Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng là ngành kỹ thuật đào tạo chuyên về lĩnh vực tư vấn, thiết kế, tổ chức thi công, quản lý giám sát và nghiệm thu các công trình xây dựng dân dụng, công trình xây dựng công nghiệp.
Sinh viên theo học ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng được trang bị kiến thức nền tảng, chuyên sâu về toán ứng dụng, vật lý kỹ thuật, các phần mềm thiết kế, trắc địa, thủy lực, kết cấu xây dựng; vật liệu xây dựng, cấu tạo kiến trúc, kết cấu bê tông cốt thép, kỹ thuật thi công, các phương pháp thí nghiệm chuyên ngành phục vụ công tác thiết kế, tư vấn, giám sát và tổ chức thi công công trình,…
Chương trình đại học cần tập trung hơn vào thực tiễn và kỹ năng cần thiết trong công việc
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Lê Thanh Toàn - nguyên Trưởng khoa, Khoa Xây dựng, Trường Đại học Điện lực (nay là giảng viên Khoa Cơ khí - Ô tô và Xây dựng, sau khi sáp nhập khoa) cho biết, trong những năm trở lại đây, ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng có nhu cầu xã hội lớn, giúp sinh viên có nhiều cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp.
Thầy Toàn thông tin, tại Trường Đại học Điện lực, ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng có 4 chuyên ngành đào tạo gồm: Xây dựng công trình điện; Xây dựng dân dụng và công nghiệp; Quản lý dự án và công trình xây dựng; Cơ điện công trình.
Năm học 2024-2025, số lượng sinh viên nhập học ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng của nhà trường là 150 sinh viên.
Theo thầy Lê Thanh Toàn, sinh viên theo học ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng sẽ được cung cấp các kiến thức nền tảng về tính toán, kết cấu của nền, móng, cột, xà, thi công các hạng mục xây dựng và các kiến trúc bản vẽ.
Về chương trình đào tạo, ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng của Trường Đại học Điện lực có xu hướng đào tạo thiên về các phần thực hành. Trong đó, việc đưa các kiến thức sử dụng phần mềm như: vẽ, ứng dụng, tính toán hay quản lý dự án được nhà trường cập nhật vào chương trình dạy học, giúp sinh viên có thể thực hành ngay tại nhà trường. Cùng với đó, nhà trường cũng đẩy mạnh công tác tuyển sinh, nâng cao chất lượng giảng viên và có nhiều chính sách hỗ trợ tới cả giảng viên lẫn sinh viên theo học.
“Hiện nay, đội ngũ giảng viên của ngành có tỉ lệ tiến sĩ trên 70%, với hơn 50% giảng viên của ngành được đào tạo ở nước ngoài. Ngoài ra, nhà trường cũng có nhiều chính sách tuyển dụng và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên của ngành.
Trường Đại học Điện lực có các hỗ trợ đối với sinh viên có hoàn cảnh khó khăn và học bổng đối với những sinh viên xuất sắc. Đồng thời, công tác tổ chức hội thảo, tư vấn tuyển sinh cũng như việc tư vấn lộ trình nghề nghiệp và hướng nghiệp... cũng được nhà trường triển khai mạnh mẽ trong những năm gần đây” - thầy Toàn chia sẻ.
Trong 3 năm tuyển sinh gần nhất, điểm chuẩn ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng của Trường Đại học Điện lực tăng dần, từ 17 điểm lên 21 điểm.
Lý giải về vấn đề này, thầy Toàn cho biết: “Điểm chuẩn trúng tuyển của ngành có tăng dần do chỉ tiêu tuyển sinh được tăng lên qua các năm. Năm học 2024-2025, chỉ tiêu tuyển sinh ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng tiếp tục tăng thêm 10 chỉ tiêu so với năm học 2023-2024 (từ 150 lên 160 chỉ tiêu).
Nguyên nhân chỉ tiêu và điểm chuẩn của ngành tăng xuất phát từ việc các thế hệ sinh viên trước đã bắt nhịp tốt với công việc, tạo được uy tín trong ngành và giới thiệu cho thế hệ thí sinh sau theo học. Bên cạnh đó, môi trường học tập của ngành cũng được đánh giá tích cực, tạo điều kiện thuận lợi trong công tác tuyển sinh. Điều này cũng cho thấy, chất lượng đầu vào của ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng của nhà trường ngày càng được cải thiện”.
Tiến sĩ Lê Thanh Toàn cũng nhấn mạnh, để ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai, việc đào tạo sinh viên trở thành những kỹ sư chất lượng cao, cần được các cơ sở giáo dục đặt lên hàng đầu. Điều này không chỉ giúp nâng cao năng lực chuyên môn của sinh viên, mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.
“Các cơ sở đào tạo cần có những giải pháp giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận và hiểu rõ về tiềm năng cũng như cơ hội nghề nghiệp rộng mở đối với ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng. Đặc biệt, công tác tư vấn hướng nghiệp, tuyên truyền thông tin về thị trường lao động cần được tăng cường để thu hút và tạo động lực học tập cho sinh viên.
Bên cạnh đó, các trường đại học cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào việc nâng cao chất lượng giảng viên, đảm bảo đội ngũ giảng dạy không chỉ có kiến thức chuyên môn vững chắc, mà còn bắt kịp với những tiến bộ công nghệ mới nhất trong ngành.
Đồng thời, chương trình đào tạo cũng cần được điều chỉnh theo hướng tăng cường thực hành, ứng dụng thực tế thay vì chỉ tập trung vào lý thuyết. Đặc biệt, phần kiến thức hàn lâm chuyên sâu có thể được chuyển dần sang bậc cao học, giúp chương trình đại học tập trung hơn vào thực tiễn và các kỹ năng cần thiết trong công việc” - thầy Toàn cho biết thêm.
Cùng chia sẻ với phóng viên, thầy Nguyễn Thành Trung - Phó Trưởng khoa, Khoa Kỹ thuật công trình, Trường Đại học Lạc Hồng nhận định, trong bối cảnh hội nhập và phát triển hiện nay, ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng cần nguồn nhân lực có kiến thức chuyên môn cao, kỹ năng thực hành vững vàng và khả năng làm việc trong môi trường đa dạng.
Tại Trường Đại học Lạc Hồng, ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng có 2 chuyên ngành đào tạo gồm: Xây dựng cầu đường; Xây dựng dân dụng và công nghiệp.
Theo thầy Nguyễn Thành Trung, giảng viên ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng của nhà trường đa phần là đội ngũ trẻ, nhiệt huyết, có trình độ chuyên môn cao, phần lớn đều có trên 14 năm với kinh nghiệm giảng dạy và hiện đang là chủ của các doanh nghiệp uy tín trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.
Cùng với đó, sinh viên theo học ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng tại nhà trường sẽ được đào tạo với chương trình tích hợp giữa lý thuyết và thực hành. Trong đó, chương trình học ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng có: 40% lý thuyết, 30% thực hành tại xưởng và phòng thí nghiệm và 30% học thực tế tại công trình, dự án.
Đặc biệt, cơ sở vật chất và trang thiết bị sử dụng trong dạy học ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng cũng là một thế mạnh của nhà trường, với đầy đủ các phòng thí nghiệm, xưởng thực hành và phần mềm hiện đại phục vụ cho việc học tập và thực hành của sinh viên, giúp sinh viên có trải nghiệm thực tế để phát triển các kỹ năng nghề nghiệp.
Ngoài ra, việc hợp tác với doanh nghiệp cũng được nhà trường chú trọng, giúp tạo cơ hội cho sinh viên thực tập, tiếp cận với thị trường lao động và làm việc sau khi ra trường.
Phó Trưởng khoa, Khoa Kỹ thuật công trình, Trường Đại học Lạc Hồng cũng cho hay, để phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng, nhà trường đang liên tục cải tiến để chương trình đào tạo nhằm đáp ứng theo xu hướng công nghệ và nhu cầu của thị trường lao động.
“Thông qua việc ứng dụng AI trong công tác chuyển đổi số, nhà trường đã cải tiến hệ thống đề cương, giáo trình giảng dạy của ngành học. Đồng thời, nhà trường cũng có những hướng dẫn tới sinh viên về chương trình học thông qua việc tích hợp công nghệ và ứng dụng thực tiễn, cung cấp các công cụ và biểu mẫu tiên tiến để sinh viên có thể áp dụng trong quá trình học tập và làm việc sau khi tốt nghiệp.
Ngoài ra, nhà trường cũng tổ chức định kỳ các cuộc họp Ban cố vấn từ doanh nghiệp và cựu sinh viên để lấy ý kiến góp ý. Từ đó, tạo cơ sở để nhà trường xây dựng chương trình đào tạo sát với thực tiễn, phù hợp với nhu cầu thị trường lao động hiện tại”, thầy Trung bày tỏ.
Thách thức lớn nhất sau khi tốt nghiệp là sự cạnh tranh cao trong ngành xây dựng
Ở góc nhìn của người học, em Phan Quốc Đạt - sinh viên K24 ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng (chuyên ngành Xây dựng cầu đường), Trường Đại học Lạc Hồng cho biết: “Em lựa chọn ngành học này vì ngành mang tính thực tiễn, gắn liền với việc thiết kế, xây dựng các công trình phục vụ đời sống. Ngoài ra, em cũng bị hấp dẫn bởi tính thực tế của ngành học, khi được tham gia các buổi thực hành tại công trường, khảo sát địa hình và áp dụng công nghệ hiện đại trong xây dựng.
Khi học ngành này, em được trang bị nhiều kiến thức cơ bản và chuyên sâu trong lĩnh vực xây dựng như: vẽ kỹ thuật, địa chất công trình, trắc địa... Bên cạnh đó, em cũng được làm quen và sử dụng các phần mềm chuyên ngành như: AutoCAD, Revit, SketchUp... để phục vụ việc thiết kế và phân tích công trình ngay từ năm nhất. Ngoài ra, em cũng được trau dồi thêm kiến thức thông qua các câu lạc bộ về phần mềm xây dựng hoàn toàn miễn phí cho sinh viên do khoa tổ chức.
Trong tương lai, em mong muốn có thể làm việc ở vị trí kỹ sư giám sát cầu đường, để có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với công trình thực tế, làm việc với các chuyên gia trong ngành để học hỏi và mở rộng kiến thức và phát triển bản thân. Đặc biệt, em hy vọng có thể đóng góp một phần nhỏ trong việc kiến tạo nên những công trình chất lượng và giá trị cho đất nước sau khi tốt nghiệp”.
Chia sẻ với phóng viên với tư cách cựu sinh viên ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng (Trường Đại học Lạc Hồng), anh Lâm Ngọc Sơn - hiện đang là Phó Chủ tịch Công đoàn, chuyên viên Văn phòng Hội đồng quản trị phụ trách khu vực miền Trung của Tập đoàn Đèo Cả cho hay: “Tôi lựa chọn ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng, đặc biệt là lĩnh vực xây dựng hạ tầng giao thông vì nhận thấy đây là một trong những lĩnh vực quan trọng góp phần phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho con người và đất nước”.
Anh Sơn cũng cho biết: “Trong quá trình theo học ngành này, tôi cũng đã tiếp thu được nhiều kiến thức nền tảng và kỹ năng quan trọng như: thiết kế và tính toán kết cấu, quản lý dự án, kỹ năng sử dụng phần mềm chuyên ngành, thực hành thực tế. Những kiến thức và kỹ năng này đã giúp tôi áp dụng vào công việc thực tế, từ việc lập kế hoạch thi công, xử lý vấn đề trên công trường, đến giao tiếp hiệu quả trong công việc. Từ đó, tôi có thể dễ dàng bắt kịp và hòa nhập với môi trường làm việc tại doanh nghiệp”.
Tuy nhiên, theo anh Lâm Ngọc Sơn, một trong những thách thức lớn nhất mà anh gặp phải sau khi tốt nghiệp ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng là việc cạnh tranh cao trong ngành xây dựng, khi các nhà tuyển dụng không chỉ yêu cầu kiến thức chuyên môn vững vàng mà còn đòi hỏi kỹ năng thực tế, kinh nghiệm và khả năng làm việc nhóm.
Vì vậy, anh Sơn cho rằng, sinh viên đang theo học ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng cần chủ động xây dựng kỹ lưỡng các kiến thức và kỹ năng ngay từ khi còn học tập ở giảng đường đại học, để có sự chuẩn bị tốt nhất khi làm việc tại các doanh nghiệp.
Cụ thể, anh nhấn mạnh: “Trước hết, mỗi sinh viên cần tập trung xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc đối với các môn học như: cơ học kết cấu, nền móng, vật liệu xây dựng hay quản lý dự án để có thể áp dụng tốt trong công việc thực tế. Cùng với đó, sinh viên cần sử dụng thành thạo các phần mềm chuyên ngành.
Ngoài ra, việc tham gia thực tập và tích lũy kinh nghiệm thực tế và phát triển kỹ năng mềm cũng cần được chú trọng. Đây là những yếu tố giúp sinh viên nổi bật hơn tại môi trường làm việc thực tế. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số, sinh viên ngành Công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng cần cập nhật xu hướng và công nghệ mới để có thể bắt kịp với xu hướng thời đại và nâng cao giá trị bản thân”.
