"Cháy" vắc xin tiêm chủng dịch vụ chỉ là hiện tượng đơn lẻ

20/03/2015 09:19
Mai Anh
(GDVN) - Hiện tượng thiếu vắc xin tại điểm tiêm chủng dịch vụ chỉ là đơn lẻ, vắc xin được sử dụng ở chương trình tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ là như nhau.

Những ngày qua dư luận không khỏi lo lắng trước thực trạng thiếu vắc xin dịch vụ trên phạm vi cả nước. Tại hầu khắp các điểm tiêm chủng ở 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM đều đồng loạt xảy ra tình trạng "cháy" vắc xin dịch vụ, đặc biệt là các loại vắc xin 5 trong 1, 6 trong 1, thủy đậu...

Nhiều phụ huynh phải xếp hàng từ 4h sáng để mua vắc xin. Nhiều người đổ lỗi do các điểm tiêm chủng thiếu trách nhiệm, không lên kế hoạch dự trù vắc xin... Trước thực tế này để giúp người dân hiểu hơn về chính sách tiêm chủng mở rộng, về chất lượng vắc xin đang được tiêm chủng tại Việt Nam chiều ngày 19/3/2015 Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã tổ chức tọa đàm trực tuyến với nội dung “Câu chuyện vắc xin – Khi nào hết nóng”. 

Cổng thông tin Điện tử tổ chức tọa đàm trực tuyến “Câu chuyện vắc xin – Khi nào hết nóng”
Cổng thông tin Điện tử tổ chức tọa đàm trực tuyến “Câu chuyện vắc xin – Khi nào hết nóng”

Trước tình trạng “cháy” vắc xin dịch vụ tại 2 thành phố lớn Hà Nội và TP.HCM thời gian qua ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho rằng hiện tượng thiếu các loại vắc xin ở hình thức tiêm chủng dịch vụ là do tâm lý người dân. Theo ông Phu hình thức tiêm chủng dịch vụ chỉ suốt hiện 1 – 2 năm nay còn về thành tích tiêm chủng của Việt Nam nhiều năm qua đến từ tiêm chủng mở rộng.  

“Tâm lý người dân nghĩ rằng miễn phí không tốt, hay vắc xin tiêm chủng dịch vụ tốt hơn tiêm chủng mở rộng…Việc chờ đợi tiêm chủng dịch vụ dẫn đến hai vấn đề trẻ em phải chờ đợi được tiêm nếu tiêm không đúng thời gian sẽ ảnh hưởng đến khả năng phòng bệnh của trẻ em”, ông Phu cho biết.

Đồng quan điểm với ông Phu, ông Nguyễn Văn Cường - Phó trưởng Ban Chủ Chương trình Chủ nhiệm chương trình  tiêm chủng mở rộng cho rằng trong chương trình mở rộng miễn phí cho trẻ em, rất hiếm khi thiếu vắc xin, nhu cầu đều được lập kế hoạch cụ thể cho cả năm, cho tất cả trẻ em.

“Hệ thống tiêm chủng mở rộng đến tận xã phường hoàn chỉnh, giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả. Hệ thống đó luôn được đáp ứng. Không thiếu vắc xin để phục vụ tiêm chủng mở rộng, tuy nhiên tâm lý bà mẹ thích sử dụng hình thức tiêm chủng tiêm vắc xin dịch vụ. Số bà mẹ thích sử dụng hình thức tiêm chủng dịch vụ chỉ diễn ra số ít tại Hà Nội và TP.HCM một phần do ở đây các gia đình có điều kiện kinh tế hơn. Tuy nhiên số bà mẹ lựa chọn tiêm chủng dịch vụ không nhiều, số điểm tiêm chủng dịch vụ không nhiều”, ông Cường cho hay.

Theo ông Cường, lượng trẻ em tham gia tiêm chủng mở rộng vẫn diễn ra bình thường, rộng khắp hơn 90% trẻ em được tiêm phòng từ chương trình tiêm chủng mở rộng, số trẻ tiêm chủng dịch vụ không lớn. Ông Cường cho rằng, nếu đến lịch tiêm mà không tiêm thì thiệt thòi cho chính trẻ em, không tiêm đúng lịch nên đi tiêm càng sớm càng tốt. 

“Việc chờ đợi tiêm muộn hơn đứa trẻ không được bảo vệ bởi vắc xin. Nên tiêm mở rộng, không có lý gì phải chờ đợi, vì thiệt thòi luôn thuộc về mình”, ông Cường nhấn mạnh.

Trước câu hỏi liên quan đến chất lượng vắc xin do Việt Nam sản xuất cũng như chất lượng vắc xin được sử dụng ở chương trình tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ, ông Đỗ Tuấn Đạt - Giám đốc Công ty Vắc xin và sinh phẩm số 1 Bộ Y tế cho rằng, chất lượng công nghệ đang được sử dụng để sản xuất vắc xin tại Việt Nam hiện nay cũng đang được thế giới sử dụng. Không có chuyện công nghệ sản xuất vắc xin của Việt Nam lạc hậu.

Theo ông Đạt cùng một loại vắc xin như nhau, có tác dụng phòng bệnh như nhau trong khi tiêm chủng mở rộng được miễn phí thì tiêm chủng dịch vụ lại phải trả chi phí rất lớn, đây là điều bất hợp lý. 

Hiện tượng người dân thích lựa chọn tiêm chủng dịch vụ thay vì tiêm chủng mở rộng theo ông Kohei Toda thuộc Tổ chức Y tế Thế giới không chỉ diễn ra tại Việt Nam mà tại nhiều nước. Thực tế này xuất phát từ việc ý thức của người dân trong việc tiêm vắc xin cho con. Tuy nhiên khi họ có ý thức đưa con đi tiêm vắc xin thì muốn sử dụng các dịch vụ ngoài vì cho rằng tiêm chủng dịch vụ tốt hơn tiêm chủng mở rộng.

Trở lại vấn đề việc người dân lựa chọn tiêm chủng dịch vụ đôi khi vì tâm lý cho rằng vắc xin tiêm chủng mở rộng miễn phí không tốt bằng tiêm chủng dịch vụ, ông Nguyễn Đắc Phu cho rằng, nguyên nhân do tuyên truyền không tốt cho người dân bên cạnh đó, cần phải thấy việc tiêm chủng mở rộng là chính sách nhân văn của nhà nước. Trong chương trình tiêm chủng mở rộng đã cung ứng 12 loại vắc xin phòng các bệnh nguy hiểm cho trẻ em trong đó có đến 10 vắc xin trong nước tự sản xuất, còn lại 2 loại vắc xin nhập khẩu. 

Chương trình tiêm chủng mở rộng miễn phí bởi kế hoạch mua, nhập vắc xin được lấy từ nguồn ngân sách nhà nước và sự hỗ trợ của thế giới. Bài toán chúng ta mua nhiều hàng triệu liều giá sẽ khác với mua từng liều của tiêm chủng dịch vụ nên việc đắt hơn là điều dễ hiểu. 

Như vậy có thể thấy hiện tượng "cháy" vắc xin tại điểm tiêm chủng dịch vụ chỉ là hiện tưởng đơn lẻ, do người dân chưa hiểu hết chương trình tiêm chủng mở rộng và các loại vắc xin được tiêm chủng của hai loại hình tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ.

Mai Anh