Thời gian qua, dư luận lo lắng rất nhiều khi môn Lịch sử trở thành môn tự chọn của chương trình giáo dục phổ thông mới, bậc trung học phổ thông (cấp 3).
Ngày 04/11/2015, Báo điện tử dangcongsan.vn đã viết “Môn Lịch sử phải là môn học bắt buộc trong Chương trình Giáo dục phổ thông mới”.
Trước dư luận phản đối môn Lịch sử là môn tự chọn từ khi Bộ Giáo dục và Đào tạo dự thảo chương trình mới đến nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trả lời “Trong quá trình tổ chức thực hiện, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục lắng nghe ý kiến của các tầng lớp nhân dân, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thực hiện tốt yêu cầu tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển con người toàn diện, khơi dậy truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc của con người Việt Nam”.[1]
Người viết chưa thấy Bộ Giáo dục và Đào tạo có bất cứ cuộc khảo sát nào trên các phương tiện thông tin đại chúng, để lấy ý kiến của nhân dân về việc đưa môn Lịch sử thành môn học tự chọn ở trung học phổ thông.
 |
Ảnh chụp màn hình kết quả khảo sát của báo tuoitre.vn về môn Lịch sử là môn học tự chọn hay bắt buộc |
Thực tế, báo tuoitre.vn đã làm điều này, kết quả gần 70% người bình chọn có ý kiến “Môn Lịch sử là môn bắt buộc nhưng cần thay đổi cách dạy” [2].
Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam cũng có loạt bài về vấn đề này, phản ánh ý kiến của các nhà khoa học giáo dục, tướng lĩnh quân đội, giáo viên đang đứng lớp … tất cả đều mong muốn môn Lịch sử phải là môn học bắt buộc.
Bên cạnh đó, những nền giáo dục tiên tiến như Hoa Kỳ, quy định môn Lịch sử là môn học bắt buộc trong chương trình phổ thông.
Văn bản pháp luật nào quy định môn Lịch sử là môn học tự chọn trong chương trình trung học phổ thông?
Tại mục 2.1. Nội dung giáo dục của Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ghi rõ:
Các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc: Ngữ văn; Toán; Ngoại ngữ 1; Giáo dục thể chất; Giáo dục quốc phòng và an ninh; Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; Nội dung giáo dục của địa phương.
Các môn học lựa chọn gồm 3 nhóm môn:
- Nhóm môn khoa học xã hội: Lịch sử, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật.
- Nhóm môn khoa học tự nhiên: Vật lí, Hoá học, Sinh học.
- Nhóm môn công nghệ và nghệ thuật: Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật (Âm nhạc, Mĩ thuật).
Ngoài Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT, người viết không tìm thấy văn bản pháp luật nào khác quy định Lịch sử là môn học tự chọn trong chương trình trung học phổ thông.
Vậy có thể quy định Lịch sử là môn học bắt buộc trong chương trình trung học phổ thông được không?
Dư luận cho rằng “Môn Lịch sử trở thành môn tự chọn như chuyện “ván đã đóng thuyền””, vậy có thể quy định Lịch sử là môn học bắt buộc trong chương trình trung học phổ thông được không?
Hoàn toàn có thể thay đổi được, việc này nằm trong tầm tay của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chỉ cần Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT, quy định môn Lịch sử là môn học bắt buộc trong chương trình trung học phổ thông là được.
Quy định môn Lịch sử là môn học bắt buộc chỉ có lợi, chứ không có bất kì tác hại nào. Thứ nhất, thuận theo tự nhiên, theo quy luật giáo dục mà các nước tiên tiến như Hoa Kỳ đang áp dụng.
Thứ hai, đảm bảo nền tảng để phát triển 5 phẩm chất, 10 năng lực mà chương trình 2018 đang hướng tới một cách toàn diện.
Thứ ba, thuận theo tình cảm, mong ước của dư luận xã hội, đặc biệt là lời dạy của Bác Hồ vĩ đại “Dân ta phải biết sử ta/ Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam…”.
Thứ tư, Lịch sử vẫn là môn học sinh yêu thích, học sinh vẫn học Sử qua các chương trình khác, vì vậy, môn Lịch sử là môn học bắt buộc để đảm bảo sở thích của các em, học sinh được học sử một cách chính thống.
Học sinh có thể chán, không thích học Lịch sử theo cách dạy, nội dung sách giáo khoa hiện nay, nhưng vẫn thích Lịch sử, đó là điều không thể chối cãi.
Học sinh chán, không thích học Lịch sử theo cách dạy thuộc về trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo, giáo viên dạy Lịch sử …, không thể vì điểm Lịch sử thấp trong kỳ thi tốt nghiệp mà đưa Lịch sử thành môn tự chọn được.
“Nếu Lịch sử trở thành môn tự chọn và với cách dạy học như hiện nay, thì chỉ sau vài thế hệ, chúng ta sẽ thấy những vấn đề lớn mà quan trọng nhất là quan hệ công dân với chính đất nước mình.
Hậu quả của việc này là không thể lường được. Nếu nói rằng, lòng yêu nước không chỉ học qua môn Lịch sử, mà còn được bồi đắp qua các bài học giáo dục công dân, quân sự, quốc phòng, nhưng hiểu biết về truyền thống dân tộc về quá trình phát triển của dân tộc thì chỉ có ở môn Lịch sử.
Khi học sinh học môn Giáo dục quốc phòng, các em biết cầm súng, cầm lựu đạn, nhưng nếu không có ý thức về dân tộc, hiểu biết về lịch sử, lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, thì quả lựu đạn đó ném vào ai là điều không dám chắc”.[3]
Hậu quả khi môn Lịch sử thành môn tự chọn là không thể lường được, đến lúc thấy được hậu quả là lúc quá muộn rồi, khi đó có quy trách nhiệm thuộc về ai cũng đâu còn tác dụng, không thể để "mất bò mới lo làm chuồng".
Muộn còn hơn không, người viết tha thiết mong muốn Bộ Giáo dục và Đào tạo hãy lắng nghe ý kiến của nhân dân, sửa Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT, quy định môn Lịch sử là môn học bắt buộc trong chương trình trung học phổ thông.
Tài liệu tham khảo:
- Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT, Luật Giáo dục 2019
[1]https://moet.gov.vn/tintuc/Pages/tin-hoat-dong-cua-bo.aspx?ItemID=7830
[2]https://tuoitre.vn/mon-su-nen-tu-chon-hay-bat-buoc-20220418224057731.htm
[3]https://vov.vn/xa-hoi/giao-duc/lich-su-chi-la-mon-tu-chon-co-the-nhieu-nam-sau-se-thay-hau-qua-post938407.vov
