Ngày 10/11, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã đăng tải bài viết:"Quảng Ninh: Có trường sau sắp xếp quy mô tới 97 lớp, cao hơn gần 2,5 lần so với quy định". Bài viết nêu thực tế, việc sắp xếp mạng lưới trường học tại tỉnh Quảng Ninh bước đầu giữ nguyên địa điểm học của học sinh như trước khi sắp xếp, tuy nhiên lại thể hiện tính “cơ học” của việc sắp xếp, giảm đầu mối trường. Cùng với đó, có những băn khoăn, lo ngại khi việc sắp xếp đang vượt xa khuyến nghị chuyên môn, tiêu chuẩn cơ sở vật chất trường mầm non, phổ thông được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
Việc sắp xếp, sáp nhập không phải gom trường vào 1 điểm mà chỉ giảm đầu mối quản lý
Theo tìm hiểu, phường Việt Hưng (Quảng Ninh) sau khi sắp xếp, sáp nhập có 3 cơ sở giáo dục. Đáng chú ý cả 3 đơn vị này đều có số lớp vượt quy định tại Thông tư số 23/2024/TT-BGDĐT sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định tiêu chuẩn cơ sở vật chất các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học ban hành kèm theo Thông tư số 13/2020/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 5 năm 2020 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Cụ thể, Trường Mầm non Việt Hưng mới được hình thành trên cơ sở sắp xếp, sáp nhập Trường Mầm non Giếng Đáy, Trường Mầm non Việt Hưng (cũ) và Trường Mầm non Hà Khẩu. Sau sáp nhập đơn vị này có 40 lớp, vượt 10 lớp so với quy định.
Trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi được hình thành trên cơ sở sắp xếp, sáp nhập Trường Trung học cơ sở Lý Tự Trọng và Trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi (cũ). Sau sắp xếp trường học này có 66 lớp, vượt 21 lớp so với quy định.
Đặc biệt, Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt mới được sắp xếp, sáp nhập từ Trường Tiểu học Hà Khẩu và Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt (cũ). Sau sáp nhập, đơn vị này có tới 97 lớp học, vượt 57 lớp so với quy định. Trong đó, Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt cũ trước khi sáp nhập đã có 60 lớp (vốn đã vượt quy định).
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Văn Quảng - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Việt Hưng thông tin về trường hợp Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt sau khi sáp nhập có tới 97 lớp.
"Bản chất hiện nay là các thầy cô và học sinh trường nào thì vẫn dạy và học ở trường đó. Và phó hiệu trưởng ở trường nào thì vẫn quản lý ở trường đó, chỉ có điều là các trường này chung một hiệu trưởng. Như vậy, sau sáp nhập đã giảm 1 hiệu trưởng, mỗi trường có 2 phó hiệu trưởng duy trì như cũ. Hiện nay tinh thần của phường cũng chưa sắp xếp giảm ngay lúc này mà đang đưa vào phương án lộ trình sau.
Thực chất có thể hiểu Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt mới có 2 cơ sở, 1 cơ sở ở Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt trước đây và 1 cơ sở ở Trường Tiểu học Hà Khẩu. Hai cơ sở này cũng không cách xa nhau lắm. Hiện tại, học sinh và giáo viên trường nào vẫn đang được dạy và học nguyên trạng ở trường đó, không thay đổi gì cả.
Chính vì thế, chất lượng dạy học vẫn đang duy trì như cũ. Bản chất trong giai đoạn đầu sắp xếp, sáp nhập là như thế, không có gì thay đổi hay xáo trộn. Vì việc sắp xếp, sáp nhập của địa phương không phải gom trường vào 1 điểm mà giáo viên học sinh vẫn ổn định việc dạy và học, chỉ giảm đầu mối quản lý", ông Quảng nhấn mạnh.
Lãnh đạo địa phương khẳng định đang nỗ lực thực hiện bám sát yêu cầu của tỉnh
Tại xã Ba Chẽ, Trường Mầm non Ba Chẽ được sắp xếp, sáp nhập từ 3 trường mầm non Thanh Sơn, Nam Sơn và Ba Chẽ. Sau sáp nhập trường mới có 39 lớp, 11 điểm trường, vượt 6 điểm trường và 9 lớp so với quy định.
Trường Tiểu học Ba Chẽ được sắp xếp, sáp nhập từ Trường Tiểu học Đồn Đạc, Trường Tiểu học Ba Chẽ và cấp tiểu học của Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Đồn Đạc. Sau sắp xếp, trường mới có 9 điểm trường và 58 lớp, vượt 18 lớp và 4 điểm trường so với quy định.
Trường Trung học cơ sở Ba Chẽ được sắp xếp, sáp nhập từ 3 trường: Trung học cơ sở Đồn Đạc, Trung học cơ sở Ba Chẽ và cấp trung học cơ sở của Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Đồn Đạc. Sau sắp xếp đơn vị này có 23 lớp, 3 điểm trường, vượt 1 điểm trường so với quy định.
Bà Hoàng thị Oanh - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ba Chẽ cho hay: "Dù sắp xếp, sáp nhập hay làm gì thì mục tiêu ưu tiên hàng đầu của xã vẫn là không ảnh hưởng đến hoạt động dạy và học của giáo viên và học sinh. Việc sáp nhập 3 trường hay 4 trường vào nhau thì vấn đề học sinh đi học vẫn giữ nguyên như vậy. Các giáo viên vẫn đang thực hiện dạy học bình thường, không có gì xáo trộn cả.
Với các giải pháp tỉnh đề ra, địa phương cũng đang nỗ lực thực hiện. Đương nhiên, đã sáp nhập là cả một vấn đề lớn, khi thực hiện cũng cần hướng tới những mục tiêu nhất định.
Bên cạnh việc giảm vị trí hiệu trưởng thì việc sáp nhập cũng tinh gọn đầu mối trong công tác chỉ đạo. Đương nhiên là bước đầu khi có sự thay đổi chắc chắn sẽ có những bỡ ngỡ, địa phương cũng thực hiện đúng chỉ đạo của tỉnh, đảm bảo giữ nguyên những nội dung liên quan đến học sinh và giáo viên để không ảnh hưởng, sau đó sẽ thực hiện các giải pháp tiếp theo".
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ba Chẽ cũng cho biết thêm, việc giảm các vị trí lãnh đạo, ít đi 1 hiệu trưởng hay số lượng phó hiệu trưởng ít đi thì địa phương sẽ chú trọng công tác bồi dưỡng các tổ trưởng, điểm trưởng. Đây đều là những nhân sự sẽ hỗ trợ đắc lực cho hiệu trưởng trong công tác quản lý.
Với các học sinh dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn, địa phương chú trọng ưu tiên quyền lợi của các em. Học sinh ở đâu vẫn học ở đó, chế độ bán trú 2 buổi/ngày không có gì thay đổi, hệ thống nhân viên phục vụ vẫn được đảm bảo.
Về việc điều động giáo viên, hiệu trưởng cũng cần xin ý kiến trước đối với cơ quản quản lý vì có sự xáo trộn nhân sự. Việc thực hiện bố trí, sắp xếp khi có thay đổi cần có sự trao đổi rõ ràng để không ảnh hưởng tới tâm lý đội ngũ, giúp giáo viên yên tâm công tác. Các giáo viên hiện vẫn được giữ nguyên vị trí, sau này có thể tăng cường hỗ trợ chuyên môn cho nhau.
Địa phương cũng nỗ lực thực hiện đúng và bám sát các quan điểm chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh, chủ yếu là không để ảnh hưởng đến giáo viên và học sinh.
"Sáp nhập vào không thể nói là việc nhẹ nhàng hơn nhưng không vì thế mà các đơn vị thực hiện không tốt. Địa phương sẽ cố gắng để đáp ứng yêu cầu mới, giống như việc bỏ hẳn cấp huyện thì chúng ta vẫn đang cố gắng và đang thực hiện. Nên việc đổi mới nào mới bắt đầu thì bao giờ cũng khó hơn cái cũ, nhưng việc thực hiện thì Quảng Ninh đã có chỉ đạo rất rõ ràng và các địa phương đang bám sát theo để thực hiện", bà Oanh khẳng định.
Trong khi đó, hiệu trưởng một trường học ở phường Hạ Long cho biết về số lượng cán bộ quản lý nhà trường đang có 1 hiệu trưởng và tạm thời có 5 phó hiệu trưởng. Nhà trường đang nhanh chóng ổn định về mặt tổ chức và thống nhất về mặt tư tưởng. Trường vận hành bộ máy theo nguyên tắc 1 đầu mối 2 phân hiệu.
Lãnh đạo một trường học ở phường Hồng Gai cho hay: "Giáo viên chúng tôi không thay đổi về vị trí việc làm. Chúng tôi đưa ra biện pháp bồi dưỡng đội ngũ bằng cách tổ chức sinh hoạt tổ chức chuyên đề cơ sở 1 và cơ sở 2. Cử giáo viên cơ sở 1 lên bồi dưỡng cơ sở 2".
Kết luận 137-KL/TW ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp có nêu: “...về tổ chức đơn vị sự nghiệp công lập: giữ nguyên các đơn vị sự nghiệp giáo dục, y tế; thực hiện chuyển giao cho chính quyền cấp xã quản lý trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở thuộc đơn vị cơ sở mới…”.
Theo đó, ngày 08/4/2025 Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Công văn số 1581/BGDĐT-GDPT để chỉ đạo địa phương tổ chức thực hiện việc giữ nguyên mạng lưới các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập theo Kết luận 137-KL/TW giúp bảo đảm tính ổn định, không gây xáo trộn lớn về nhân sự, tổ chức; đồng thời thúc đẩy sự phối hợp liên thông giữa Sở Giáo dục và Đào tạo và chính quyền cấp xã trong công tác quản lý nhà trường, kiểm tra, đánh giá và triển khai các chính sách giáo dục bắt buộc. Qua đó, giáo dục mầm non, tiểu học và trung học cơ sở được quản lý gần dân hơn, sát thực tế hơn, góp phần thu hẹp chênh lệch vùng miền, đảm bảo mọi trẻ em đều được học trong điều kiện công bằng và an toàn.
Kế hoạch 130/KH-BCĐTKNQ18 của Ban Chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Chính phủ ngày 21/9/2025 đã nêu: “Cơ bản giữ nguyên các trường trung học phổ thông, trung học cơ sở, tiểu học, các trường liên cấp, mầm non công lập hiện có, đề xuất sắp xếp, điều chỉnh nếu cần thiết theo hướng thuận tiện phục vụ nhu cầu của người dân, học sinh. Đối với các tỉnh miền núi, vùng cao, dân tộc thiểu số: Tiếp tục rà soát, sắp xếp các điểm trường lẻ để tập trung hình thành trường dân tộc nội trú, bán trú cho học sinh tại trung tâm xã hoặc liên xã”.
Như vậy, việc cơ bản giữ nguyên và tăng cường quản lý hệ thống trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở công lập là trọng tâm của Kế hoạch 130/KH- BCĐTKNQ18 đối với giáo dục mầm non, phổ thông và được cụ thể hóa tại Công văn 6165/BGDĐT-GDPT ngày 02/10/2025. Trong đó, văn bản này không chỉ yêu cầu ổn định mạng lưới trường lớp, mà còn nhấn mạnh đến nâng cao năng lực quản trị cơ sở giáo dục ở cấp xã, bảo đảm sự thống nhất trong lãnh đạo, nhưng linh hoạt trong tổ chức thực hiện
