Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu HN 2025: Nhạc sĩ Trần Tiến được vinh danh Giải thưởng Lớn

Lễ trao giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần thứ 18 - năm 2025 diễn ra tối ngày 3/10/2025 tại Trung tâm triển lãm 45 Tràng Tiền (Hà Nội) do Báo Thể thao và Văn hóa (Thông tấn xã Việt Nam) tổ chức. Giải thưởng được thành lập từ năm 2008, nhằm tôn vinh những tác giả, tác phẩm, ý tưởng và việc làm có giá trị khoa học, nghệ thuật, thấm đượm tình yêu với Thủ đô.

Tham dự buổi lễ có Nhà báo Lê Quốc Minh - Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập báo Nhân Dân; ông Trương Việt Dũng - Thành ủy viên, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội; ông Vũ Hà - Thành uỷ viên, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành uỷ; Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; Tiến sĩ Đặng Thị Bích Liên - Nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Chủ tịch Hiệp hội Văn hoá áo dài Việt Nam; ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam - VOV.

Đại diện cơ quan chủ quản Báo Thể thao và Văn hoá có Nhà báo Vũ Việt Trang - Bí thư Đảng uỷ, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam cùng các lãnh đạo trong Ban Giám đốc.

Về phía Ban Tổ chức có Nhà báo Nguyễn Thiện Thuật - Tổng Biên tập Báo Thể thao và Văn hoá, Trưởng ban tổ chức, thành viên Hội đồng giám khảo.

Phát biểu khai mạc lễ trao giải, Nhà báo Nguyễn Thiện Thuật - Tổng Biên tập Báo Thể thao và Văn hoá nhận định, giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần thứ 18 - năm 2025 không chỉ là một lễ trao giải, mà còn là ngày hội ngộ tình yêu, niềm tự hào và trách nhiệm với Thủ đô.

"Xuyên suốt 18 năm qua, giải thưởng đã trở thành nhịp cầu kết nối quá khứ - hiện tại - tương lai, khẳng định sức sống mãnh liệt của tình yêu Hà Nội, từ những nghiên cứu công phu về lịch sử, văn hoá, những sáng tác nghệ thuật lay động lòng người, cho đến những hành động thiết thực nhằm gìn giữ những không gian bảo tồn phát triển đô thị bền vững.

Trong bối cảnh đất nước đang đứng trước thời cơ và thách thức mới, giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội tiếp tục là nơi tôn vinh những trái tim, khối óc và bàn tay đã, đang và sẽ cống hiến cho Thủ đô. Mỗi tác phẩm, mỗi công trình, mỗi sáng kiến được vinh danh hôm nay là một minh chứng cho tình yêu Hà Nội bất diệt, cho khát vọng xây dựng một Thủ đô văn minh, hiện đại nhưng vẫn giữ trọn căn cốt, bản sắc", Nhà báo Nguyễn Thiện Thuật nhấn mạnh.

Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội năm 2025 được chấm chọn bởi Hội đồng giám khảo gồm những tên tuổi uy tín như: Nhà thơ Bằng Việt - Nguyên Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Hà Nội; Nhà sử học Dương Trung Quốc - Phó Chủ tịch Hội Sử học Việt Nam; Nhà báo Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội; Nhà báo Ngô Hà Thái - Nguyên Phó Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam và Nhà báo Nguyễn Thiện Thuật - Tổng Biên tập Báo Thể thao và Văn hóa.

Tại mùa giải năm nay, trên cơ sở danh sách dự kiến đề cử, qua các vòng sơ khảo, chung khảo, Hội đồng giám khảo đã thông qua Danh sách đề cử chính thức gồm 11 đề cử, trên 4 hạng mục. Trong đó riêng hạng mục giải Tác phẩm có tới 4 đề cử. Điều đó phản ánh sự phong phú và chất lượng nổi trội của các tác phẩm, công trình "Vì tình yêu Hà Nội" được công bố trong thời gian qua. Tại buổi lễ, Nhà báo Nguyễn Thiện Thuật đã trao chứng nhận cho các tác giả được đề cử này.

Từ 11 đề cử nêu trên, tại phiên họp cuối cùng, Hội đồng giám khảo đã thống nhất trao giải thưởng cao quý nhất - Giải thưởng Lớn cho Nhạc sĩ Trần Tiến, vì đã cống hiến cho Hà Nội những ca khúc thấm đẫm mạch nguồn văn hóa sông Hồng, phố cổ, xứ Đoài…

Trần Tiến là 1 trong những nhạc sĩ để lại dấu ấn đặc biệt trong nền âm nhạc Việt Nam đương đại. Không chỉ bởi cá tính sáng tạo phóng khoáng, giàu chất "ngẫu hứng", mà còn bởi điểm chạm văn hóa, ký ức. Trong sáng tác của nhạc sĩ Trần Tiến, Hà Nội nổi bật như một "nguồn mạch" bền chặt.

Ở đó, Hà Nội không chỉ là một địa danh, là Thủ đô, mà còn là không gian ký ức tuổi thơ, là dòng chảy văn hóa dân gian Bắc Bộ, là những phố phường đời thường, và cả những vùng quê xứ Đoài. Nét riêng của Thủ đô hiện lên rất đậm trong những ca khúc của ông.

Điển hình như những bài ca Ngẫu hứng phố, Mặt trời bé con, Phố nghèo, Ngẫu hứng sông Hồng, Lữ khách sông Hồng, Hà Nội ngày ấy, Hà Nội những năm 2000, Mẹ tôi, Quê nhà… Có thể thấy mạch nguồn sáng tác của ông có một sự kết nối tạo nên từ "tam giác văn hóa": Sông Hồng - Phố cổ - xứ Đoài. Đây không chỉ là 3 không gian địa lý, mà còn là 3 tầng văn hóa, 3 mạch nguồn cảm hứng hợp lại, định hình diện mạo Hà Nội trong âm nhạc của ông.

Tại lễ trao giải, nhạc sĩ Trần Tiến đã ngẫu hứng thể hiện nhiều ca khúc gắn bó với Hà Nội, mang đến không khí xúc động. Ông chia sẻ, Hà Nội luôn là miền ký ức thiêng liêng trong tâm hồn những người con xa quê. Trong những năm tháng ở Trường Sơn, hình ảnh Tháp Rùa và phố phường Hà Nội luôn hiện hữu trong tâm trí ông và đồng đội.

"Ngày đó, tôi chỉ có một ước mơ: mang chiếc võng đã cùng tôi trải suốt những năm tháng Trường Sơn về mắc trước cửa nhà. Để mỗi buổi sáng khi mẹ tôi mở cửa, bà sẽ nhìn thấy con mình vẫn còn sống, vẫn trở về… Rồi 45 năm qua tôi xa Hà Nội, mỗi khi nghe ai đó nói giọng Hà Nội, tôi lại rưng rưng muốn khóc.

Không hiểu sao nơi này lại khiến những kẻ xa quê quyến luyến đến vậy. Tôi nhớ Hà Nội xưa với một “dáng” riêng rất đặc trưng: mái tóc đen không nhuộm, đôi guốc đen gõ vào ngõ vắng. Tôi không nghĩ rằng những kỷ niệm ấy, từ chính tình yêu và nỗi nhớ của mình, lại trở thành những ca khúc được khán giả đón nhận và mang đến cho tôi giải thưởng này.

Ngày nhỏ tôi cũng được đi học, và cụ Bùi Xuân Phái đã mang đến cho lứa trẻ chúng tôi những cảm xúc đầu đời qua những bài thơ. Những người đi trước đã trao cho chúng tôi những rung động ấy, và chúng tôi mang theo đến chiến trường, theo chân tôi trong những hành trình lang thang khắp nơi. Tất cả những gì tôi đạt được hôm nay đều được học từ các bậc tiền bối. Một lần nữa, tôi xin chân thành cảm ơn và bày tỏ niềm hạnh phúc vì đã nhận được giải thưởng này", nhạc sĩ Trần Tiến xúc động bày tỏ.

Nối tiếp chương trình, 3 hạng mục còn lại gồm Giải Tác phẩm, Giải Việc làm, Giải ý tưởng lần lượt được trao cho các cá nhân, tổ chức.

Giải Tác phẩm được trao cho Họa sĩ Phạm Bình Chương, với loạt tranh về Hà Nội trong 20 năm "Xuống phố". Được biết, cuối năm 2024, họa sĩ Phạm Bình Chương "trình làng" triển lãm "Xuống phố 4" như một tổng kết hành trình tròn 20 năm bày loạt tranh "Xuống phố" chỉ vẽ Hà Nội (kể từ triển lãm "Xuống phố" năm 2004) và 25 năm dấn thân vào con đường vẽ hiện thực. Đó là một hành trình tuy chưa dài với đời nghệ sĩ nhưng đủ để Phạm Bình Chương khẳng định một dấu ấn hội họa mang tên mình.

Kể từ lần "Xuống phố" đầu tiên cách đây 20 năm, đến nay Phạm Bình Chương gần như đã tạo được một "cái tên" đóng đinh với đề tài Hà Nội. Chừng ấy năm, đã có biết bao những đánh giá, cảm nhận từ công chúng, giới chuyên môn về tranh phố của anh như người miệt mài tìm "hồn phố", người lưu giữ ký ức Hà Nội bằng tranh…

Giải thưởng Tác phẩm - Vì tình yêu Hà Nội còn được trao cho ekip vở nhạc kịch "Lửa từ Đất" (Nhà hát Tuổi trẻ Việt Nam). Vở nhạc kịch "Lửa từ Đất" được ví như một bản anh hùng ca về Hà Nội của những năm 1930 và những con người làm nên lịch sử.

Trung tâm của vở diễn là chân dung đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ - Bí thư Thành ủy chính thức đầu tiên của Đảng bộ Hà Nội. Qua hình tượng này, vở nhạc kịch không chỉ kể về một nhân vật lịch sử mang lý tưởng mà còn khắc họa sự lớn mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam ngay từ những ngày đầu.

Chia sẻ tại buổi lễ, Nghệ sĩ ưu tú Cao Ngọc Ánh - Tổng đạo diễn, bày tỏ: "Lửa từ Đất được thắp lên từ những nghệ sĩ được sinh ra, lớn lên, nuôi dưỡng đầy ắp những văn hoá tự thân của người Hà Nội. Chúng tôi cùng chung một khát khao, mong muốn dâng cho Thủ đô một tác phẩm nghệ thuật đầy nhiệt huyết, với tất cả tình yêu đặc biệt nhất dành cho Hà Nội".

Chính thức được công diễn vào ngày 15 - 16/03/2025, tới đây "Lửa từ Đất" sẽ đến được với khán giả qua chương trình Sân khấu truyền hình của Đài Hà Nội.

Sau phần trao Giải Tác phẩm, chương trình tiếp tục với hạng mục Giải Việc làm, nhằm tôn vinh những đóng góp thiết thực, lan tỏa tình yêu với Thủ đô. Giải Việc làm - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho Trung tâm Triển lãm Việt Nam - một "kỳ quan" mới tại Hà Nội, kỳ tích xây dựng tại Việt Nam.

Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC) được khởi công vào ngày 30/8/2024 trên quy mô hơn 900.000m², bàn giao mặt bằng vào ngày 27/06/2025 - chỉ sau gần 10 tháng thi công, vượt tiến độ tới 15 tháng so với kế hoạch. Đây là tiến độ thi công thần tốc chưa từng có trong điều kiện thách thức về kỹ thuật xây dựng cũng như độ khó của kết cấu vòm khổng lồ từ thép siêu trường, siêu trọng.

Tập đoàn Vingroup với vai trò là chủ đầu tư kiêm tổng thầu thi công đã tập trung tối đa mọi nguồn lực, từ chủ động lên phương án thiết kế, điều phối nhân lực, máy móc, và vật tư đến đảm bảo chuỗi cung ứng, khớp nối các nhà thầu.

Đây cũng là công trình được định vị trở thành tổ hợp trung tâm triển lãm lớn nhất Đông Nam Á và nằm trong Top 10 tổ hợp triển lãm lớn nhất thế giới, với kỳ vọng góp phần giới thiệu, kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp quốc tế thông qua các hoạt động triển lãm.

Tiếp đến, Giải Ý tưởng được trao cho Dự án xây dựng Nhà hát Opera Hà Nội và công viên văn hóa nghệ thuật tại Quảng An (phường Tây Hồ). Dự án Nhà hát Opera Hà Nội và công viên văn hóa nghệ thuật thuộc đồ án quy hoạch chi tiết khu vực trục không gian trung tâm bán đảo Quảng An, tỷ lệ 1/500 được Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội phê duyệt quy hoạch hồi tháng 11/2024. Nhà hát Opera Hà Nội được xem là một dự án trọng điểm góp phần nâng tầm vị thế Thủ đô.

Với quy mô lớn và định hướng trở thành nơi tổ chức các chương trình nghệ thuật tầm cỡ thế giới, là điểm đến của những các nghệ sĩ lừng danh toàn cầu, Nhà hát Opera Hà Nội sẽ góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến opera hàng đầu thế giới.