“Cái chữ ăn no được”

Sinh ra ở một thôn vùng sâu, vùng xa, đường xá đi lại khó khăn thuộc thôn Củm Nhá, xã Lãng Ngâm – một xã thuộc vùng đặc biệt khó khăn của huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn, người dân nơi đây chủ yếu sống dựa vào trồng ngô, khoai, sắn; trình độ dân trí thấp và còn nhiều quan niệm, phong tục, tập quán lạc hậu. Cuộc sống của cậu bé La Văn Quân (sinh năm 1991) gắn liền với những ngày tháng sống du canh du cư, bố mẹ không có công ăn việc làm ổn định. 

Thấy bà con làm ăn vất vả quanh năm mà vẫn đói nghèo, nhà nào khấm khá thì cũng chỉ đủ ăn. Thấu hiểu những điều đó, La Văn Quân vươn lên từ hoàn cảnh, luôn cố gắng nỗ lực học tập và tự nhủ: “Phải học thật tốt để kiếm cho mình một công việc có thu nhập ổn định” để giúp đỡ bà con thôn bản thoát nghèo và thay đổi suy nghĩ lạc hậu của bà con “Cái chữ không thể ăn no được”. 

Vì thế trong suốt 12 năm phổ thông, học trò La Văn Quân đã luôn cố gắng nỗ lực để có thể học hết phổ thông và tiếp tục học chuyên nghiệp để có nghề theo mong ước. 

Thầy La Văn Quân hỗ trợ học sinh học tập trong giờ học toán lớp 8 (Ảnh nhân vật cung cấp)

Chia sẻ với tôi, thầy Quân nhớ lại: “Năm học lớp 12, nhiều lần tôi nói với bố: “Học xong lớp 12, có bằng tốt nghiệp rồi con sẽ đi học nghề” và lần nào câu trả lời của bố là “Dù chọn nghề gì, học trường gì, chỉ cần con muốn tiếp tục học thì bố mẹ dù làm lụng, làm thuê mướn vất vả cũng sẽ cố gắng để con ăn học”. Chính điều đó đã động viên và trở thành động lực để tôi học tốt hơn”. 

Tốt nghiệp trung học phổ thông, cậu học ấy chọn Trường Cao đẳng sư phạm Bắc Kạn là nơi chọn theo học vì một mong ước đơn giản là muốn trở thành một người thầy giáo để đem cái chữ về cho bản làng, cho các em nhỏ nghèo vùng quê, để các em phần nào đỡ thiệt thòi. 

Sau 3 năm học tập trong hoàn cảnh của một sinh viên nghèo, năm 2012, sinh viên La Văn Quân tốt nghiệp Trường cao đẳng sư phạm. Sau khi ra trường, thầy Quân xin đi dạy hợp đồng tại những trường vùng sâu, vùng xa của huyện được 4 năm. Đến năm 2016, thầy Quân được tuyển dụng vào biên chế chính thức.

Với hơn 7 năm gắn bó với sự nghiệp trồng người, thầy Quân luôn cố gắng đem hết tình yêu thương, sự tâm huyết và kiến thức đã được học tập của mình, vượt qua mọi khó khăn thử thách để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. 

Trong suốt thời gian đi dạy, chứng kiến những khó khăn, thiếu thốn trong cuộc sống của các em học sinh, đặc biệt trước những ước mơ, hoài bão tốt đẹp mà các em hướng tới, càng làm người thầy giáo trẻ thêm yêu nghề hơn và nhận thấy rằng bản thân cần phải cố gắng nhiều hơn nữa để mang lại kiến thức cho các em, giúp các em trở thành chủ nhân tương lai của đất nước và có thể làm chủ cuộc sống của mình, thoát khỏi cảnh nghèo đói đã đeo bám gia đình, thôn quê nhiều đời nay. 

Qua chia sẻ tôi được biết, hiện tại, thầy Quân đang giảng dạy tại trường phổ thông dân tộc bán trú Trung học cơ sở Thuần Mang– một ngôi trường thuộc xã đặc biệt khó khăn của huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn với 100% học sinh là người dân tộc thiểu số, trong đó học sinh dân tộc Mông chiếm khoảng 60%, học sinh chủ yếu thuộc gia đình có hoàn cảnh khó khăn, đến trường phải vượt đèo, vượt suối…

Là một giáo viên trẻ, kinh nghiệm giảng dạy và công tác chưa nhiều nhưng thầy Quân luôn ham học hỏi đồng nghiệp để trao đổi về nghiệp vụ sư phạm, các kỹ năng xử lý tình huống, tổ chức hoạt động và tự học để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ.

Trong quá trình giảng dạy thầy Quân luôn tìm tòi cách truyền thụ, giúp học sinh phát hiện kiến thức đơn giản, dễ hiểu, dễ tiếp thu và thường xuyên quan tâm giúp đỡ các em học sinh học chậm, học yếu. 

Tuy nhiên, thầy Quân chia sẻ, do trường có nhiều học sinh khuyết tật, đa số các em ở trong các thôn vùng sâu, vùng xa, khả năng tiếp thu kiến thức chậm do đó thầy gặp khó khăn trong việc tổ chức các phương pháp dạy học tích cực trên lớp. 

Trong suốt 7 năm qua, thầy Quân được nhà trường phân công kiêm thêm công tác quản sinh để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, tôi luôn quan tâm, gần gũi với các em trong hoạt động thể thao, lao động, học tập trong khu nội trú và được các em yêu mến, tin tưởng. 

Công tác tại một trường với 100% học sinh là người dân tộc thiểu số, trong đó khoảng 60%, học sinh là người dân tộc Mông, tuy nhiên đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên của trường chỉ có một mình thầy Quân là giáo viên người dân tộc Mông.

Vì thế thầy Quân đã luôn ý thức phải phát huy lợi thế trong giao tiếp bằng tiếng dân tộc mình biết (tiếng Mông, tiếng Tày, tiếng Dao) để tích cực giao lưu với học sinh, tìm hiểu nguyên nhân học sinh nghỉ học, vận động cha mẹ các em cho các em ra lớp học tập. 

Thầy Quân tâm sự: “Có lần trời mưa đường trơn đi phải chống gậy vượt núi, lội suốt hơn 6km để đến nhà các em, đến nơi các em lại đi cùng bố mẹ đi nương, đi rẫy thế là thôi lại “công cốc một ngày đi bộ”, tim tôi không khỏi nhói đau khi thấy cảnh các em đang trong độ tuổi vào học lớp 6 mà phải “chị cõng một em trên lưng và tay kia dắt theo một em” để cho bố mẹ đi làm, các em đã phải chịu rất nhiều thiệt thòi”. 

Theo lời thầy Quân kể, rất nhiều học sinh bỏ học khi được vận động, hiểu được tuổi các em là tuổi ăn, tuổi học, hiểu được “mình phải học thật tốt để thoát cảnh nghèo khó” đã ra lớp học và ngôi nhà bán trú ở trường trở thành ngôi nhà thứ hai của các em. 

Chính vì vậy những năm qua, công tác tuyển sinh đầu cấp của nhà trường luôn thực hiện đạt 100% bên cạnh đó, nhiều em học sinh có ý định bỏ học khi được thầy Quân gặp gỡ, trao đổi, phân tích cho các em hiểu, vận động gia đình ủng hộ việc học tập của các em bởi chỉ có học mới mang lại hi vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn với những học sinh nghèo khó ở vùng quê tôi. 

Với sự nỗ lực, góp sức nhỏ bé của mình, thầy Quân đã giúp nhiều học sinh tiếp tục theo học, nhiều em đã tốt nghiệp trung học cơ sở, trung học phổ thông, đi học nghề hoặc tham gia các trường chuyên nghiệp với những ước mơ, hoài bão về một tương lai tốt đẹp.