LTS: Chỉ ra một số nguyên nhân cũng như giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Lịch sử, tác giả Thạch Hoàng Sa đã có bài viết chia sẻ.
Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết.
Bên cạnh những thành tích đạt được, những con số ấn tượng của kỳ thi trung học phổ thông quốc gia năm nay, chúng ta lại thấy thêm nỗi buồn về tỷ lệ điểm thấp của một số bộ môn, trong đó có môn Lịch sử.
Đó là tỷ lệ điểm dưới trung bình của bộ môn Lịch sử chiếm tới 70,01% (399.016/569.905 thí sinh dự thi môn Lịch sử). Nói cho gọn, cho dễ hình dung là cứ 10 em học Lịch sử thì có 7 em không thuộc bài, không hiểu bài. Mức điểm bình quân của môn Lịch sử chỉ đạt 3,75 (so với 3,79 năm 2018).
 |
| Năm nay, điểm môn Lịch sử trong kì thi quốc gia đạt tỷ lệ thấp (Ảnh minh họa: TTXVN). |
Rõ ràng, môn Lịch sử đang có vấn đề về sách giáo khoa và về phía người dạy lẫn người học. Về sách giáo khoa Lịch sử, báo chí đã phân tích, mổ xẻ nhiều nhưng theo tôi sách Lịch sử hiện hành có lẽ nên đổi thành tựa đề “Kể chuyện các chiến dịch, các trận đánh” thì đúng hơn.
Trận nào, chiến dịch nào ta cũng thắng lớn, không có trận nào hoà hoặc thua. Đúng như câu nói cửa miệng hồi còn chiến tranh “Ta thắng, địch thua/ Miền Bắc được mùa/ Miền Nam thắng lớn”.
Nếu sách Lịch sử mới đang tiến hành biên soạn mà cứ theo vết xe đổ của cách viết xưa cũ thì tôi đảm bảo chẳng học sinh nào thích học và chẳng mấy thầy cô mặn mà với cách viết như vậy.
Tất cả sách Lịch sử của các cấp, luôn có đầy các chiến dịch, các trận đánh…
Lịch sử dân tộc ta đâu chỉ có những trận đánh mà còn có rất nhiều lĩnh vực khác cần được tìm hiểu để tôn thêm lòng tự hào, vun bồi thêm lòng yêu nước thương nòi trong tiềm thức sâu xa của mỗi người con nước Việt…
Bên cạnh đó, về phía người dạy - thiệt tình nhiều khi tôi cảm thấy thương cho các đồng nghiệp của mình. Áp lực bên ngoài là xã hội, là dư luận; áp lực bên trong là nhà trường, là thi đua đủ thứ…
Không biết tự bao giờ mà môn Lịch sử bị coi là “môn phụ”? Vì có tâm lý ấy nên xã hội, phụ huynh không coi trọng bộ môn, học sinh cũng “noi gương” nên cũng không chịu học.
 Phải tìm được căn nguyên vì sao môn Lịch sử, tiếng Anh điểm lại thấp |
Lắm khi thấy thầy cô bộ môn Lịch sử, Địa lý ngơ ngác, tủi thân vì họ không được học trò trân trọng như thầy cô các bộ môn khác (Toán, Vật lý, Hoá học…).
Hơn nữa, lối sách viết Lịch sử như vậy khó tạo cảm hứng cho người dạy mà dù có cảm hứng đến mấy cũng khó dạy hay, dạy hấp dẫn.
Nhiều thầy cô mạnh dạn tìm tài liệu, hình ảnh qua mạng để hấp dẫn học sinh nhưng đó chỉ là một phần nhỏ bé. Tài liệu trên mạng cần được kiểm chứng nên cần cẩn trọng khi sử dụng nên ai cũng ngại tìm.
Để góp phần làm sống lại môn Lịch sử, tôi xin nêu ra một vài ý kiến nhỏ: Người biên soạn sách Lịch sử cần bám sát chủ đề, nắm được tâm lý học sinh để diễn đạt, dẫn dắt vấn đề sinh động hơn.
Mặt khác, cần có sự phản biện, có lòng dũng cảm nói lên sự thật từng thời kỳ lịch sử để môn Lịch sử được trả về đúng nghĩa của nó.
Sách Lịch sử cần cô đọng, súc tích, không sa đà vào các chi tiết rườm rà, nhỏ nhặt. Lời văn dễ nhớ, dễ khắc ghi vào tâm trí.
Bộ môn Lịch sử phải là môn thi bắt buộc (Văn, Lịch sử, Toán, Anh văn) để học sinh có ý thức về bộ môn, ý thức về việc học lịch sử nước nhà.
