Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố hướng dẫn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2023 và đề cập những đối tượng được miễn thi môn Ngoại ngữ tốt nghiệp trung học phổ thông 2023.
Trong đó, hai đối tượng được miễn làm bài thi môn Ngoại ngữ bao gồm: thành viên đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế môn Ngoại ngữ theo Quyết định của Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo; thí sinh có một trong các chứng chỉ ngoại ngữ (giống hoặc khác với môn Ngoại ngữ đang học tại trường phổ thông) hợp lệ, có giá trị sử dụng ít nhất đến ngày 27/6/2023 và đạt mức điểm tối thiểu theo quy định của bộ.
Ở đối tượng thứ 2, thí sinh có chứng chỉ ngoại ngữ sau: TOEFL ITP 450 điểm, TOEFL iBT 45 điểm trở lên do ETS cấp hoặc IELTS 4.0 điểm trở lên do IDP hoặc Hội đồng Anh cấp sẽ được miễn thi môn Tiếng Anh, các điểm này cũng được tự động quy đổi thành 10 điểm thi môn Ngoại ngữ tốt nghiệp trung học phổ thông.
Trước vấn đề trên, đã nảy sinh nhiều ý kiến trái chiều. Nhiều người cho rằng việc quy đổi bài thi IELTS cho thí sinh được 4.0 điểm tương đương với 10 điểm của bài thi tốt nghiệp trung học phổ thông là thiếu cơ sở khoa học đo lường, đánh giá. Một số khác lại cho rằng việc quy đổi là hoàn toàn công bằng, vì để có được số điểm 4.0 IELTS cũng không phải điều dễ dàng.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, bà Nguyễn Thị Hải Yến - Nghiên cứu sinh chương trình Tiến sĩ Giáo dục tại Mỹ, cho biết, IELTS là hệ thống kiểm tra Anh ngữ quốc tế có lịch sử hình thành và phát triển hơn 30 năm, được công nhận bởi hơn 11.000 tổ chức tại 140 quốc gia trên thế giới.
Gần đây, tại Việt Nam, chứng chỉ IELTS 4.0 đã được quy đổi tương đương 10 điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Và để đánh giá sự phù hợp hay không của sự quy đổi này, chúng ta cần phải nhìn nhận lại mục đích của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông là gì.
 |
Bà Nguyễn Thị Hải Yến, Giám đốc, Founder của Universal Language Center, Nghiên cứu sinh chương trình Tiến sĩ Giáo dục tại Mỹ (Ảnh: NVCC). |
Theo bà Yến, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông nhằm mục đích đánh giá kết quả học tập của người học sau 12 năm. Học sinh cần đạt một năng lực tiếng Anh tối thiểu nào đó trước khi bước chân vào ngưỡng cửa đại học hoặc đi làm, bao gồm: có thể trình bày ngắn gọn ý kiến cá nhân và nắm được những ý chính trong các đoạn văn ngắn hoặc bài phát biểu liên quan đến các chủ đề của đời sống hàng ngày.
Miêu tả năng lực như vậy tương đương với năng lực cần có của một thí sinh đạt IELTS 4.0. Do vậy, mức điểm IELTS 4.0 là tương đối phù hợp để cho học sinh được xét đủ điều kiện tốt nghiệp đối với môn Tiếng Anh.
Tuy nhiên, khi quy đổi một mức điểm tối thiểu IELTS 4.0 với điểm 10 tuyệt đối trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông còn cần có nhiều nghiên cứu hơn nữa để đánh giá tính chính xác của sự so sánh này.
Ví dụ, nếu IELTS 4.0 mà tương đương điểm 10, vậy IELTS 2.0 có được tính là tương đương điểm 4 để học sinh đủ điều kiện tốt nghiệp hay không?
Nên chăng, thay vì để duy nhất một điểm 10 tuyệt đối như vậy, chúng ta nên xây dựng một hệ thống đánh giá chi tiết hơn với các mức như: IELTS bao nhiêu điểm thì "đủ điều kiện tốt nghiệp", IELTS bao nhiêu điểm thì tương đương "tốt nghiệp với năng lực tiếng Anh trung cấp", IELTS bao nhiêu điểm thì tương đương "tốt nghiệp với năng lực tiếng Anh cao cấp" hay "tốt nghiệp với năng lực tiếng Anh xuất sắc"...
Nhìn nhận từ thực tế, có thể thấy, chuẩn đầu ra của nhiều trường đại học hiện nay cũng chỉ ở mức B1 (tương đương 4.0-5.0 IELTS), trong khi các em lớp 12 đạt 4.0 cũng được quy đổi thành 10 điểm để xét tốt nghiệp. Đó là còn chưa kể, muốn vào các trường chuyên ngành quốc tế hay ngoại ngữ đòi hỏi chứng chỉ cao hơn.
Theo bà Yến, đây có thể là chiến lược của Bộ Giáo dục và Đào tạo với mong muốn khuyến khích các em học sinh học ngoại ngữ nhiều hơn và tốt hơn trong kế hoạch đưa chuẩn tiếng Anh của Việt Nam đến gần hơn với các tiêu chuẩn của thế giới, nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
“Theo một số báo cáo, Việt Nam đứng thứ 60/111 quốc gia xét về mức độ thành thạo tiếng Anh của nguồn nhân lực. Tôi tin rằng, khi khuyến khích sự phát triển của cả 4 kỹ năng Nghe - Nói - Đọc Viết trong quá trình luyện thi IELTS, khả năng giao tiếp thực tế của người Việt sẽ sớm vượt xa mức này”, bà Yến nhấn mạnh.
Chia sẻ về lý do IELTS sẽ dần thay đổi thói quen học tập cũ của học sinh Việt Nam, bà Yến cho biết, học sinh Việt Nam có thói quen chỉ tập trung vào ngữ pháp và từ vựng. Thay vào đó, học sinh sẽ phát triển toàn diện năng lực giao tiếp nghe-nói và giao tiếp đọc-viết qua các dạng bài phỏng vấn, thuyết trình, nghị luận khi ôn luyện IELTS.
Hơn thế nữa, nội dung luyện thi IELTS không chỉ giúp người học cải thiện trình độ tiếng Anh. Với các chủ đề đa dạng từ văn hóa, lịch sử, đến kinh tế, chính trị, xã hội…, người học IELTS được nâng cao tri thức một cách toàn diện và rèn luyện kỹ năng mềm như: kỹ năng thuyết trình, tư duy phản biện, tư duy phê phán…
Cũng theo bà Yến, kỳ thi IELTS được tổ chức theo những quy định khắt khe và quy trình kỹ lưỡng như: mỗi phòng thi 30 thí sinh được giám sát bởi 5 giám thị, bài thi từng kỹ năng được chấm bởi 2 giám khảo…
Không những vậy, thí sinh còn được yêu cầu chấm lại khi thấy điểm thi không phản ánh đúng năng lực của mình. Nếu phát hiện có những yếu tố không công bằng trong kỳ thi do các vấn đề khách quan, thí sinh có thể được thi lại hoàn toàn miễn phí. Vì vậy, phụ huynh và thí sinh đều có thể yên tâm về tính minh bạch và chính xác của kỳ thi.
Hiện nay, có nhiều người cho rằng IELTS chỉ dành cho học sinh tại các tỉnh, thành phố lớn, có điều kiện kinh tế tốt… nên việc xét tuyển IELTS chưa tạo ra được sự công bằng giữa các thí sinh toàn quốc. Đây cũng là một ý kiến mà chúng ta cần phải cân nhắc, suy ngẫm, đặc biệt là trong điều kiện hiện nay, khi kỳ thi IELTS mới chỉ được tổ chức ở 40 tỉnh thành.
Tuy nhiên, sẽ có nhiều cách khắc phục để đảm bảo quyền lợi của toàn bộ học sinh trong tương lai. Ví dụ như, đến đầu năm 2023, đã có khoảng 78 triệu người dùng Internet tại Việt Nam và con số này được dự đoán còn tiếp tục tăng. Với sự phổ biến của mạng Internet như vậy và kho tàng tri thức khổng lồ trên thế giới mạng, học sinh nào cũng có thể tự học, ôn luyện được IELTS tại nhà.
Mặt khác, trong thời gian tới, các đơn vị sở hữu bài thi IELTS có thể sẽ mở rộng hơn về mặt địa lý để các thí sinh ở các tỉnh xa xôi có thể thi ngay tại nơi mình sinh sống mà không cần di chuyển đến các tỉnh, thành phố lớn.
Cũng bàn về vấn đề trên, cô Thái Thị Thành Yên, Tổ trưởng chuyên môn Tổ Anh văn, Trường Trung học phổ thông Lê Quý Đôn (Đắk Lắk) bày tỏ quan điểm, ý kiến cho rằng việc quy đổi điểm IELTS 4.0 sang 10 điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông không công bằng là không đúng.
 |
Ảnh minh họa (Nguồn: Báo Dân tộc và phát triển). |
Bởi, bài thi tốt nghiệp trung học phổ thông tiếng Anh hiện nay của nước ta chưa thể hiện được việc đánh giá các em học sinh ở tất cả các kỹ năng của ngôn ngữ này. Trong khi đó, để đạt được điểm IELTS 4.0, các em học sinh cũng phải trau dồi, luyện tập rất nhiều về cả 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết.
Các em tham gia học tập, ôn luyện IELTS nhờ đó sẽ có được các kỹ năng đồng đều cũng như có sự phản xạ về ngoại ngữ nhiều hơn. Hơn nữa, việc quy đổi này chỉ dừng ở việc xét tốt nghiệp, nếu các em muốn sử dụng điểm tiếng Anh để xét điểm thi đại học vẫn phải sử dụng kết quả bài thi thông thường.
Do vậy, các em học sinh ở trình độ trung học phổ thông đạt được kết quả IELTS 4.0 bằng thực lực của mình được quy đổi sang điểm 10 thi tốt nghiệp trung học phổ thông là xứng đáng và phù hợp.
Việc quy đổi này cũng tạo động lực, nâng cao tinh thần cho các em tập trung học tiếng Anh nhiều hơn với toàn diện cả 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, thực hiện mục tiêu mà chương trình giáo dục phổ thông mới đang hướng tới.
