Quốc tế lên tiếng vụ phiến quân Syria tố phe Assad dùng vũ khí hóa học

Phe đối lập Syria cáo buộc lực lượng chính phủ cách bắn tên lửa có khí độc vào khu vực phiến quân chiếm giữ ở phía đông Damascus, giết chết hàng ngàn thường dân khi họ đang ngủ. Với người chết ước tính từ 500 đến 1.300, nó sẽ là vụ tấn công bằng vũ khí hóa học nguy hiểm nhất trên thế giới kể từ những năm 1980 tới nay, đã khiến Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc triệu tập phiên họp khẩn cấp ở New York hôm 21/8.

Dư luận trong nước Syria và quốc tế đã có phản ứng trái chiều về những cáo buộc cho rằng quân đội Syria đã sử dụng vũ khí hóa học tấn công phe nổi dậy ở Damascus.  Bộ trưởng Thông tin Syria Omran Zoabi cho biết các cáo buộc trên là "vô lý và bịa đặt". Các quan chức Assad đã nói rằng họ sẽ không bao giờ sử dụng khí độc chống lại Syria.   Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Alexander Lukashevich nói rằng các cáo buộc dường như là một nỗ lực nhằm “tạo cớ bằng mọi cách để đề nghị HĐBA đứng về phe chống đối chính quyền và điều này làm giảm cơ hội triệu tập Hội nghị Geneva” là nỗ lực của phe nổi dậy nhằm làm xói mòn các nỗ lực triệu tập một hội nghị hòa bình quốc tế.

Bộ Ngoại giao Nga lưu ý rằng báo cáo đã nổi lên trong khi đoàn thanh tra vũ khí hóa học của Liên Hợp Quốc đến Syria và "điều này làm cho mọi người nghĩ rằng chúng ta lại một lần nữa đối phó với hành động khiêu khích tính toán từ trước".

Văn phòng của Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon cho biết ông bị "sốc" vì thông tin trên và các nước Anh, Pháp, Đức và Mỹ đã chuyển đề nghị chính thức tới văn phòng của ông Ban yêu cầu điều tra vụ việc này.

Ngày 21/8, Ngoại trưởng Anh William Hague cho biết ông hy vọng các vụ tấn công bằng vũ khí hóa học tại Syria sẽ “cảnh tỉnh” những người ủng hộ Tổng thống Bashar al-Assad về bản chất của chế độ này. 

Phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest.

Anh và Pháp sẽ gửi một bức thư chung tới Tổng thư ký LHQ để đề nghị cho phép nhóm chuyên gia của LHQ tại Syria tới hiện trường điều tra vụ việc. 

Cùng ngày, Người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cho biết Mỹ sẽ tham vấn với các đối tác trong HĐBA về thông tin vũ khí hóa học được sử dụng tại Syria. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh giới chức Mỹ chưa thể kiểm chứng độc lập về cáo buộc quân đội Syria sử dụng loại vũ khí trên. Trong thông cáo ra trước đó, Nhà Trắng cũng bày tỏ lo ngại về thông tin trên và kêu gọi LHQ khẩn trương điều tra.

Phát biểu trên kênh truyền hình Kanal 24 của Thổ Nhĩ Kỳ, Ngoại trưởng nước này Ahmet Davutoglu cho rằng rõ ràng là các hình ảnh trên truyền hình từ Syria cho thấy vũ khí hóa học được sử dụng trong vụ tấn công gần Damascus và kêu gọi LHQ tiến hành điều tra ngay lập tức.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Moshe Yaalon cũng nói rằng Chính phủ Syria đã sử dụng vũ khí hóa học và “đó không phải là lần đầu tiên”.

Cùng ngày, nhật báo "Stuttgarter Zeitung" của Đức trích lời Thủ tướng nước này Angela Merkel cho biết nếu những cáo buộc về việc sử dụng vũ khí hóa học tại Syria là đúng thì đây sẽ là "một tội ác ghê sợ". Tuy nhiên, bà Merkel vẫn loại trừ khả năng cung cấp vũ khí cho phe đối lập Syria. Liên đoàn Ả Rập và Liên minh châu Âu cũng đã lặp lại lời kêu gọi các thanh LHQ tới khu vực bị cáo buộc đã xảy ra vụ tấn công để làm sáng tỏ vụ việc. "EU nhắc lại rằng việc sử dụng vũ khí hóa học, bởi bất kỳ bên trong Syria, đều hoàn toàn không thể chấp nhận", phát ngôn viên ủy ban đối ngoại EU Catherine Ashton nói.

Nguyễn Hường