Thực tình, chúng tôi không muốn tham gia tranh luận về đề xuất bỏ thi tuyển sinh 10 bởi những những ai đã và đang quan tâm đến giáo dục nước nhà thì đều biết rằng nếu bỏ kỳ thi này là một thất bại của ngành giáo dục ở thời điểm hiện tại.

Và, chúng tôi cũng tin rằng Bộ Giáo dục sẽ không bao giờ bỏ kỳ thi này.

Làm sao mà bỏ được khi tỉ lệ chọi của kỳ thi tuyển sinh 10 ở nhiều địa phương vẫn cao ngất ngưởng so với tỉ lệ lấy đầu vào. Nếu bỏ thi tuyển sinh 10 thì tình trạng tiêu cực sẽ không thể nào kiểm soát được mà chất lượng giáo dục sẽ ngày càng xuống dốc.

Với thực trạng hiện nay của ngành giáo dục thì đề xuất bỏ thi tuyển 10 liệu có hợp lý ( Ảnh minh họa:  TTXVN)

Còn nhớ, vào đầu tháng 3 năm 2018, trên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam cũng đã có ý kiến đề xuất bỏ thi tuyển sinh 10 của tác giả Đăng Bình.

Sau ý kiến này đã có bài phản biện Làm sao bỏ thi vào lớp 10 được đây? của tác giả Sông Trà và chúng tôi thấy ý kiến này rất tâm đắc.

“Tâm đắc” bởi bài viết của “một thầy giáo có 22 năm dạy học, quản lý giáo dục ở bậc học trung học phổ thông, từng kinh qua nhiều cuộc “bể dâu” của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo liên quan đến việc xét và thi tuyển sinh vào lớp 10 lâu nay” [1].

Vì thế,  bài viết này đã có 6/6 ý kiến bình luận dưới bài viết đều đồng tình quan điểm của tác giả Sông Trà.

Nhất là ở đầu bài viết này, tác giả đã đưa ra nhận định: “tôi nhận thấy tác giả Đăng Bình không phải là “người trong cuộc” nên nên chưa rõ “sự tình” của kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10” [1].

Đến gần cuối bài viết thì tác giả Sông Trà có thêm một dẫn chứng nữa: “Chúng tôi dạy ở bậc trung học phổ thông, sau vài tháng hay một học kỳ nhận ra hàng loạt em học sinh lớp 10 học rất yếu, rất tệ.

Chúng tôi thường nói vui với các đồng nghiệp, học sinh diện ấy là “đỗ oan” (song bảng điểm cấp trung học cơ sở lại vô cùng đẹp, toàn khá, giỏi, điểm cao chót vót)” [1].

Và, chúng tôi đã nghĩ là câu chuyện đề xuất bỏ thi tuyển sinh 10 đã chấm dứt từ bài viết này.

Tuy nhiên, ngày 29/1/2019 vừa qua, tiếp tục có thêm bài viết Bộ giáo dục nên bỏ hẳn kỳ thi tuyển sinh 10 của tác giả Hữu Sơn.

Ngay sau khi bài viết của tác giả Hữu Sơn được đăng tải thì có bài viết 5 lý do khiến chưa thể bỏ kỳ thi tuyển sinh 10 của tác giả Nhật Duy.

Ngày 3/2/2019, tác giả Hữu Sơn lại có bài viết Vì sao chưa thể bỏ kỳ thi tuyển sinh 10? để phản biện lại ý kiến của một số độc giả và tác giả Nhật Duy.

Điều mà chúng tôi lưu tâm là trong bài viết Vì sao thể thể bỏ kỳ thi tuyển sinh 10? có rất nhiều nhận định của tác giả Hữu Sơn rất đáng chú ý. Tuy nhiên, trong bài viết này, chúng tôi không luận bàn về nội dung bài viết mà chỉ xin tạm lược một số nhận định của tác giả Hữu Sơn để độc giả tiện theo dõi lại:

“Các vị có biết, tổ chức thi tuyển sinh vào lớp 10 thì ai đắc lợi và ai thiệt thòi nhất không?...

Cứ phải có thi thì mới dạy và học tương đối tốt. Còn không có kiểm tra, thi cử thì đổ thừa cho học sinh chẳng chịu học.

Kể cả việc dạy của nhiều thầy cô giáo cũng sao nhãng, hời hợt…(do học sinh không hoặc ít đi học thêm mình)…

Có mấy thầy cô nghĩ được, học sinh lười học, chán học là do lỗi ở mình giảng dạy, quản lý chưa tốt không?...

Vậy, lỗi tại trò hay tại thầy? Câu trả lời dứt khoát ở đây là tại người lớn, tại nhà trường, thầy cô giáo…

Toàn nghĩ tiểu cục, cái lợi cho bản thân mình, trường mình, còn thiên hạ, ngành giáo dục như thế nào thì mặc kệ”.

Cuối bài viết, tác giả Hữu Sơn đi đến kết luận để bảo vệ cho đề xuất của mình như sau:

“Những kiến nghị hoàn toàn phù hợp với thực tiễn, không hề viển vông, xa vời, đều nằm trong khả năng của nhà trường, thầy cô giáo cả.

Nhà trường, thầy cô giáo còn chần chừ gì nữa mà không mạnh dạn phá bỏ sự trì trệ, lạc hậu, tiêu cực đang tồn tại trong ngành giáo dục để con em, học sinh của nhân dân được hưởng lợi nhiều nhất, để “mỗi ngày đến trường là một niềm vui” [2].

Có bỏ thi tuyển sinh 10 được không?

Chúng tôi hiểu được áp lực của học sinh, áp lực của nhà trường nhưng có lẽ với thực tế hiện nay thì việc tổ chức thi tuyển sinh là cần thiết và khách quan nhất.

Việc thầy cô dạy thêm chỉ có thể diễn ra ở các thành phố lớn, những trường Trung học cơ sở ở quê hiện nay rất hiếm dạy thêm và các trường thường chỉ tập trung ôn cho học sinh 1 tháng trước khi thi.

Tiền học thêm của học sinh đóng góp cũng chỉ mang ý nghĩa tượng trưng là chủ yếu.

Vì vậy, khi tác giả Hữu Sơn nói rằng: “Toàn nghĩ tiểu cục, cái lợi cho bản thân mình, trường mình, còn thiên hạ, ngành giáo dục như thế nào thì mặc kệ” [2] thì chúng tôi nghĩ sẽ có nhiều người...không đồng tình.

Theo dõi loạt bài viết về chủ đề này, chúng tôi hoàn toàn đồng ý với bài viết Làm sao bỏ thi vào lớp 10 được đây? của tác giả Sông Trà và bài viết 5 lý do khiến chưa thể bỏ kỳ thi tuyển sinh 10 của tác giả Nhật Duy.

Chuyện vì sao phải thi chúng tôi không bàn nữa bởi nội dung hai bài viết này đã nói hết được bản chất của vấn đề.

Hơn nữa, chúng tôi rất tôn trọng những ý kiến tranh luận của tác giả nên không bàn chuyện đúng sai mà đưa ra những nhận xét chủ quan của mình bởi chúng tôi hiểu mỗi người đều có một chính kiến khác nhau.

Vấn đề quan trọng là chúng ta đóng góp trên tinh thần xây dựng cái nào phù hợp, cái nào không phù hợp dựa trên chứng cứ thực tiễn và khoa học.

Vì thế, chúng tôi chỉ dẫn một ví dụ nho nhỏ để kết thúc bài viết của mình.

Trong kỳ thi tuyển sinh 10, năm học 2018-2019 này của Hà Nội, tổng chỉ tiêu tuyển vào các trường công lập trên địa bàn này là 63 050 chỉ tiêu nhưng số thí sinh đăng ký tham gia tuyển sinh 10 là 94 964 thí sinh.

Vậy, nếu không thi thì làm sao ngành giáo dục Hà Nội và các trường Trung học phổ thông trung học có thể loại một cách khách quan được hơn 30 nghìn thí sinh đây? Nếu không thi thì liệu có tiêu cực xảy ra không?

Nếu giả dụ con của chúng tôi, con của tác giả Hữu Sơn nằm trong số hơn 30 nghìn thí sinh "rớt" thì chúng ta có đồng tình với cách xét học bạ hay không?

Hơn nữa, nếu không thi ở những địa bàn có đông thí sinh đăng ký tuyển sinh 10 sẽ cực kỳ rối rắm và bất cập làm sao có thể kiểm soát được?

Thiết nghĩ, rồi cũng có thể một ngày ngành giáo dục sẽ bỏ kỳ thi tuyển sinh 10 nhưng chắc chắn là chưa phải bây giờ.

Và, chúng tôi tin rằng nếu bắt buộc phải lựa chọn 1 trong 2 phương án “duy trì” hay “bỏ” kỳ thi này thì số đông vẫn lựa chọn phương án “duy trì” kỳ thi bởi đó là điều thực tế nhất.

Tài liệu tham khảo:

[1]http://giaoduc.net.vn/Giao-duc-24h/Lam-sao-bo-thi-vao-lop-10-duoc-day-post184156.gd

[2]http://giaoduc.net.vn/Giao-duc-24h/Vi-sao-chua-the-bo-ky-thi-tuyen-sinh-vao-lop-10-post195348.gd