biện pháp giải quyết khó khăn về chuyên môn, nghiệp vụ khi thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới.
Tiếp tục rà soát, bố trí sử dụng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018; chỉ đạo tiếp tục tuyển dụng giáo viên (khi có biên chế được giao), bố trí, sử dụng, sắp xếp đội ngũ theo hướng ưu tiên biên chế để tuyển dụng giáo viên còn thiếu ở những môn học mới. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị, tin học, ngoại ngữ ... từng bước chuẩn hóa đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên.
Chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp huyện tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đảm bảo thực hiện có hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018 theo lộ trình.
Đổi mới cơ chế quản lý tài chính, chỉ đạo tăng cường phân cấp quản lý giáo dục, tăng quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các cơ sở giáo dục.
Thứ ba, nhóm giải pháp về đầu tư nguồn lực cho công tác bảo đảm chất lượng giáo dục phổ thông:
Về nguồn lực con người, tiếp tục thực hiện dồn dịch các điểm trường lẻ đối với các nơi có đủ điều kiện, sáp nhập các trường có quy mô nhỏ, giai đoạn 2020-2025. Tiếp tục rà soát và có các giải pháp hữu hiệu sắp xếp lại đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý, nhân viên để đảm bảo cơ cấu phù hợp. Xác định số giáo viên đã có, còn thiếu, cần được tuyển dụng, bồi dưỡng trong thời gian tới và dự báo nhu cầu khi thực hiện chương trình mới. Ưu tiên bố trí biên chế, bổ sung đủ số lượng giáo viên dạy Tiếng Anh, Tin học và không để tình trạng thiếu giáo viên khi triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị giáo dục xây dựng đề án vị trí việc làm của theo Thông tư số 16/2017/TT-BGDĐT ngày 12/7/2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn danh mục khung vị trí việc làm và định mức số lượng người làm việc trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập.
Hợp đồng giáo viên: Sau khi đã thực hiện việc điều động, biệt phái, tuyển dụng giáo viên; những vị trí chưa được tuyển dụng, đã ban hành thông báo về việc hợp đồng giáo viên theo Nghị quyết số 102/NQ-CP ngày 03/7/2020 của Chính phủ, về giải pháp đối với biên chế sự nghiệp giáo dục và y tế, để đảm bảo số lượng giáo viên cho các cơ sở giáo dục, ưu tiên hợp đồng giáo viên môn Tiếng Anh, Tin học. Khuyến khích các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn mở rộng, đa dạng hóa các hình thức hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp có đủ năng lực, uy tín trong việc tổ chức dạy và học ngoại ngữ, đặc biệt là học ngoại ngữ với giáo viên người nước ngoài.
Thực hiện đặt hàng đào tạo giáo viên theo Nghị định số 116/2020/NĐ-CP, Nghị định số 141/2020/NĐ-CP ngày 08/12/2020 của Chính phủ quy định chế độ cử tuyển đối với học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số để đảm bảo nguồn tuyển dụng giáo viên cho các năm tiếp theo.
Về tài chính, cơ sở vật chất, tiếp tục ưu tiên bố trí kinh phí lồng ghép các nguồn lực để tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đảm bảo thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Tăng cường đổi mới cơ chế tài chính, giao quyền tự chủ về tài chính, tài sản theo quy định; sử dụng và quản lý có hiệu quả các nguồn đầu tư cho giáo dục và đào tạo. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa, huy động các nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, trường chuẩn quốc gia.
 |
Theo báo cáo, Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu cho biết, sẽ đẩy mạnh công tác xã hội hóa, huy động các nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, trường chuẩn quốc gia. Ảnh minh họa: Bao Bao. |
Cần cơ chế đảm bảo sinh viên được đào tạo đặt hàng sau tốt nghiệp trở về địa phương
Không chỉ đưa ra các giải pháp thiết thực để khắc phục những vướng mắc còn tồn tại, Uỷ ban nhân dân tỉnh Lai Châu cũng đưa ra nhiều đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ và đối với các cơ quan, tổ chức liên quan.
Đối với Chính phủ, bộ, ngành, cơ quan Trung ương: Đẩy mạnh phân cấp, giao quyền tự chủ cho ngành giáo dục, nhất là tự chủ về đội ngũ và tài chính,... Có chính sách hỗ trợ sách giáo khoa, tài liệu giáo dục địa phương sử dụng chung cho học sinh vùng đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi.
Đối với các cơ quan, tổ chức liên quan: Phối hợp với ngành giáo dục trong công tác tuyên truyền, triển khai, thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Đối với Bộ Nội vụ: Giao bổ sung biên chế sự nghiệp giáo dục cho tỉnh Lai Châu giai đoạn 2022-2026 đảm bảo định mức số lượng người làm việc theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo: Ban hành cơ chế đảm bảo sinh viên được đào tạo đặt hàng sau tốt nghiệp trở về địa phương (theo Nghị định số 116, các địa phương bố trí kinh phí để đặt hàng sinh viên sư phạm, nhưng chưa có cơ chế đảm bảo sinh viên được đào tạo đặt hàng sau tốt nghiệp trở về địa phương công tác).
Phối hợp với Bộ, ngành liên quan có văn bản thống nhất chỉ đạo thực hiện nội dung: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú, trường phổ thông có học sinh bán trú” thuộc chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ năm 2021-2025
Hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện việc ban hành đơn giá sản phẩm, dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực giáo dục và đào tạo, ban hành tiêu chí, tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, dịch vụ sự nghiệp công; cơ chế giám sát, đánh giá, kiểm định chất lượng và quy chế kiểm tra, nghiệm thu dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước thuộc ngành, lĩnh vực quản lý theo quy định tại Nghị định số 32/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019 của Chính phủ quy định giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước từ nguồn kinh phí chi thường xuyên và Thông tư số 14/2019/TT-BGDĐT ngày 30/8/2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn xây dựng, thẩm định, ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật và phương pháp xây dựng giá dịch vụ giáo dục đào tạo áp dụng trong lĩnh vực giáo dục đào tạo.
