Giai đoạn hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như các ban ngành liên quan đang dự thảo các quy định về Luật Nhà giáo, Luật sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục 2019, dự thảo điều kiện trả tiền thêm giờ, thêm buổi, dự kiến mới về chế độ phụ cấp ưu đãi cho viên chức giáo dục,…với nhiều chính sách vượt trội, ưu đãi cho nhà giáo trong thời gian tới nhằm thu hút, giữ chân giáo viên giỏi và sớm tuyển đủ giáo viên theo định mức để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên hiện nay.
Nhiều chính sách ưu đãi nhà giáo trong dự thảo Luật Nhà giáo
Dự thảo Luật Nhà giáo đang được xem xét tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV thu thu hút nhiều sự quan tâm của dư luận.
Dự thảo Luật Nhà giáo quy định lương của nhà giáo sẽ được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, đồng thời có thêm các khoản phụ cấp tùy thuộc vào tính chất công việc và vùng công tác.
Được xếp lương cao nhất trong hệ thống thang, bậc lương hành chính sự nghiệp nếu được Quốc hội thông qua thì lương nhà giáo sẽ được cải thiện rất nhiều so với hiện nay, có thể nhà giáo sẽ được ưu tiên xếp lương ở loại cao hơn.
Bên cạnh chính sách về tiền lương, Điều 26 Dự thảo Luật Nhà giáo còn quy định rõ các chính sách hỗ trợ nhà giáo gồm: Chế độ trợ cấp theo tính chất công việc, theo vùng; Hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng; Hỗ trợ chăm sóc sức khỏe định kỳ, chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp; Phụ cấp lưu động đối với nhà giáo làm công tác xóa mù chữ, phổ cập giáo dục, biệt phái, dạy tăng cường, dạy liên trường, dạy ở các điểm trường; Các chính sách hỗ trợ khác cho nhà giáo.
Ngoài chính sách chung quy định tại khoản 1 Điều này, nhà giáo công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt; nhà giáo dạy giáo dục hòa nhập; nhà giáo dạy tiếng dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy tăng cường tiếng Việt cho học sinh người dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy các môn năng khiếu, nghệ thuật được hưởng một số chính sách hỗ trợ như:
Được thuê nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật về nhà ở hoặc được bảo đảm chỗ ở tập thể khi đến công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Trường hợp không bố trí được chỗ ở tập thể hoặc nhà ở công vụ thì nhà giáo được hỗ trợ tiền thuê nhà ở theo mức hỗ trợ thuê nhà ở công vụ theo quy định;
Được hỗ trợ thanh toán tiền tàu xe trong thời gian làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định;
Chế độ phụ cấp, trợ cấp tùy theo đối tượng.
Ngoài các chính sách hỗ trợ quy định tại Điều này, nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập được hưởng các chính sách hỗ trợ đối với viên chức và các chính sách hỗ trợ khác nếu có.
Địa phương, cơ sở giáo dục có các chính sách hỗ trợ nhà giáo bảo đảm cuộc sống, phát triển nghề nghiệp phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương, cơ sở giáo dục. Chính phủ quy định chi tiết điều này.
Dự thảo Luật Nhà giáo hiện đang được trình ý kiến Quốc hội và dự kiến sẽ được thông qua trong kỳ họp thứ 9 này.
Dự thảo Luật quy định, nhà giáo trong các cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 tuổi. Trường hợp có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì không giảm tỉ lệ phần trăm hưởng lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.
Dự kiến tăng phụ cấp ưu đãi giáo viên mầm non, nhân viên trường học
Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức, người lao động công tác trong các cơ sở giáo dục công lập.
Theo dự thảo, phụ cấp ưu đãi nghề cho giáo viên mầm non dự kiến tăng từ 35% lên 45 ở các vùng thuận lợi, còn ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn là 80%.
Với mức phụ cấp tăng hằng tháng, thầy cô sẽ có thêm 1 phần thu nhập. Điều này có ý nghĩa vô cùng lớn lao, không chỉ giúp giáo viên mầm non được đảm bảo hơn về mặt tài chính mà còn là nguồn động lực to lớn. Từ đó, thầy cô được tiếp thêm sức mạnh, yên tâm công tác, cống hiến cho ngành giáo dục.
Bên cạnh đó, tại dự thảo nhân viên trường học tùy theo vị trí công tác dự kiến sẽ được hưởng phụ cấp ưu đãi từ 15 đến 25% tùy theo vị trí việc làm, lần đầu tiên có dự thảo nhân viên trường học được hưởng phụ cấp ưu đãi nhằm ghi nhận công sức đóng góp và giúp họ có thêm một phần thu nhập để gắn bó với nghề, góp phần hỗ trợ, giúp ngành, cơ sở giáo dục hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Dự kiến trả lương tăng giờ có lợi cho giáo viên
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố Dự thảo Thông tư quy định chế độ trả lương dạy thêm giờ với nhà giáo, thay thế Thông tư liên tịch số 07/2013/TTLT-BGDĐT-BNV-BTC và sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 3 Thông tư số 05/2025/TT-BGDĐT.
(Trích khoản 2 Điều 3 Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT: "2. Việc phân công, bố trí nhiệm vụ cho giáo viên phải bảo đảm quy định về định mức tiết dạy, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi theo quy định của pháp luật; bảo đảm công khai, công bằng giữa các giáo viên trong cùng trường. Trường hợp phải bố trí giáo viên kiêm nhiệm, hiệu trưởng ưu tiên phân công kiêm nhiệm đối với giáo viên dạy chưa đủ định mức tiết dạy trung bình trong 01 tuần và bảo đảm giáo viên đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ được phân công.
Căn cứ kế hoạch giáo dục, thực trạng đội ngũ và định mức tiết dạy trong 01 năm học, hiệu trưởng phân công giáo viên giảng dạy theo định mức tiết dạy trung bình trong 01 tuần. Trường hợp phải phân công giáo viên dạy vượt định mức tiết dạy trung bình trong 01 tuần (bao gồm cả tiết dạy quy đổi đối với các nhiệm vụ kiêm nhiệm) thì tổng số tiết dạy vượt trong 01 tuần không quá 50% định mức tiết dạy trung bình trong 01 tuần, tổng số tiết dạy vượt trong 01 năm học không quá số giờ làm thêm theo quy định của pháp luật về lao động.")
Trong đó, đáng chú ý, Dự thảo đề xuất bỏ quy định về điều kiện chi trả chế độ dạy thêm giờ cho nhà giáo, thay vào đó chỉ quy định tổng số giờ dạy tối đa trong một năm học mà mỗi cơ sở giáo dục được chi trả thêm giờ. Đồng thời, bổ sung thêm quy định tổng số giờ dạy thêm giờ trong một năm học của tất cả nhà giáo không được cao hơn tổng số giờ dạy thêm giờ tối đa trong một năm học của cơ sở giáo dục.
Dự thảo Thông tư mới quy định tổng số giờ dạy tối đa trong một năm học mà mỗi cơ sở giáo dục được chi trả thêm giờ. Đồng thời, bổ sung thêm quy định tổng số giờ dạy thêm giờ trong một năm học của tất cả nhà giáo không được cao hơn tổng số giờ dạy thêm giờ tối đa trong một năm học của cơ sở giáo dục.
Theo đó, số giờ dạy thêm tối đa trong một năm học của mỗi nhà giáo được tính trả tiền lương dạy thêm giờ theo quy định tại Thông tư này được xác định như sau: Đối với giáo viên mầm non không quá số giờ làm thêm theo quy định của pháp luật về lao động; Đối với nhà giáo khác không quá 150 giờ dạy.
Dự thảo cũng có đề cập, trường hợp môn học không thể bố trí đủ người giảng dạy, nhà giáo phải dạy vượt quá số giờ tối đa được thanh toán, thì người đứng đầu cơ sở giáo dục báo cáo cơ quan quản lý có thẩm quyền để thực hiện chi trả tiền lương dạy thêm giờ đối với nhà giáo đó.
Dự thảo Thông tư quy định đối với những nhà giáo do nghỉ hưu, nghỉ ốm đau, thai sản vượt quá quy định của pháp luật, nghỉ việc không lương hoặc các trường hợp nghỉ khác không trực tiếp tham gia giảng dạy thì được hưởng tiền lương dạy thêm giờ đối với thời gian thực tế công tác. Điều này, tạo hành lang pháp lý để các cơ sở giáo dục chi trả tiền lương dạy thêm giờ đối với nhà giáo nghỉ hưu, nghỉ ốm đau, thai sản vượt quá quy định của pháp luật, nghỉ việc không lương hoặc các trường hợp nghỉ khác không trực tiếp tham gia giảng dạy.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
