Ngày 12/5, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam có bài phản ánh, Đề án thí điểm hệ trung học cơ sở chuyên Hà Nội - Amsterdam hết hạn từ 2013, căn cứ theo Quyết định 5029/QĐ-UBND ngày 29/09/2009 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phê duyệt theo tờ trình số 7139/LS: GD&ĐT-TC-NV-KH&ĐT ngày 24/09/2009 của liên sở: Giáo dục và Đào tạo - Tài chính - Nội vụ - Kế hoạch và Đầu tư. [1]
Trước đó, Tòa soạn cũng đã có công văn gửi Phó giám đốc phụ trách Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Phạm Văn Đại và email gửi các lãnh đạo phòng ban liên quan thuộc Sở, đề nghị cung cấp thông tin về cơ sở pháp lý của việc chỉ đạo Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam tuyển sinh và đào tạo bậc trung học cơ sở.
Đó sẽ là thông tin chính thống để trả lời phản ánh của bạn đọc, rằng cần làm rõ vấn đề trường này không có tư cách pháp nhân, đội ngũ giáo viên để đào tạo bậc học này theo đúng quy định của pháp luật, tuy nhiên cho đến nay Tòa soạn vẫn chưa nhận được phản hồi từ Sở.
Tờ trình hết hạn, nhưng quyết định phê duyệt không ghi thời hạn thì cứ tuyển?
Ngày 14/5 các phòng giáo dục và đào tạo trên địa bàn Hà Nội nhận được công văn số 1650/SGDĐT-QLT về việc tuyển sinh vào lớp 6 trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam năm học 2021-2022 do ông Phạm Văn Đại ký trưa 14/5 [2].
Tuy nhiên cho đến 19/5, vẫn chưa thấy công văn này được đăng tải trên cổng thông tin điện tử của Sở [3] như thường lệ [4] [5].
 |
Ảnh chụp màn hình. |
Được biết ngày 3/5, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã có cuộc làm việc về tuyển sinh lớp 6 Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam năm học 2021-2022 [6]. Trong cuộc họp có nhiều ý kiến khác nhau.
Có ý kiến cho rằng đề án thí điểm hết hạn từ năm học 2013-2014, đáng lẽ phải tổng kết, đề nghị Trường xây dựng đề án mới trình Ủy ban nhân dân thành phố xin phép cho Trường thực hiện thí điểm mô hình hệ trung học cơ sở như cũ.
Ý kiến khác nêu quan điểm cần phải làm rõ từ 2013 đến nay Thành phố không phê duyệt thí điểm mô hình hệ trung học cơ sở chất lượng cao trong Trường Ams mà trường vẫn thu học phí theo đề án cũ là không phù hợp.
Một vị trưởng phòng nêu, Trường nên phối hợp cùng Sở có tờ trình Ủy ban nhân dân thành phố cho tiếp tục triển khai mô hình này, sau đó sẽ xây dựng hệ trung học cơ sở chất lượng cao trong trường trung học phổ thông chuyên.
Một trưởng phòng khác phát biểu, cứ tiếp tục tuyển sinh như trước, để thực hiện chương trình chất lượng cao sẽ khó khăn, vì vậy vị này đề xuất: vận dụng chương trình chất lượng cao trong hệ này, tiến tới thực hiện mô hình tích hợp.
Ban giám hiệu Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam nêu ý kiến, đề án thí điểm không được bàn giao lại nên Trường không nắm được việc hết hạn thí điểm hệ trung học cơ sở đến 2013. Cơ quan chức năng cũng đã "kiểm tra về cơ sở pháp lý của hệ song bằng và hệ THCS, nhà trường mong muốn có giải pháp sớm".
Trả lời ý kiến về vấn đề học phí "hệ trung học cơ sở" Trường Ams từ 2013 đến nay, một trưởng phòng khẳng định: Đây không phải mô hình trường chất lượng cao nên không liên quan đến mức thu học phí chất lượng cao. Vị này cho rằng cứ tuyển sinh lớp 6 bình thường, đồng thời đánh giá mô hình và làm đề án xin phép tiếp tục thực hiện.
 |
Ảnh chụp một phần trang cuối Tờ trình liên sở số 7139/LS: GD&ĐT-TC-NV-KH&ĐT. |
Vị chủ trì cuộc họp kết luận:
Với loại hình hệ trung học cơ sở, quyết định (5029/QĐ-UBND) không có thời hạn. Sau năm 2013 Trường Ams đã không rà soát, kiểm soát việc thực hiện thí điểm mô hình hệ THCS để làm báo cáo tổng kết thực hiện mô hình này.
Cơ sở pháp lý là quyết định (Quyết định 5029/QĐ-UBND) chứ không phải tờ trình (số 7139/LS: GD&ĐT-TC-NV-KH&ĐT), mà quyết định cho phép thí điểm "không thời hạn", vì vậy Phòng Quản lý thi và Trường Ams ra văn bản tuyển sinh lớp 6 như bình thường, như mọi năm trước đây.
Chuyên Ams mở cấp 2 được, trường chuyên khác cũng muốn làm theo
Xung quanh quan điểm chỉ đạo Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam tiếp tục tuyển sinh lớp 6 vì Quyết định 5029/QĐ-UBND không ghi thời hạn, căn cứ tuyển sinh là quyết định này chứ không phải tờ trình liên sở số 7139/LS: GD&ĐT-TC-NV-KH&ĐT, một thành viên cơ quan chức năng đang tìm hiểu vụ việc và đề nghị không nêu tên, chia sẻ:
Quan điểm chỉ đạo Trường Ams tiếp tục tuyển sinh lớp 6 với lập luận Quyết định 5029/QĐ-UBND không ghi thời hạn, mà thời hạn ghi trong Tờ trình số 7139/LS: GD&ĐT-TC-NV-KH&ĐT là không thể chấp nhận, vì quyết định phê duyệt đề án thí điểm theo tờ trình này.
Nói cách khác, tờ trình liên sở là căn cứ để Ủy ban nhân dân thành phố ra quyết định phê duyệt. Thành phố không phê duyệt trực tiếp đề án do Trường Ams trình.
Nếu lập luận Quyết định 5029/QĐ-UBND không ghi thời hạn tuyển sinh thì ta cứ tuyển, không cần biết Tờ trình số 7139/LS: GD&ĐT-TC-NV-KH&ĐT viết gì, thì căn cứ vào đâu để thu học phí 550 ngàn đồng/học sinh/tháng, căn cứ vào đâu để chi số tiền này, vì quyết định đâu có ghi?
Quay trở lại với vấn đề cơ sở pháp lý của việc Trường Ams tuyển sinh và đào tạo bậc trung học cơ sở có nhiều vấn đề đặt ra, cần được làm rõ mà chúng tôi đã phân tích trong bài trước [7], là một thực tiễn đáng báo động về việc chấp hành chủ trương của Đảng, pháp luật nhà nước.
Được biết đã có trường trung học phổ thông chuyên ở tỉnh khác tới Trường Ams "học tập mô hình hệ trung học cơ sở trong trường chuyên", để thấy rằng Nghị quyết Trung ương II khóa VIII có chỉ đạo bỏ trường chuyên bậc trung học cơ sở, thì vẫn có cách thí điểm "hệ trung học cơ sở" trong phổ thông chuyên. Luật Giáo dục không có "hệ trung học cơ sở" thì xin "thí điểm.
Nếu những việc này không được kiểm soát, biết đâu có một ngày nó sẽ trở thành trào lưu?
Ngay tại Hà Nội, còn nhớ tháng 4/2019, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã có công văn gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc xin triển khai mở hệ thí điểm hệ trung học cơ sở tại Trường Trung học phổ thông chuyên Khoa học Tự nhiên.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng căn cứ Điều lệ trường phổ thông, Quy chế trường trung học phổ thông chuyên và điều kiện thực tế của nhà trường, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội xem xét cho phép Trường Trung học phổ thông Chuyên Khoa học Tự nhiên mở hệ thí điểm trung học cơ sở tại trường theo đúng thẩm quyền. [8]
 |
Công văn của Bộ Giáo dục và Đào tạo trả lời Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội về đề nghị cho Trung học phổ thông chuyên Khoa học tự nhiên thí điểm hệ trung học cơ sở. Ảnh tư liệu. |
Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ nên sớm có ý kiến
Cần nhắc lại rằng, Nghị quyết Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá VIII) về định hướng chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhiệm vụ đến năm 2000 quy định: không tổ chức trường chuyên ở tiểu học và trung học cơ sở. [9]
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu quan điểm chỉ đạo: Trước mắt, ổn định hệ thống giáo dục phổ thông như hiện nay.
Luật Giáo dục quy định, trung học cơ sở là bậc học "phổ cập".
Ngày 3/11/2014, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Chỉ thị số 5105/CT-BGDĐT về việc chấn chỉnh tình trạng dạy thêm, học thêm đối với giáo dục tiểu học, trong đó có yêu cầu “Không tổ chức khảo sát học sinh đầu năm học, không tổ chức thi tuyển học sinh vào lớp 6”.
Trả lời phỏng vấn VOV, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển khi đó khẳng định: Chúng ta đã xóa bỏ mô hình trường chuyên THCS ngay từ khi có Nghị quyết số 02-NQ/HNTW ngày 24/12/1996 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII yêu cầu “Không tổ chức trường chuyên ở Tiểu học và THCS”. [10]
Nghị quyết Trung ương II khóa VIII chỉ đạo không tổ chức trường chuyên ở tiểu học và trung học cơ sở, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội "thí điểm hệ trung học cơ sở" trong Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội Amsterdam và xin cho cả Trung học phổ thông chuyên Khoa học tự nhiên cũng được thí điểm.
Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội làm được việc này, nếu các sở giáo dục ở địa phương khác cũng xin thí điểm hệ trung học cơ sở trong trường chuyên ở địa phương họ, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ đồng ý hay từ chối? Cơ sở nào đồng ý, cơ sở nào để từ chối?
Người ký tờ trình số 9126/TTr-SGD&ĐT ngày 24/9/2009 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố cho phép Trường Ams được thí điểm thực hiện hệ trung học cơ sở với cam kết sẽ tiến hành kiểm định chất lượng hàm năm, định kỳ tổng hợp kết quả, báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố, là Giám đốc sở, ông Nguyễn Hữu Độ.
 |
Ảnh chụp một phần Tờ trình 9126/TTr-SGD&ĐT ngày 24/9/2009 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội do Giám đốc sở Nguyễn Hữu Độ ký. |
Tuy nhiên, khi đề án thí điểm này hết hạn tuyển sinh là lúc ông Nguyễn Hữu Độ vẫn đương nhiệm Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, ông Phạm Văn Đại - Hiệu trưởng Trường Ams và là người xây dựng đề án thí điểm, đã được bổ nhiệm Phó giám đốc sở phụ trách công tác tuyển sinh, cả sở lẫn trường đều không hay biết, tiếp tục tuyển sinh và đào tạo đến tận bây giờ và chưa có ý định dừng lại.
Hiện tại, với cương vị mới là Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phụ trách khối phổ thông [11], nên chăng thầy Nguyễn Hữu Độ cần xem lại cam kết trong tờ trình số 9126/TTr-SGD&ĐT ngày 24/9/2009 được thực hiện như thế nào, việc duy trì "hệ trung học cơ sở" trong Trường Ams có đúng tinh thần Nghị quyết Trung ương II khóa VIII về giáo dục và Luật Giáo dục hay không?
"Hệ trung học cơ sở" không có trong Luật Giáo dục, nhưng lại tồn tại nhiều năm trong trường phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam nếu đúng là không cần cấp phép, không cần con dấu, không cần biên chế đội ngũ giáo viên cũng như bộ máy quản lý, vậy các trường phổ thông khác muốn thí điểm hệ trung học cơ sở, tiểu học, mầm non mà không cần các yếu tố trên giống như Trường Ams, có được chăng?
 Nhà giáo ưu tú,Tiến sĩ Nguyễn Hữu Độ - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phát biểu căn dặn thầy và trò Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam trong lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 năm 2020. Ảnh: Tùng Dương. |
Nếu sự tồn tại của "hệ" này phù hợp với chủ trương của Đảng, pháp luật nhà nước thì Thứ trưởng nên có chỉ đạo, hướng dẫn Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội hoàn thiện hồ sơ pháp lý để Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam được cấp phép hoạt động giáo dục bậc trung học cơ sở theo đúng quy định của pháp luật, để có đủ tư cách pháp nhân, đội ngũ giáo viên để tuyển sinh, đào tạo bậc học này đúng quy định.
Nếu sự tồn tại ấy không đúng Nghị quyết Trung ương II khóa VIII về giáo dục và Luật Giáo dục, liệu có nên để sự tồn tại ấy tiếp tục kéo dài và phải làm sao nếu các trường khác làm theo?
Tài liệu tham khảo:
[1]https://giaoduc.net.vn/giao-duc-24h/de-an-thi-diem-he-trung-hoc-co-so-chuyen-ha-noi-amsterdam-het-han-tu-2013-post217729.gd
[2]http://pgd-hoangmai.edu.vn/cong-van-van-ban/van-ban-so-gd-dt
[3]https://hanoi.edu.vn/tuyen-sinh-dau-cap-c1090.aspx
[4]https://hanoi.edu.vn/tuyen-sinh-dau-cap/huong-dan-tuyen-sinh-vao-lop-6-theo-de-an-thi-diem-dao-tao-chuong-trinh-song-ba-cm987-7170.aspx
[5]http://sogd.hanoi.gov.vn/tuyen-sinh-dau-cap/huong-dan-tuyen-sinh-vao-lop-6-chuong-trinh-thi-diem-dao-tao-song-bang-va-lop-6-cm987-11317.aspx
[6]https://hanoi.edu.vn/lich-cong-tac/lich-lam-viec-cua-ban-giam-doc-so-giao-duc-va-dao-tao-tuan-tu-035-0852021-c573-12142.aspx
[7]https://giaoduc.net.vn/giao-duc-24h/trung-hoc-pho-thong-chuyen-ha-noi-amsterdam-tuyen-lop-6-chuyen-gi-dang-xay-ra-post217687.gd
[8]https://nhandan.org.vn/tin-tuc-giao-duc/xem-xet-de-truong-thpt-chuyen-khoa-hoc-tu-nhien-mo-thi-diem-thcs-355025/
[9]https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/van-kien-tu-lieu-ve-dang/hoi-nghi-bch-trung-uong/khoa-viii/nghi-quyet-hoi-nghi-lan-thu-hai-ban-chap-hanh-trung-uong-dang-khoa-viii-ve-dinh-huong-chien-luoc-phat-trien-giao-duc-666
[10]https://vov.vn/xa-hoi/giao-duc/cam-thi-tuyen-vao-lop-6-lieu-co-gia-tang-tinh-trang-lach-luat-389195.vov
[11]https://nhandan.com.vn/tin-tuc-giao-duc/phan-cong-nhiem-vu-cua-lanh-dao-bo-gd-dt-618124/
