Theo thống kê của phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, từ năm 2022 đến năm 2025, số lượng Hội đồng Giáo sư cơ sở được thành lập trên cả nước liên tục gia tăng qua từng năm.

Cả nước tăng thêm 15 Hội đồng Giáo sư cơ sở sau 4 năm

Cụ thể, nếu như năm 2022 cả nước có 102 Hội đồng Giáo sư cơ sở thì đến năm 2025, con số này đã tăng lên 117, tăng thêm 15 hội đồng sau 4 năm. Đáng chú ý, sự tăng trưởng diễn ra ở cả 3 miền Bắc - Trung - Nam.

Xét theo vùng, miền Bắc liên tục dẫn đầu về số lượng Hội đồng Giáo sư cơ sở với 68 hội đồng trong năm 2025, chiếm gần 58% tổng số cả nước. So với năm 2022, khu vực này tăng thêm 5 hội đồng.

Miền Nam đứng thứ hai với 39 hội đồng vào năm 2025, tăng 7 hội đồng so với năm 2022. Trong khi đó, miền Trung, dù số lượng còn khiêm tốn, cũng có sự phát triển rõ rệt, từ 7 hội đồng năm 2022 đã tăng lên 10 vào năm 2025.

So sánh năm 2023 với 2024, miền Bắc tăng từ 61 lên 67 hội đồng.

thiet-ke-chua-co-ten-1.png
Thống kê: Doãn Nhàn (theo danh sách Hội đồng Giáo sư cơ sở do Văn phòng Hội đồng Giáo sư nhà nước công bố hàng năm)
102.png
Sự thay đổi về số lượng Hội đồng Giáo sư cơ sở từ năm 2022-2025. Biểu đồ: Doãn Nhàn

Các Hội đồng Giáo sư cơ sở chủ yếu được thành lập tại các cơ sở giáo dục đại học, học viện, viện nghiên cứu khoa học. Mỗi đơn vị có ít nhất từ 1 hội đồng, một số đơn vị lớn có khoảng từ 2-4 hội đồng.

Đại học Quốc gia Hà Nội hiện dẫn đầu với 8 hội đồng. Sau đó là Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh với 6 hội đồng, Đại học Huế với 4 hội đồng, còn Đại học Bách khoa Hà Nội và Học viện Khoa học và Công nghệ (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) đều duy trì 3 hội đồng/đơn vị.

Điều kiện để thành lập Hội đồng Giáo sư cơ sở

Sự gia tăng này không chỉ là con số, mà còn là tín hiệu cho thấy chất lượng đào tạo và năng lực nghiên cứu khoa học tại các cơ sở giáo dục đại học, học viện và viện nghiên cứu đang ngày một nâng cao.

Bởi không phải cơ sở giáo dục đại học nào cũng đủ điều kiện thành lập Hội đồng Giáo sư cơ sở. Theo Thông tư 04/2019/TT-BGDĐT, các đơn vị phải đáp ứng hàng loạt tiêu chí nghiêm ngặt như: có ứng viên là giảng viên cơ hữu đăng ký xét chức danh giáo sư/phó giáo sư; đã đào tạo ít nhất 3 khóa thạc sĩ/tiến sĩ; không vi phạm quy định về đào tạo trong năm liền kề; và có ít nhất 9 giảng viên là giáo sư hoặc phó giáo sư.

Cùng với Hội đồng Giáo sư nhà nước, Hội đồng Giáo sư ngành/liên ngành, các Hội đồng Giáo sư cơ sở cũng đóng vai trò quan trọng trong quy trình đánh giá, xét duyệt và đề xuất công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư.

Theo quy định tại Quyết định số 37/2018/QĐ-TTg, mỗi Hội đồng Giáo sư cơ sở có từ 9-15 thành viên, được thành lập hàng năm trên cơ sở nhu cầu xét duyệt tại đơn vị đào tạo.

Thành phần hội đồng có thể bao gồm các giáo sư, phó giáo sư trong nước và quốc tế, hoặc thành lập theo hình thức liên kết giữa các cơ sở giáo dục đại học.

Sau khi thành lập, Hội đồng Giáo sư cơ sở họp phiên thứ nhất để bầu Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Thư ký. Các chức danh này sẽ được bổ nhiệm chính thức bằng quyết định của người đứng đầu cơ sở.

Hội đồng Giáo sư cơ sở đảm nhiệm toàn bộ quy trình xét duyệt: tiếp nhận và rà soát hồ sơ ứng viên; tổ chức thẩm định học thuật; đánh giá báo cáo khoa học tổng quan; tổ chức đánh giá năng lực ngoại ngữ; và cuối cùng là bỏ phiếu tín nhiệm.

Hồ sơ của ứng viên chỉ được đề xuất gửi lên Hội đồng Giáo sư nhà nước khi đạt tối thiểu 2/3 số phiếu đồng thuận từ tổng số thành viên Hội đồng Giáo sư cơ sở.

Kết quả xét duyệt sau đó được công bố công khai trên website của cơ sở đào tạo và chỉ sau khi công khai ít nhất 15 ngày, người đứng đầu cơ sở mới được phép báo cáo kết quả lên Hội đồng Giáo sư nhà nước để thẩm định.

Các Hội đồng Giáo sư cơ sở cũng phối hợp với nhà trường trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến công nhận, bổ nhiệm hoặc miễn nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư nếu có.

Với nhiệm kỳ 1 năm, các Hội đồng Giáo sư cơ sở hoạt động theo nguyên tắc dân chủ, minh bạch, đồng thời được hỗ trợ đầy đủ về cơ sở vật chất, kinh phí và điều kiện tổ chức nhằm bảo đảm hiệu quả công việc.

Theo lịch xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2025, từ ngày 1/7 đến 22/7, các Hội đồng Giáo sư cơ sở sẽ tiến hành xét duyệt hồ sơ.

Từ ngày 29/8 đến 26/9, Hội đồng Giáo sư ngành, liên ngành tiếp tục xét duyệt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư.

Cuối cùng, từ ngày 20/10 đến 31/10, Hội đồng Giáo sư nhà nước họp để xét duyệt và công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2025.

Doãn Nhàn