Việc huy động nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, bao gồm: nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp, tình nguyện viên người nước ngoài tham gia tổ chức các hoạt động giáo dục trong nhà trường, đặc biệt trong các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao, kỹ năng sống là điều các trường phổ thông đều mong muốn.
Tuy nhiên, làm sao để thực hiện được nội dung này là điều các trường trăn trở.
Giáo dục toàn diện là phát triển cả về kiến thức và tâm hồn, thể chất
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Nguyễn Hữu Thanh, Hiệu trưởng Trường trung học phổ thông Thuận Thành 1 (phường Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) chia sẻ, việc huy động các nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp tham gia vào hoạt động giáo dục trong nhà trường, đặc biệt ở các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao và kỹ năng sống là hướng đi mới, giúp các em được tiếp cận với kiến thức thực tế, truyền cảm hứng từ những người giàu kinh nghiệm.
Thông qua những hoạt động này, học sinh không chỉ được tiếp cận với môi trường học tập sinh động, mới mẻ và giàu cảm hứng, mà còn có cơ hội bộc lộ năng khiếu nghệ thuật, thể thao của bản thân.
Điều này không chỉ mở rộng cơ hội học tập chất lượng cao cho học sinh, mà còn giúp những chuyên gia, nghệ sĩ hay vận động viên có cơ hội được truyền những câu chuyện làm nghề, những kiến thức thực tế tới học sinh, góp phần phát triển giáo dục nghệ thuật.
Tuy nhiên, thầy Thanh cũng bày tỏ băn khoăn về việc huy động, khuyến khích nghệ sĩ, vận động viên trong việc tham gia các hoạt động giáo dục.
Trước hết, việc này nếu muốn triển khai cần có sự tính toán ở những địa phương, nhà trường có đủ điều kiện thực hiện bởi để mời những nghệ sĩ có tên tuổi hoặc chuyên môn cao tham gia giảng dạy thường sẽ có chi phí không nhỏ.
Bên cạnh đó, việc kết nối và tìm kiếm đội ngũ nghệ sĩ, nghệ nhân không chỉ giỏi chuyên môn mà còn có kỹ năng sư phạm để truyền đạt kiến thức, chia sẻ trải nghiệm một cách hiệu quả cho học sinh cũng là một thách thức không nhỏ. Đây là yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo nội dung không chỉ hấp dẫn mà còn phù hợp với môi trường giáo dục cũng như với học sinh.
Do đó, theo thầy Thanh, nếu có cơ chế rõ ràng, hướng dẫn cụ thể từ các cấp quản lý như từ cách thức mời nghệ sĩ, nguồn kinh phí chi trả cùng với chính sách xã hội hóa phù hợp thì đây sẽ là điều kiện thuận lợi để triển khai hiệu quả các hoạt động giáo dục trong lĩnh vực nghệ thuật, thể thao.
Đồng quan điểm, Nghệ sĩ Ưu tú, ca sĩ Khánh Hòa, hiện công tác tại Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long, Hà Nội chia sẻ: “Việc gặp trực tiếp những nghệ sĩ, vận động viên sẽ giúp học sinh được lan tỏa năng lượng tích cực, từ đó được truyền cảm hứng, khác với những bài học trong sách vở.
Đồng thời, việc này cũng tạo cơ hội để học sinh được tiếp cận với phương pháp truyền đạt sinh động, truyền cảm hứng từ những người làm nghề thực thụ. Khi nghệ sĩ, những người có kinh nghiệm biểu diễn, sở hữu các tác phẩm tiêu biểu trực tiếp tương tác với học sinh, họ không chỉ truyền đạt kiến thức chuyên môn mà còn lan tỏa đam mê, cảm xúc và tinh thần sáng tạo đến thế hệ trẻ.
Đơn cử như với môn Âm nhạc, học sinh sẽ có cơ hội được tiếp cận với kỹ năng cảm thụ âm nhạc, truyền tải cảm xúc. Điều này giúp các em có được cái nhìn sâu sắc, toàn diện hơn về bộ môn, từ đó nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật và phát triển năng lực cá nhân một cách tự nhiên và bền vững”.
Cần có cơ chế, tiêu chí thực hiện cụ thể
Việc xây dựng cơ chế huy động nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp, tình nguyện viên người nước ngoài tham gia tổ chức các hoạt động giáo dục trong nhà trường là điểm sáng mới với học sinh. Tuy nhiên, để triển khai vẫn cần có hướng dẫn và lộ trình thực hiện rõ ràng
Theo cô Nguyễn Ngọc Hân – Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Lê Lợi (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), mặc dù đây là cơ hội rất tốt giúp học sinh phát triển tài năng, năng khiếu, tuy nhiên để có thể triển khai tốt cần chuẩn bị kỹ lưỡng về đội ngũ, chương trình, phương pháp và cơ chế phối hợp.
Trước hết, hiện chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể liên quan tới nội dung này về cơ chế mời, hình thức tổ chức cũng như kinh phí chi trả cho hoạt động này bởi việc mời nghệ sĩ, vận động viên hay nghệ nhân, đặc biệt là những người đã có tên tuổi hoặc chuyên môn cao thường có mức chi phí khá cao.
Bên cạnh đó, nhiều nghệ sĩ hiện thuộc sự quản lý của công ty giải trí, đơn vị nghệ thuật hoặc tổ chức chuyên nghiệp. Do đó, nếu nhà trường muốn hợp tác thì cần nắm được quy trình làm việc cụ thể, đảm bảo đúng quy định và tôn trọng nguyên tắc của các bên.
Đồng thời, các nghệ sĩ, vận động viên, nghệ nhân được mời tham gia vào hoạt động giáo dục cần là những người có trình độ chuyên môn vững vàng, kinh nghiệm thực tiễn cũng như có phong cách sống, tư tưởng và lối ứng xử chuẩn mực, phù hợp với môi trường sư phạm. Điều này không chỉ đảm bảo chất lượng nội dung truyền đạt, mà còn giúp họ trở thành tấm gương tích cực, truyền cảm hứng cho học sinh một cách đúng đắn và có chiều sâu.
“Không thể phủ nhận rằng những người có chuyên môn hoặc đang hoạt động chuyên nghiệp trong lĩnh vực nghệ thuật, thể thao như nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên khi tham gia vào hoạt động giáo dục sẽ mang đến nhiều giá trị thiết thực.
Họ không chỉ chia sẻ kiến thức chuyên sâu mà còn truyền cảm hứng thông qua trải nghiệm thực tế và những câu chuyện nghề sống động. Đồng thời, là những người của công chúng, nghệ sĩ thường dễ dàng tạo được sự hứng thú với học sinh, từ đó giúp việc tiếp nhận kiến thức trở nên tự nhiên và hiệu quả hơn.
Trong bối cảnh chưa có cơ chế tài chính phù hợp, việc mời nghệ sĩ, vận động viên hiện mới chỉ có thể thực hiện trong các hoạt động ngoại khóa hoặc những dịp có sự kiện đặc biệt chứ chưa thể mời một cách thường xuyên. Khi có một cơ chế hướng dẫn cụ thể từ cấp trên, trường học sẽ có đầy đủ cơ sở pháp lý để thực hiện các chương trình này một cách quy củ và hiệu quả”, cô Hân chia sẻ.
Cùng bàn về vấn đề này, theo thầy Thanh, một trong những khó khăn khi triển khai là lực lượng nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên có trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm phù hợp chưa nhiều, khó có thể đáp ứng nhu cầu đồng đều ở tất cả các trường.
Vì vậy, khi triển khai vẫn cần văn bản hướng dẫn cụ thể, xây dựng chương trình khung chương trình rõ ràng, đảm bảo nội dung bám chuẩn kiến thức kỹ năng của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Việc xây dựng cơ chế đãi ngộ rõ ràng, minh bạch cũng như có kế hoạch cụ thể không chỉ thể hiện sự trân trọng đối với những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, thể thao, mà còn tạo nền tảng vững chắc để duy trì và phát triển các chương trình giáo dục kỹ năng, nghệ thuật trong nhà trường.
Khi các chính sách được triển khai hiệu quả, không chỉ chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh được nâng cao, mà còn góp phần lan tỏa những giá trị tích cực đến cộng đồng, đồng thời thúc đẩy đời sống văn hóa tại địa phương ngày càng phong phú và phát triển bền vững.
