Trong thời đại khoa học, kỹ thuật phát triển, đào tạo ngành Văn học đang có những đổi mới như lồng ghép thêm các hướng chuyên ngành về nghệ thuật, điện ảnh, văn hóa, truyền thông... Nhờ đó, mang đến cho cử nhân ngành Văn học nhiều cơ hội việc làm, thích ứng với nhu cầu đa dạng của thị trường lao động.
Học ngành Văn học có thể làm việc trong nhiều lĩnh vực
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Đăng - Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên khẳng định cơ hội nghề nghiệp rộng mở của cử nhân ngành Văn học.
“Sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm giảng dạy Ngữ văn tại các trường học và trung tâm giáo dục ngôn ngữ (sau khi hoàn thành chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm), công tác tại các cơ quan quản lý giáo dục, viện nghiên cứu với vai trò cán bộ hoặc chuyên viên. Ngoài ra, các em cũng có cơ hội trở thành nhà báo, biên tập viên tại các cơ quan truyền thông, báo chí và nhà xuất bản. Bên cạnh đó, sinh viên tốt nghiệp có thể tiếp tục học sau đại học hoặc theo học các chương trình liên thông với các ngành liên quan.
Nhà trường sở hữu mạng lưới kết nối rộng rãi với các viện nghiên cứu, cơ quan báo chí, nhà xuất bản và các cơ sở giáo dục, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên thực tập, tích lũy kinh nghiệm thực tế và dễ dàng tiếp cận thị trường lao động”, thầy Nguyễn Văn Đăng bày tỏ.
Cũng theo Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên, sinh viên ngành Văn học không chỉ học Văn học thuần túy mà còn có cơ hội tiếp cận với các lĩnh vực liên quan như Ngôn ngữ Anh, Trung Quốc học, Du lịch, Báo chí, giúp mở rộng cơ hội nghề nghiệp và phát triển tư duy liên ngành.
Chương trình đào tạo tại nhà trường áp dụng phương pháp giảng dạy hiện đại như giảng dạy theo dự án, ứng dụng công nghệ số, phát huy tính chủ động của người học thay vì truyền thụ một chiều.
Đồng quan điểm trên, chị Trần Ngọc Ánh Dương - cựu sinh viên ngành Văn học, Trường Đại học An Giang, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, hiện công tác tại Đài Phát thanh và Truyền hình An Giang tiết lộ: “Với nền tảng kiến thức vững chắc về văn chương và ngôn ngữ, sinh viên tốt nghiệp ngành Văn học có nhiều cơ hội lựa chọn môi trường làm việc phù hợp. Nếu bổ sung nghiệp vụ báo chí, các bạn có thể làm việc tại các cơ quan báo chí, hòa mình vào một môi trường năng động và sáng tạo.
Nếu yêu thích giảng dạy, bạn có thể học thêm nghiệp vụ sư phạm để trở thành giáo viên, làm việc trong môi trường giáo dục với tính kỷ luật cao và thời gian cố định. Ngoài ra, một số bạn còn tìm kiếm cơ hội làm việc tại các ngân hàng ở vị trí chăm sóc khách hàng, nơi yêu cầu khả năng giao tiếp tốt và tư duy linh hoạt trong môi trường kinh doanh.
Nhìn chung, cử nhân ngành Văn học có rất nhiều lựa chọn nghề nghiệp, giúp họ phát huy được thế mạnh của bản thân trong các lĩnh vực khác nhau”, chị Ánh Dương cho biết.
Cũng theo chị Ánh Dương, sinh viên ngành Văn học sau khi tốt nghiệp cũng giống như sinh viên các ngành khác, mỗi người sẽ có một định hướng nghề nghiệp riêng, dẫn đến mức lương không cố định, mà còn phụ thuộc vào vị trí công việc cụ thể. Nếu lựa chọn trở thành phát thanh viên, mức lương có thể dao động từ 5-12 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào kinh nghiệm và năng lực cá nhân.
Về cơ hội thăng tiến, thành công không đến với những ai chỉ ngồi chờ đợi. Để tiến xa hơn trong sự nghiệp, điều quan trọng nhất là phải không ngừng trau dồi kỹ năng, nâng cao chuyên môn và trở thành người thực sự giỏi trong lĩnh vực mình theo đuổi.
Cử nhân ngành Văn học cần làm chủ trí tuệ nhân tạo để không bị đào thải
Sự bùng nổ của cách mạng công nghệ số đang thay đổi mọi mặt của xã hội, trong đó, trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay thế con người trong nhiều hoạt động, công việc. Với những lĩnh vực liên quan đến viết lách, AI tạo ra hàng loạt những công thức “văn mẫu” đe dọa đến cơ hội làm việc của sinh viên tốt nghiệp ngành Văn học.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Đăng, sự phát triển của AI tạo nên những dạng “văn mẫu” có thể làm giảm khả năng tư duy sáng tạo của sinh viên tốt nghiệp ngành Văn học. Tuy nhiên, giảng viên khoa Ngôn ngữ và Văn hóa, Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên cho rằng, AI có thể tạo ra nội dung nhanh chóng nhưng không thay thế được cảm xúc và tư duy cá nhân. Do đó, người học ngành Văn học cần biết tận dụng công nghệ đúng cách để hỗ trợ nghiên cứu và học tập thay vì phụ thuộc vào AI.
“Để thành công trong ngành Văn học, sinh viên cần xác định rõ đam mê và mục tiêu trước khi theo học, đồng thời rèn luyện khả năng đọc hiểu, tư duy phản biện và kỹ năng viết. Bên cạnh đó, việc chủ động tìm kiếm tài liệu, phân tích và tổng hợp thông tin một cách khoa học là yếu tố quan trọng giúp các bạn nâng cao kiến thức chuyên môn. Ngoài ra, phát triển kỹ năng mềm và trau dồi ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, sẽ mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hơn cho người học trong tương lai.
Nhà trường áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại như giảng dạy theo dự án, ứng dụng công nghệ số và khuyến khích tính chủ động của người học, thay vì chỉ truyền thụ kiến thức một chiều. Điều này giúp sinh viên không chỉ tiếp thu kiến thức hiệu quả mà còn phát triển tư duy sáng tạo và khả năng tự học, đáp ứng tốt yêu cầu của thị trường lao động”, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên nhấn mạnh.
Cùng chia sẻ về vấn đề này, một cán bộ tại Phòng Sản xuất hợp tác, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội nhấn mạnh: Trong bối cảnh hiện nay, sự năng động và chủ động là yếu tố không thể thiếu. Người trẻ không nên chỉ giới hạn bản thân trong khuôn khổ chuyên môn, mà cần linh hoạt đảm nhận nhiều vai trò khác nhau. Chuyên môn và kiến thức là nền tảng, nhưng sự sáng tạo và đổi mới, đặc biệt là khả năng tận dụng công nghệ AI để nâng cao hiệu quả công việc, sẽ giúp các bạn thích nghi và phát triển trong môi trường làm việc hiện đại.
“Cử nhân ngành Văn học có nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn, đặc biệt trong các lĩnh vực biên tập, truyền thông và marketing. Mức lương khởi điểm dao động từ 5 - 15 triệu đồng/tháng, tùy theo năng lực và kinh nghiệm thực tế.
Những ứng viên tốt nghiệp hệ chính quy từ loại khá trở lên, có niềm đam mê với công việc làm sách, tính cách cầu thị, tỉ mỉ cùng khả năng giao tiếp tốt sẽ có lợi thế lớn trong tuyển dụng, đặc biệt là khi làm việc với đối tác và tác giả. Việc được đào tạo bài bản về chuyên môn là một điểm cộng, trong khi vốn hiểu biết sâu rộng về văn hóa – xã hội sẽ là nền tảng quan trọng giúp người tốt nghiệp ngành Văn học làm trong lĩnh vực xuất bản phát triển bền vững”, vị này cho biết thêm.
Bên cạnh đó, theo kinh nghiệm của cán bộ Phòng Sản xuất hợp tác, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, ban đầu sinh viên tốt nghiệp ngành Văn học không năng động và đa năng bằng cử nhân các ngành khác nên thường khó tiếp cận công việc. Song nhờ nền tảng kiến thức tốt nên sau một thời gian làm việc thì chuyên môn của họ lại vững hơn.
Điều này cho thấy chương trình đào tạo ngành Văn học cung cấp kiến thức có chiều sâu, nền tảng vững chắc về văn hóa, xã hội, ngôn ngữ,... Không những vậy, ngành Văn học không chỉ có những bay bổng của nghệ thuật mà cũng giúp người học rèn luyện lối tư duy, phân tích logic, lập luận chặt chẽ.
Đồng quan điểm này, chị Ánh Dương nhấn mạnh những kiến thức, kỹ năng có được trong thời gian ngồi trên ghế nhà trường đã giúp ích cho bản thân chị rất nhiều trong công việc hiện tại tại Đài Phát thanh và Truyền hình An Giang.
“Việc theo học ngành Văn học tại Trường Đại học An Giang đã mang lại cho tôi rất nhiều lợi ích trong công việc hiện tại. Nhờ sở hữu nền tảng vững chắc của một cử nhân Văn học - niềm đam mê văn chương, khả năng làm việc với ngôn từ một cách logic, rõ ràng và thuyết phục, tư duy phản biện sắc bén, cũng như kỹ năng phân tích, đánh giá vấn đề một cách khách quan và sâu sắc - tôi đã nhanh chóng thích nghi và gắn bó với công việc của mình. Bên cạnh đó, kỹ năng giao tiếp, thuyết trình bằng vốn hiểu biết về văn hóa, xã hội cũng giúp tôi tự tin hơn trong môi trường làm việc.
Đặc biệt, những kỹ năng này hỗ trợ tôi rất nhiều trong công việc đọc tin. Nhờ đó, tôi có thể hạn chế tối đa những vấp váp khi đọc trực tiếp các bản tin thời sự, giảm thiểu sai sót khi chuyển đổi giữa văn bản viết và văn bản nói. Đồng thời, tôi có khả năng tiếp cận và nắm bắt nhanh nội dung của nhiều thể loại tin bài khác nhau, từ đó diễn đạt chúng với giọng đọc phù hợp nhất.
Không chỉ đảm nhiệm vai trò của người truyền tải thông tin, tôi còn trực tiếp tham gia biên tập văn bản, góp phần nâng cao chất lượng nội dung. Hơn thế nữa, sự tự tin trong giao tiếp giúp tôi linh hoạt và chuyên nghiệp hơn khi dẫn dắt các chương trình”.
Trí tuệ nhân tạo phát triển, nhưng cũng chỉ là những sản phẩm do con người tạo ra và thiếu đi cảm xúc - yếu tố quan trọng mà con người, đặc biệt là những người học Văn học luôn dồi dào nhất. Làm chủ AI là kỹ năng cần thiết để duy trì và thành công trong nghề nghiệp đối với cử nhân ngành Văn học.
