Trong số hàng triệu giáo viên đang công tác trong ngành giáo dục, có nhiều thầy cô may mắn được phân công công tác ngay tại địa phương của mình nhưng cũng có rất nhiều thầy cô đang công tác xa nhà.
Có người đi lại trong ngày được, có người về thăm nhà vào dịp cuối tuần, cuối tháng. Nhưng, cũng có những thầy cô chỉ có thể về thăm nhà mỗi năm vào dịp Tết Nguyên đán và dịp hè.
Chính vì vậy, nhu cầu thuyên chuyển công tác của giáo viên hiện nay là rất lớn và đây cũng là một chính sách mà các địa phương đều rất quan tâm hàng năm.
 |
| Nhiều giáo viên năm nào cũng làm đơn xin chuyển trường nhưng vẫn không được (Ảnh minh họa: Báo Giáo dục và Thời đại) |
Tuy nhiên, có một thực tế đang tồn tại trong ngành giáo dục là có giáo viên chưa hết tập sự đã được thuyên chuyển (tuyển dụng tháng 9 mà tháng 6 năm sau đã có quyết định thuyên chuyển).
Nhưng, có người hàng chục năm làm đơn thuyên chuyển vẫn không thể nào chuyển được.
Ai cũng biết, đội ngũ thầy cô giáo công tác xa gia đình luôn gặp nhiều khó khăn và chịu nhiều thua thiệt. Đồng lương của giáo viên thấp, công tác xa nhà nên tiền xăng xe, tiền ăn uống hàng ngày bên ngoài đã chiếm một phần lớn lương được lĩnh hàng tháng.
Chuyện giáo viên công tác xa nhà hiện nay có nhiều hoàn cảnh khác nhau. Nhiều thầy cô có vợ hoặc chồng công tác ở dưới đồng bằng nhưng mình thì công tác ở miền núi, xa nhà hàng trăm cây số.
Trong khi, chuyện hội họp, phong trào của ngành giáo dục lại thường diễn ra vào những ngày cuối tuần. Vì thế, nhiều người muốn được về thăm gia đình vào những ngày cuối tuần cũng ít có cơ hội.
Những thầy cô công tác xa nhà vài ba chục cây số dù đi lại trong ngày cũng vất vả. Đa phần các trường học hiện nay không có nhà công vụ nên buổi trưa thường vạ vật ở phòng giáo vụ, hành lang nhà trường hoặc ra quán nước ngồi chờ đến giờ để vào dạy.
Nhiều thầy cô còn trẻ thì cũng dễ dàng vượt qua nhưng với những thầy cô lớn tuổi thì đó thực sự là nỗi khó khăn phải đối mặt hàng ngày.
Cảnh cơm đường, cháo chợ hàng chục năm trời như vậy khiến cho nhiều người muốn được chuyển về những trường gần nhà hoặc cùng địa phương với gia đình mình.
Nhưng, cơ hội gần như mỗi năm mỗi khó, thậm chí là không có cơ hội thuyên chuyển bởi nhu cầu tiếp nhận của các trường ngày một ít đi.
Mặc dù hàng năm thì các Sở, Phòng Giáo dục đều có hướng dẫn thuyên chuyển giáo viên trong và ngoài huyện và có những hướng dẫn rất cụ thể về thứ tự ưu tiên.
Đó là ưu tiên cho giáo viên lớn tuổi, giáo viên độc thân, giáo viên có vợ hoặc chồng công tác trong lực lượng vũ trang, giáo viên có vợ hoặc chồng cùng ngành, giáo viên có nhiều thành tích trong qúa trình công tác…
Nhưng, những hướng dẫn ưu tiên đó có lẽ chỉ nằm trên giấy tờ để thể hiện sự khách quan, công bằng trên lý thuyết mà thôi.
Thực tế, gần như địa phương nào bây giờ muốn thuyên chuyển được công tác thì giáo viên đó phải có “gốc gác” thật lớn.
Một là con cháu của lãnh đạo địa phương, lãnh đạo ngành giáo dục ở địa phương. Nếu không phải là thành phần “con cha cháu ông” thì phải có nhiều tiền và quen biết rộng thì mới có thể thuyên chuyển được.
Giá để giáo viên có thể chuyển trường bây giờ cũng có nhiều giá khác nhau và tùy thuộc vào các mối quan hệ và các mối trung gian. Muốn chuyển về trường lớn giá khác, muốn chuyển về trường lân cận giá khác, muốn chuyển về địa bàn cư trú của mình giá khác.
Và, tất nhiên những môn càng được xem là môn học chính thì giá càng cao. Thường họ nhìn vào điểm đến của giáo viên để ra giá một cách rõ ràng, “thuận mua vừa bán”.
Bây giờ, có lẽ chuyện thuyên chuyển theo thứ tự ưu tiên trong các văn bản hướng dẫn gần như đã không còn.
Không ai còn nhận món quà nho nhỏ như trước đây nữa mà muốn được thuyên chuyển về những trường lớn gần nhà thì chuyện phải chi hàng trăm triệu đồng không có gì là mới mẻ nữa.
Những trường nhỏ, vùng thôn quê cũng dăm bảy chục triệu đồng mới có thể chuyển được. Số tiền này có thể không quá nhiều đối với những gia đình khá giả, có điều kiện nhưng đó lại là số tiền rất lớn đối với phần lớn giáo viên hiện nay.
Bởi số tiền này có thể bằng 1 năm lương, thậm chí 2 năm lương của giáo viên. Chi một số tiền như vậy thì đương nhiên phải lâm vào cảnh nợ nần phải vài ba năm sau mới có thể hết nợ…chuyển trường.
Những người có thể can thiệp, tác động được việc chuyển trường cho giáo viên rất ít khi họ ra mặt trực tiếp mà thường có những người trung gian bắc cầu.
Những người ký quyết định, những người tham mưu, có thể sắp xếp giáo viên này, giáo viên kia “đủ tiêu chuẩn” chuyển trường thì thường họ rất kín đáo.
Nhìn vẻ bề ngoài thấy đường hoàng, liêm khiết nhưng giáo viên muốn tiếp cận được họ, muốn thuyên chuyển được trường thì phải tìm người nào đó thân cận để bắc cầu thì công việc mới được trọn vẹn.
Một sự thật đã và đang tồn tại hàng chục năm qua ở nhiều địa phương sau mỗi mùa thuyên chuyển là nếu giáo viên nào có nhu cầu chuyển trường phải ngầm hiểu một điều là nếu có tiền, có quen biết lớn thì cả nên làm đơn.
Nếu không, đừng làm đơn thuyên chuyển cho mất thì giờ, công sức bởi nó gần như chẳng có tác dụng gì. Chuyện công khai, minh bạch trong thuyên chuyển giáo viên vì thế chỉ nằm trên lý thuyết viển vông mà thôi.
