Nhà văn Nguyên Ngọc: Ngồi chờ khả thi thì bao giờ mới... khả thi?

26/04/2013 09:07
Đức Giang
(GDVN) - "Chuyện khả thi hay không khả thi người ta đã nói 20 năm nay rồi. Vậy nói như TS Chính thì bao giờ mới khả thi nào"?
Gần đây, trên báo Thanh Niên có đăng loạt bài: Chọn nhiều người học hay chọn chất lượng? Chưa nói cách đặt vấn đề chưa thật sự chặt chẽ vì chuyện “nhiều người học” và “chất lượng” không hề là hai khái niệm phải bài trừ lẫn nhau, có thể cùng tồn tại; mà ngay nhiều thông tin trong bài cũng chưa chính xác. Chẳng hạn, bài viết nói về việc "tổ chức thi riêng" nhưng thực tế cho đến nay chưa có trường nào đặt vấn đề này, mà chỉ là “tuyển sinh riêng”. Phương án của các trường đề ra hoặc là dùng kết quả học, thi phổ thông, hoặc dùng kết quả thi ĐH, CĐ, hoặc dùng tất cả các kết quả này, chứ không hề đặt vấn đề “thi riêng”. 
Đặc biệt, bài viết có nêu phát biểu của nhà văn Nguyên Ngọc, Chủ tịch HĐQT Trường ĐH Phan Châu Trinh. Tuy nhiên, sau khi đọc lại nhà văn Nguyên Ngọc khẳng định với Giaoduc.net.vn bài viết phản ánh không đúng ý của ông. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với nhà văn Nguyên Ngọc để làm rõ các vấn đề. 
Nhà văn Nguyên Ngọc. Ảnh: Quyên Quyên
Nhà văn Nguyên Ngọc. Ảnh: Quyên Quyên
- Thưa nhà văn, ĐH Phan Châu Trinh là trường đầu tiên tự làm đề án tuyển sinh riêng theo quy định của Luật Giáo dục Đại học, trình lên Bộ GD&ĐT đề nghị phê duyệt, ông có thể cho biết hiện tại kết quả thế nào? 
Nhà văn Nguyên Ngọc: Tôi rất cảm ơn báo chí đã quan tâm, đăng tải nội dung của Đề án và bạn đọc xa gần đã ủng hộ, góp ý. Hiện tại, sau quá trình làm việc với Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng, tiếp thu một số gợi ý của Cục, chúng tôi đã đặt ra lộ trình 4 năm (2013-2016) cho Đề án này. 
Theo lộ trình, năm 2013 trường sẽ chỉ áp dụng 2 tiêu chí xét tuyển là dựa vào kết quả học THPT và thi tốt nghiệp THPT, thông tin về phương án của Trường ĐH Phan Châu Trinh các bạn thấy trên báo Thanh Niên chính là kết quả của quá trình làm việc đó. 

Cần nhắc lại rằng, đề án tuyển sinh của Trường ĐH Phan Châu Trinh ban đầu có 5 tiêu chí. Chúng tôi chọn 5 tiêu chí vì nếu chỉ dùng một tiêu chí có thể do những yếu tố ngẫu nhiên, hoặc những yếu tố tiêu cực còn có trong tình hình hiện tại, khiến cho kết quả tuyển chọn khó chính xác. Dùng 5 tiêu chí sẽ loại bớt những yếu tố ngẫu nhiên, tiêu cực.
Ở nước ta bây giờ, thường những cái gì hay đưa vào áp dụng thì cũng bị tiêu cực nảy sinh làm biến tướng đi. Vì thế, mình cần làm nhiều tiêu chí để kiểm tra. Tư duy của chúng tôi là cố gắng dùng nhiều phương pháp để tìm cho ra được những chỗ mạnh trong từng em, để giúp các em phát triển. 
Hiện tại, Đề án đã được các bộ phận chuyên môn Bộ GD&ĐT chuyển lên chờ Bộ trưởng phê duyệt. 

- Trong bài viết ở Thanh Niên, TS Nguyễn Quốc Chính, Phó trưởng ban Đào tạo ĐH và sau ĐH, ĐH Quốc gia TP.HCM, nói rằng: “Việc xét tuyển ĐH chỉ dựa vào kết quả học và thi tốt nghiệp THPT như một số trường, nghe có vẻ hợp lý nhưng thực ra lại bất khả thi". Ông nghĩ sao? 

Nhà văn Nguyên Ngọc: Chuyện khả thi hay không khả thi người ta đã nói 20 năm nay rồi. Vậy nói như TS Chính thì bao giờ mới khả thi nào? (Cười). Bây giờ chúng ta mới bắt đầu làm đấy chứ, làm rồi mới thay đổi được! Cứ ngồi đó chờ khả thi thì bao giờ mới khả thi? 
Quốc hội đã làm luật, luật đã giao quyền tự chủ cho các trường đại học, quốc hội thấy khả thi người ta mới quyết định điều đó chứ. 

- Cũng bài viết này dẫn lời TS Lê Trường Tùng, Hiệu trưởng Trường ĐH FPT, phân tích: "Có một khiếm khuyết trong các phương án này là các trường đưa ra tiêu chí lấy từ trên xuống dưới đủ chỉ tiêu nhưng lại quên chất lượng. Dù là phương án của Bộ hay các trường cũng cần có điểm sàn, có thể là điểm của riêng trường". Đề án của Trường Phan Châu Trinh có "khiếm khuyết" này không thưa nhà văn?

Đề án của Trường Phan Châu Trinh có một điểm ngưỡng dưới chứ không phải không có. Chúng tôi tính điểm này là 6 điểm. 
Sơ đồ quy trình xét tuyển của ĐH Phan Châu Trinh. Trong đó 2 mức Sàn sơ tuyển và Sàn xét tuyển được tính kỹ trên nhiều tiêu chí. Sàn xét tuyển chính là ngưỡng dưới để bảo đảm chất lượng đầu vào.
Sơ đồ quy trình xét tuyển của ĐH Phan Châu Trinh. Trong đó 2 mức Sàn sơ tuyển và Sàn xét tuyển được tính kỹ trên nhiều tiêu chí. Sàn xét tuyển chính là ngưỡng dưới để bảo đảm chất lượng đầu vào. 
Tôi cũng lạ là sao lại nói đề án các trường không có điểm ngưỡng dưới, do đó là không đảm bảo chất lượng? Tôi đã xem lại cả 4 phương án đăng trên báo thì đều có ngưỡng điểm dưới chứ không lấy điểm từ trên xuống dưới cho hết chỉ tiêu. Có trường ngưỡng là 5 điểm, có trường 6 điểm. Nếu phát biểu là mức đó cao hay thấp thì được, chứ nếu nói không có ngưỡng dưới thì không rõ anh Tùng có đọc hết các phương án hay không? 
Anh Tùng cũng nói không thể so sánh trường Việt Nam với trường nước ngoài, vì trường nước ngoài trong quá trình đào tạo sinh viên nào yếu thì không thể tốt nghiệp. Mình hoàn toàn có thể làm được việc đó chứ tại sao lại không so sánh được? Sau khi các em vào học, trong quá trình đào tạo cần có quá trình lọc, hoàn toàn làm được và chính xác là mình phải làm điều đó mới đảm bảo chất lượng đào tạo.

Vậy tôi xin nói lại một số ý đó để bạn đọc hiểu đúng về phương án tuyển sinh riêng của các trường. 

- Xin cảm ơn nhà văn!
 
Trả lời Báo Giáo dục Việt Nam gần đây, nhà văn Nguyên Ngọc của "Đất nước đứng lên", "Rừng xà nu"... cũng cho rằng sẽ là nghịch lý nếu việc một số trường muốn tuyển sinh riêng lại được xem là "xé rào", bởi tuyển sinh riêng là điều được Luật Giáo dục Đại học quy định từ năm 2012. 
"Luật có rồi, đây không phải là chuyện xé rào. Vấn đề là đừng đặt thêm hàng rào nào nữa mà thôi", ông nói.
Điểm đột phá quan trọng nhất trong đề án tự chủ tuyển sinh của Trường ĐH Phan Châu Trinh là đưa ra bộ tiêu chuẩn 5 tiêu chí để xét tuyển thí sinh vào trường, không bắt buộc phải thi đại học trên điểm sàn. Trong khi đó, từ nhiều năm nay Bộ GD&ĐT áp dụng duy nhất 1 tiêu chí cho các trường xét tuyển là Điểm thi đại học trên điểm sàn. (xem: Đề xuất đột phá chưa từng có về phương án tuyển sinh 2013

Sau quá trình làm việc, Bộ GD&ĐT đề nghị Trường ĐH Phan Châu Trinh thực hiện một lộ trình và trước mắt năm 2013 áp dụng tiêu chí 2 và tiêu chí 3. 

Sau đây là 5 tiêu chí đề ra ban đầu của Trường ĐH Phan Châu Trinh, mỗi tiêu chí chiếm 20% giá trị xét tuyển tương đương 20 điểm (tổng điểm xét tuyển là 100), gồm: 

- Tiêu chí 1: Điểm thi đại học theo đề thi 3 chung của Bộ GD&ĐT, có nhân hệ số đối với môn học tùy theo khối ngành mà thí sinh đăng ký.

- Tiêu chí 2: Điểm thi tốt nghiệp phổ thông trung học, có nhân hệ số đối với môn học tùy theo khối ngành mà thí sinh đăng ký.

- Tiêu chí 3: Kết quả điểm tổng kết 3 năm học phổ thông của thí sinh (theo học bạ phổ thông trung học).

- Tiêu chí 4: Kết quả kiểm tra về khả năng tư duy của thí sinh (do nhà trường tổ chức).

- Tiêu chí 5: Kết quả phỏng vấn trực tiếp của Hội đồng tuyển sinh ĐH Phan Châu trinh về kiến thức tổng hợp, thái độ, kỹ năng, hành vi, sở thích... của thí sinh. 

Đề án tuyển sinh riêng của 4 trường ngoài công lập

Tiêu chí

 ĐH

 Quang

Trung

 ĐH Phan Chu Trinh

ĐH Yersin

ĐH

Trưng Vương

Kết quả học THPT

Điểm trung bình 3 năm THPT của 3 môn học ứng với các môn thi của mỗi khối thi đại học, cao đẳng tối thiểu từ 16,0 điểm trở lên.

Điểm trung bình năm học lớp 12 từ 6,0 điểm trở lên để xét tuyển vào đại học; 5,5 điểm trở lên để xét tuyển vào cao đẳng

Điểm trung bình năm học lớp 10, 11 và 12 của môn học ứng với các môn thi của mỗi khối thi đại học, cao đẳng tối thiểu từ 5,5 điểm trở lên

Điểm trung bình năm học lớp 10, 11, 12 từ 6,0 điểm trở lên để xét tuyển vào đại học; 5,5 điểm trở lên để xét tuyển vào cao đẳng.

Kết quả thi tốt

 nghiệp THPT

Điểm môn thi tốt nghiệp tương ứng với mỗi môn thi đại học của từng khối thi tối thiểu từ 5,0 điểm trở lên

Điểm môn thi tốt nghiệp tương ứng với mỗi môn thi đại học của từng khối thi tối thiểu từ 5,0 điểm trở lên.

Điểm môn thi tốt nghiệp tương ứng với mỗi môn thi đại học của từng khối thi tối thiểu từ 5,5 điểm trở lên.

Điểm môn thi tốt nghiệp tương ứng với mỗi môn thi đại học của từng khối thi tối thiểu từ 5,5 điểm trở lên.

Cách tính

A

Điểm trung bình tổng kết 3 năm học THPT đối với 3 môn tương ứng với các khối thi

Tổng điểm tổng kết 3 năm học THPT, trung bình mỗi môn tối thiểu 5 điểm

Điểm trung bình tổng kết 3 năm học THPT đối với 3 môn tương ứng với các khối thi

Tổng điểm tổng kết 3 năm THPT, trung bình mỗi môn tối thiểu 5 điểm

B

Tổng điểm 2 môn thi tốt nghiệp THPT (đối với khối A, A1) và 3 môn (đối với khối B và D1)

Tổng điểm thi tốt nghiệp THPT, trung bình mỗi môn tối thiểu 5 điểm

Tổng điểm 2 môn thi tốt nghiệp THPT (đối với khối A, A1) và 3 môn (đối với khối B và D1)

Tổng điểm thi tốt nghiệp THPT,  trung bình mỗi môn tối thiểu 5 điểm

Điểm xét tuyển

Điểm xét tuyển = A+B lấy từ trên xuống đến khi đủ chỉ tiêu cần tuyển

Đức Giang