Đề xuất giảm phí 10% có kéo được dân đi Quốc lộ 5?

Sau 4 tháng điều chỉnh mức phí BOT tăng đến 50%, Tổng ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI) lại xin giảm phí 10% đối với Quốc lộ 5. 

Tăng phí khủng và chiêu đối phó

Để di chuyển từ Hà Nội đi Hải Phòng, hiện có hai tuyến đường bộ chính là Quốc lộ 5 và cao tốc Hà Nội – Hải Phòng.

Như Bộ Giao thông vận tải từng khẳng định, di chuyển từ Hà Nội – Hải Phòng buộc phải trả phí BOT, chỉ khác nhau mức phí cao hay thấp.

Theo Bộ Giao thông vận tải,  mức phí dự án BOT xây dựng mới như cao tốc Hà Nội – Hải Phòng sẽ cao hơn mức phí BOT tuyến đường Quốc lộ 5 do Quốc lộ 5 chỉ sửa chữa nâng cấp

Tuy nhiên nghịch lý ở chỗ trong khi người dân không có sự lựa chọn và buộc phải đi trên đường BOT thì cùng lúc VIDIFI điều chỉnh tăng mức phí cả Quốc lộ 5 và cao tốc Hà Nội – Hải Phòng.

Trạm thu phí số 1 của tuyến Quốc lộ 5. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Cụ thể, từ 1/4/2016 mức phí trên cao tốc Hà Nội – Hải Phòng tăng từ 1.500 đồng lên 2.000 đồng/km (mức tăng 25%). Theo đó, mức phí thấp nhất đối với xe tiêu chuẩn (xe con) là 210.000 đồng đi toàn tuyến (2.000 đồng/km); phí cao nhất là 760.000 đồng áp dụng đối với xe tải năng từ 18 tấn, xe container 40fit.

Mức tăng phí của Quốc lộ 5 là 50%, mức phí với xe nhóm 1 (xe con dưới 12 chỗ ngồi, xe tải dưới 2 tấn) là 45.000 đồng/lượt; xe nhóm 2 (xe ô tô chở người từ 12 chỗ đến dưới 30 chỗ, xe tải từ 2 đến 4 tấn) là 60.000 đồng/lượt; xe nhóm 3 (ô tô chở khách từ 31 người trở lên, ô tô tài từ 4 đến dưới 10 tấn) là 75.000 đồng/ lượt;

Xe nhóm 4 (ô tô tải từ 10 tấn đến 18 tấn, xe container 20fit) là 140.000 đồng/tháng; Xe nhóm 5 (ô tô tải từ 18 tấn trở lên, xe container 40fit)  200.000 đồng/lượt.

Mức thu phí trên Quốc lộ 5 từ 1/4. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Việc mức phí BOT tăng mạnh đã dẫn đến hiện tượng các phương tiện tìm đường tránh trạm thu phí BOT. 

Theo đó các phương tiện đi từ Hà Nội – Hải Phòng đã đi vào Quốc lộ 10 - đường tỉnh 391, các tuyến nội thị thành phố Hải Dương - Quốc lộ 5 và ngược lại để tránh nộp phí.

Theo báo cáo của Sở Giao thông vận tải Hải Dương, từ ngày cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Quốc lộ 5 thông báo tăng phí, lưu lượng xe container trên tỉnh lộ 391 tăng đột biến, gấp 3 lần so với lưu lượng thiết kế, gấp 10 lần so với lưu lượng xe trung bình năm 2015. Kéo theo đó là tình trạng an toàn giao thông trên tuyến có nhiều diễn biến phức tạp.

Trước thực trạng này, Sở Giao thông vận tải Hải Dương đã phải tổ chức cuộc họp bàn với sự tham dự của đại diện Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Công an tỉnh và VIDIFI nhằm tìm biện pháp giải quyết tình trạng xe đổ về tỉnh lộ 391.

UBND tỉnh Hải Dương đã có kiến nghị các bộ ngành liên quan để xem xét giải quyết.

Giảm phí nhỏ giọt

Trước việc tăng phí trên Quốc lộ 5 và đặc biệt cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, nhiều lo ngại cao tốc sẽ vắng khách, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Hồng Trường nói rằng, nếu vắng xe thì sẽ giảm phí xuống. 

Quan điểm của Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường được cho là trùng với VIDIFI khi mới đây, đơn vị này bất ngờ có đề xuất giảm 10% mức thu phí đang áp dụng đối với xe nhóm 4 và 5 trên Quốc lộ 5 từ ngày 1/8/2016 đồng thời đề nghị Bộ Giao thông Vận tải xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ có phương án Nhà nước hỗ trợ thêm cho dự án với mức phù hợp tương ứng để đảm bảo tính khả thi của phương án tài chính.

Theo đề xuất của VIDIFI, với xe ô tô tải từ 10 tấn đến 18 tấn, xe container 20 fit... mức giảm 14.000 đồng/lượt, tương tự xe ô tô tải từ 18 tấn trở lên, xe container 40 fit  được giảm 20.000 đồng/lượt. Mức giảm này được xem quá ít so với mức tăng 50% trước đó.

Về đề xuất giảm phí, VIDIFI thừa nhận hiện nay có một số xe đi vào các đường địa phương tại các tỉnh Hưng Yên, Hải Dương do các đường địa phương gần như song song với Quốc lộ 5 nhưng không thu phí. Việc có các tuyến đường chạy song song thu phí và không thu phí, một số các chủ phương tiện sẽ lựa chọn chạy trên đường không thu phí.

“Thực tế, trước thời điểm áp dụng tăng phí Quốc lộ 5 ngày 01/4, mật độ xe lưu hành trên Đường tỉnh 391 đã rất đông, trong đó có nhiều xe chạy trên Đường tỉnh 391 để ra Quốc lộ 10 đi về các tỉnh, thành phố Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình. Do vậy, chưa có cơ sở đế xác định mức phí giảm bao nhiêu để giảm được lưu lượng xe đi trên Đường tỉnh 391”, đại diện VIDIFI khẳng định.

Như động lực VIDIFI giảm phí chính là việc các phương tiện vận tải tìm đường tránh trạm thu phí trên Quốc lộ 5. Dẫn đến việc tăng mức thu phí nhưng tổng mức thu phí không đạt như kỳ vọng.

Tuy chủ động xin giảm phí nhưng theo VIDIFI, việc giảm phí Quốc lộ 5 không chỉ ảnh hưởng đến một phần nguồn thu hoàn vốn, phương án tài chính của dự án mà còn ảnh hưởng đến nguồn kinh phí để duy tu, bảo dưỡng và sửa chữa Quốc lộ 5.

Do đó, VIDIFI đề nghị Nhà nước cần có phương án tiếp tục hỗ trợ.

Trước đó trả lời đề nghị của UBND tỉnh Hải Dương về việc xin giảm mức phí BOT các trạm thu phí Quốc lộ 5, Bộ Tài chính đề nghị VIDIFI, cơ quan chức năng nghiên cứu giảm phí Quốc lộ 5.

Lãnh đạo Bộ Tài chính khẳnh định, trường hợp điều chỉnh giảm mức thu phí sẽ phải điều chỉnh phương án tài chính dự án. Cơ quan chức năng qua đó đề nghị Bộ Giao thông Vận tải và VIDIFI nghiên cứu kiến nghị của địa phương, đề xuất điều chỉnh.