Việc các thầy cô ở các cấp học trên cả nước đang tiến hành dạy trực tuyến cho học trò của mình trong suốt thời gian qua đang nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều của dư luận. Có người khen nhưng cũng có rất nhiều ý kiến chê trách giáo viên trong quá trình thực hiện các bài giảng online.
Nhưng, có một thực tế là việc dạy trực tuyến không hề đơn giản đối với nhiều thầy cô giáo hiện nay. Bởi, nếu không phải là giáo viên công nghệ thông tin thì việc hoàn thiện được một tiết dạy trực tuyến cho học trò đòi hỏi giáo viên phải đầu tư rất nhiều công sức từ ý tưởng đến cách truyền tải kiến thức và có được hình ảnh, âm thanh chấp nhận được.
 |
| Việc dạy trực tuyến hiện nay chủ yếu là do giáo viên tự mày mò, học hỏi để thực hiện. (Ảnh minh họa: baoquangninh.com.vn) |
Giáo viên có đơn độc trong việc dạy trực tuyến?
Tình hình dịch bệnh năm nay đến một cách bất ngờ và đã khiến cho mọi người, mọi ngành trở tay không kịp. Chính vì thế, giai đoạn đầu học sinh nghỉ học thì ngành giáo dục gần như bất động, không thể dạy cho học trò.
Thầy cô giáo được phân công lên trường làm vệ sinh, khử trùng trường lớp để đón học sinh trở lại trường. Thế nhưng, mọi thứ đã đảo lộn hết, các địa phương liên tục phải thay đổi kế hoạch cho học sinh nghỉ học hết đợt này đến đợt khác và bây giờ đã hơn 3 tháng rồi (kể cả nghỉ Tết).
Khi học sinh nghỉ học quá lâu, Sở Giáo dục chủ trương triển khai tập huấn cho một số giáo viên cốt cán trong trường và những giáo viên dạy cuối cấp khoảng hơn 1 giờ đồng hồ để đưa được bài ôn tập học kỳ I lên trang trực tuyến của nhà trường.
Các Sở cũng bắt đầu có kế hoạch ôn tập trên truyền hình cho học sinh lớp 9 và lớp 12 đối với các môn dự kiến sẽ thi ở kỳ thi tuyển sinh 10 và thi Trung học phổ thông quốc gia.
Mãi mấy tuần gần đây, khi mà tình hình dịch bệnh phức tạp, học sinh tiếp tục phải nghỉ học thì ngành giáo dục mới triển khai dạy bài mới của học kỳ II cho học trò nhưng cũng chỉ tập trung cho một số môn chính mà thôi.
Như vậy, hiện nay chúng ta thấy có 2 hình thức dạy bài mới, đó là dạy qua truyền hình do Sở chủ trì và dạy trực tuyến do giáo viên ở các nhà trường đang “tự biên tự diễn”.
Để xây dựng được các tiết ôn, dạy trên truyền hình thì luôn có một ê kíp xây dựng rất hoành tráng, đó là 1 chuyên viên đang là Trưởng Hội đồng bộ môn của Sở Giáo dục và một số thành viên Hội đồng bộ môn cấp huyện (cấp trung học cơ sở) hoặc một số tổ trưởng “cứng” ở các trường (cấp trung học phổ thông) tham gia lên ý tưởng và thiết kế bài giảng.
Họ lên phương án xây dựng bài dạy, xây dựng từng hoạt động và lựa chọn 1 giáo viên tiêu biểu trong tỉnh đứng giảng. Như vậy, để có 1 tiết dạy trên truyền hình ít nhất có 3 thầy (cô) xây dựng bài và 1 thầy (cô) đứng giảng.
Và, tất nhiên để có những tiết học đến với học trò qua truyền hình thì ngoài những thầy cô lo xây dựng, truyền tải nội dung bài học luôn có sự hỗ trợ đắc lực của các nhà quay phim, đạo diễn hình ảnh, âm thanh kỳ cựu của các đài truyền hình hỗ trợ, thực hiện việc ghi hình.
Ở chiều ngược lại thì các giáo viên dạy trực tuyến phần lớn là tự học hỏi lẫn nhau từ các phần mềm mà đồng nghiệp chia sẻ trên mạng xã hội. Bởi, thực tế đến thời điểm này thì gần như ngành giáo dục chưa hề tập huấn hay giới thiệu một phần mềm cụ thể cho giáo viên ở cơ sở về cách soạn giảng, ghi hình để giáo viên thuận tiện cho việc dạy trực tuyến của mình.
Cũng may, nhiều đồng nghiệp trên cả nước đã chia sẻ các kinh nghiệm qua các lip, hướng dẫn cụ thể để các thầy cô giáo trên cả nước học hỏi, bắt chước để làm theo.
Sở, Phòng và Ban giám hiệu nhà trường thì chỉ hướng dẫn văn bản là bắt buộc triển khai dạy bài mới cho học trò nhưng triển khai như thế nào thì gần như lãnh đạo…không nói và cũng chẳng trang bị gì cho giáo viên cả.
Vậy là giáo viên tự mày mò làm, cũng tự mình vừa giảng, vừa quay phim, mua sắm thêm các phương tiện cần thiết để quay video nhằm dạy cho học trò. Hoặc không quay video thì soạn các file Powerpoint rồi lồng tiếng vào để đưa lên trang trực tuyến của nhà trường.
Những giáo viên trẻ thì việc áp dụng công nghệ thông tin trong dạy trực tuyến có phần nhanh nhạy hơn. Những thầy cô lớn tuổi hơn một chút thì vất vả mới có thể thực hiện được, đôi lúc phải nhờ một số thành viên trong gia đình hỗ trợ về máy móc có mới thể hoàn thiện được bài giảng theo quy định của nhà trường.
Giáo viên dạy trực tuyến cần được cảm thông hơn là trách móc
Thực tế, Bộ, Sở, Ban giám hiệu nhà trường triển khai dạy trực tuyến cũng bị động và lúng túng vì có lẽ họ cũng chẳng biết bắt đầu từ đâu nên chủ yếu là động viên, khuyến khích giáo viên tự mày mò và chia sẻ kinh nghiệm cho nhau.
Bởi, từ trước đến nay gần như việc dạy trực tuyến đối với các trường phổ thông là chưa thực hiện ở các trường công lập. Trong đào tạo sư phạm trước đây cũng không có đào tạo các chuyên ngành này.
Giáo viên lâu nay dù có sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy nhưng chủ yếu là soạn giáo án rồi in ra hoặc chỉ ứng dụng một số hình ảnh, clip vào bài giảng của mình để bài học được thuyết phục và sinh động hơn cho học trò.
Chính vì vậy, chúng tôi cho rằng việc dạy trực tuyến là tình huống bất khả kháng trong bối cảnh hiện nay. Dù có lý tưởng hóa như thế nào đi chăng nữa thì việc dạy trực tuyến cũng chỉ hướng tới mục đích giúp cho học trò học đến đâu thì hay đến đó chứ tính hiệu quả chưa phải là mục đích cao nhất trong lúc này.
Cứ tạm thời xem đây là cách “làm nháp” cho sau này vậy bởi đây là một cách dạy hoàn toàn mới mẻ, giáo viên tự mày mò, học tập và đơn thân độc mã thực hiện lần đầu nên nhiều bài giảng còn thiếu sót, chưa hoàn thiện cũng là điều dễ hiểu.
Những thầy cô dạy trực tuyến hay, dạy tốt, thuần thục là rất đáng biểu dương. Những thầy cô làm chưa hay, còn vấp váp trong quá trình thực hiện thì đó cũng đã là sự nỗ lực hết mình của giáo viên rồi. Có lẽ, trong lúc dịch bệnh như thế này, chúng ta cần chung tay chia sẻ khó khăn, đồng cảm với nhau để vượt qua khó khăn là điều quan trọng hơn tất cả.
Thầy cô cứ nỗ lực hết mình để có thể trang bị những gì tốt nhất mà mình có đến với học trò. Chỉ như vậy cũng đã là điều đáng trân quý lắm rồi...
