Ngày 12/06/2022, toàn bộ 15.598 thí sinh trên địa bàn tỉnh Phú Thọ chính thức bước vào Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2022 – 2023. Môn thi đầu tiên của các em là môn Ngữ Văn.
 |
Đề thi môn Ngữ văn kỳ thi vào lớp 10 của tỉnh Phú Thọ (Ảnh: Kim Minh Châu) |
Ngay sau khi kết thúc môn thi, thầy Hoàng Văn Chường (giáo viên Ngữ văn của trường Trung học cơ sở Văn Lang – Việt Trì, Phú Thọ) đã có gợi ý đáp án, thí sinh có thể tham khảo:
I. Đọc hiểu: (3,0 điểm)
Câu 1: Những áp lực mà giới trẻ phải chịu (được nói trong đoạn trích) là: áp lực từ học hành, thi cử, áp lực từ các mối quan hệ gia đình, bạn bè, thầy cô.
Câu 2:
Trong câu văn, người viết sử dụng phép liệt kê: "xây dựng lòng tự tin, lòng dũng cảm, bản lĩnh đương đầu với khó khăn"; "biết quí trọng bản thân, biết yêu thương người khác, có những trải nghiệm mới mẻ trong cuộc sống"; "biết tránh xa việc gây tổn thương cho con sau này".
Tác dụng: thể hiện đầy đủ những lợi ích, tác dụng của dạy con biết sống yêu thương bản thân từ nhỏ; nhấn mạnh để làm nổi bật ý nghĩa lớn lao của cách sống có trách nhiệm và yêu thương bản thân.
Câu 3:
Các em có thể tự do bày tỏ quan điểm cá nhân, nhưng phải giải thích rõ được lí do, căn cứ của quan điểm đó một cách thuyết phục:
Đồng tình, vì:
Chỉ có mình là dễ chấp nhận bản thân mình hơn bất kì ai.
Không ai có thể tạo ra cho mình phiên bản tốt hơn ngoài chính mình. Bản thân ta sẽ quyết định ta là ai, ta như thế nào.
Chấp nhận bản thân sẽ cho bạn động lực để khắc phục những hạn chế và làm tốt hơn những gì bạn đang có.
Không đồng tình: Học sinh tự giải thích lí do.
II. Làm văn: (7,0 điểm)
Câu 1:
1. Về hình thức:
Viết đoạn văn đúng thể thức, đúng số câu qui định.
Trình bày rõ ràng, ít mắc lỗi dùng từ đặt câu, chính tả.
2. Về nội dung:
Giải thích: "phiên bản tốt hơn của chính mình" là những điều tích cực, tốt hơn chính bản thân mình ở hiện tại, là chính mình nhưng có nhiều điều ưu việt hơn những gì đang có.
Trình bày suy nghĩ: những việc cần làm:
Biết sống có trách nhiệm, sống yêu thương chính bản thân và mọi người xung quanh, yêu đời.
Biết sống tích cực, dũng cảm, có ý chí, nghị lực đương đầu và vượt qua mọi khó khăn, áp lực trong cuộc sống.
Biết nỗ lực học tập, tu dưỡng, rèn luyện, lao động để mình luôn tiến lên, luôn là phiên bản tốt hơn hiện tại.
Tuổi trẻ cần khiêm tốn và cầu thị, không bao giờ tự mãn, tự hài lòng thì mới có thể trở thành phiên bản tốt đẹp hơn.
Câu 2:
1. Về hình thức:
Viết văn bản nghị luận văn học, bàn về một số khía cạnh của nhân vật trong tác phẩm truyện.
Bố cục khoa học; trình bày rõ ràng, ít mắc lỗi dùng từ đặt câu, chính tả.
2. Về nội dung:
2.1. Khái quát chung:
Giới thiệu được vài nét về tác giả Lê Minh Khuê, tác phẩm "Những ngôi sao xa xôi".
Giới thiệu được vấn đề nghị luận: vẻ đẹp nữ tính và phẩm chất anh hùng, bất khuất của Phương Định.
2.2. Cảm nhận cụ thể:
a. Phương Định là cô gái có vẻ đẹp rất nữ tính:
Phương Định có ngoại hình không đặc biệt nhưng duyên dáng, nữ tính, đáng yêu: hai bím tóc dày, cổ cao, đôi mắt dài, màu nâu…
Phương Định có tính cách "kiêu kì" rất con gái: không hay vồn vã, săn sóc khi gặp các anh bộ đội nhưng rất yêu quí, ngưỡng mộ các anh bộ đội.
Phương Định rất mộng mơ, nhạy cảm, hồn nhiên: thích ngồi suy nghĩ vẩn vơ; yêu văn nghệ; vui vẻ khi gặp cơn mưa đá giữa cao điểm, cơn mưa qua khiến Phương Định trào dâng niềm nhớ nhung về quê hương, về quá khứ…
b. Phương Định là người nữ thanh niên xung phong anh hùng, bất khuất:
Cô và đồng đội là những cô gái trẻ, bình thường như bao người khác, nhưng làm nhiệm vụ trinh sát, phá bom giữa cao điểm đầy hiểm nguy, gian khổ, thường xuyên đối mặt cái chết. Nhưng Phương Định luôn lạc quan, yêu đời, sống mộng mơ và rất tự do.
Phương Định rất dũng cảm và đầy nhiệt huyết khi làm nhiệm vụ trinh sát.
Phương Định dũng cảm, kiên cường vượt qua mọi hiểm nguy, gian khổ để phá bom.
Phương Định còn là chỗ dựa cho đồng đội trong những tình huống cam go, căng thẳng nhất như khi Nho bị thương trong lần phá bom.
c. Những vẻ đẹp của Phương Định được thể hiện qua các nghệ thuật khá độc đáo:
Ngôi kể thứ nhất, người kể chuyện là chính nhân vật Phương Định tạo nên điểm nhìn từ người trong cuộc, đồng thời giúp tác giả bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật chân thực nhất.
Bút pháp hiện thực nhưng rất trẻ trung, đậm chất lãng mạn cách mạng của nhà văn trẻ giúp tác giả thể hiện nhân vật rất chân thực, không tô hồng, không lí tưởng hóa.
Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tự nhiên, sắc sảo.
Ngôn ngữ trẻ trung, phóng khoáng pha chút hóm hỉnh mà vẫn đậm chất trữ tình và cả triết lí.
2.3. Đánh giá, mở rộng:
Phương Định chính là hình ảnh tiêu biểu cho những người thanh niên xung phong trong cuộc kháng chiến chống Mĩ, cũng là hình ảnh của thế hệ trẻ Việt Nam trong chiến tranh: rất bình dị, đời thường mà anh hùng bất khuất. Họ làm nên những điều phi thường từ những con người bình thường.
Liên hệ đến các nhân vật hoặc tác phẩm khác cùng đề tài.
Được biết, đề thi môn Ngữ văn kỳ thi vào lớp 10 của tỉnh Phú Thọ vẫn theo cấu trúc chung gồm 2 phần: Phần 1 là đọc hiểu và phần 2 là tập làm văn. Theo đánh giá, đây là một đề mở, hướng tới vấn đề được xã hội quan tâm, nhằm phát huy khả năng sáng tạo của học sinh. Tại Hội đồng thi trường Trung học phổ thông Chuyên Hùng Vương, phần lớn các thí sinh đánh giá đây là một đề thi vừa sức.
Theo đánh giá của các giáo viên, đề thi môn Ngữ văn tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2022 – 2023 đã bám sát với chương trình giảm tải do ảnh hưởng của dịch Covid – 19. Tuy nhiên, điểm mới là năm nay đề thi không chỉ đơn thuần là nghị luận về một tác phẩm nhân vật, sự kiện, không chỉ nếu ý nghĩa đơn thuần của một vấn đề, mà đòi hỏi học sinh phải đi sâu và phân tích, đánh giá, hiểu ý nghĩa của vấn đề đó để nêu lên được giải pháp.
Nhận xét về đề thi năm nay, cô giáo Đào Dung Oanh (giáo viên trường Trung học cơ sở Thọ Sơn – Việt Trì, Phú Thọ) cho biết: “Đề thi môn Ngữ Văn năm nay là một đề hay, vừa sức với mặt bằng chung của các thí sinh, nhưng vẫn có sự phân hóa để đánh giá được năng lực của các em. Phần nghị luận xã hội thì hướng tới vấn đề đang được xã hội quan tâm. Còn phần nghị luận văn học, nếu thí sinh chỉ học thuộc lòng mà không có những kiến thức, tư duy, kỹ năng làm bài, thì cũng chưa thể đạt được điểm cao”.
Cùng chung nhận định ấy, cô giáo Lê Thu Hương (giáo viên trường Trung học cơ sở Văn Lang – Việt Trì, Phú Thọ) cho biết: “Đề thi bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng của đề thi minh họa đã được Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ đưa ra trước đó. Tuy nhiên, để đạt được điểm cao thì không phải thí sinh nào cũng làm được.
Ở câu nghị luận văn học, nếu nhìn qua thì tưởng đây là một đề cũ phân tích về nhân vật Phương Định, tuy nhiên để làm được câu hỏi này các em không thể chỉ học thuộc kiến thức đơn thuần mà phải có kỹ năng làm bài, sắp xếp ý lại sao cho phù hợp. Còn đề thi nghị luận xã hội thì cần có sự sáng tạo cao, bởi đây là đề mở, phát huy năng lực của thí sinh. Nếu không biết việc vận dụng những trải nghiệm thực tế, thì thí sinh chưa chắc đã làm chủ được đề bài, rất có thể bị nhầm lẫn, không thuyết phục được giám khảo chấm bài”.
Theo đánh giá tổng quan của các giáo viên, mức điểm trung bình môn Ngữ văn toàn tỉnh sẽ rơi vào từ khoảng 6 – 7,5 điểm. Như vậy, có thể thấy đề thi môn Ngữ Văn vào lớp 10 của tỉnh Phú Thọ năm nay khá sáng tạo, phát huy năng lực tư duy của các thí sinh. Nhưng nếu không có tư duy đúng đắn, biết vận dụng kiến thức thực tế, và có lập luận hợp lý thì đây thực sự là một đề thi khiến thí sinh bị “rơi rụng” điểm không đáng có.
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2022 – 2023 tại Phú Thọ sẽ diễn ra từ ngày 12 đến ngày 14/6/2022. Trong đó, với thí sinh dự thi Trung học phổ thông không chuyên sẽ thực hiện bài thi chung gồm 3 môn (Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh) trong 2 ngày 12 và 13/06/2022. Còn đối với thí sinh dự thi Trường Trung học phổ thông Chuyên Hùng Vương, các thí sinh sẽ tiến hành làm bài các môn bắt buộc và thêm những môn chuyên trong 3 ngày từ 12 – 14/6/2022.
