Theo báo cáo nhanh của Bộ Giáo dục và Đào tạo, sáng nay, cả nước có 10 thí sinh vi phạm quy chế bị đình chỉ thi môn Ngữ văn trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025. Trong đó, có 8/10 thí sinh bị đình chỉ thi vì sử dụng điện thoại di động, 2 thí sinh bị đình chỉ vì sử dụng tài liệu.
Đề thi Ngữ văn dành cho học sinh theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 được nhiều giáo viên đánh giá là có nhiều đổi mới, chủ đề thời sự, gần gũi, tạo hứng thú cho thí sinh khi làm bài.
Đề thi vừa sức, đảm bảo mục tiêu của chương trình Giáo dục phổ thông 2018
Nhận xét về đề thi môn Ngữ văn, Tiến sĩ Chu Đình Kiên (Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng) đánh giá, đề thi vừa sức và đảm bảo mục tiêu của chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Theo thầy Kiên, đề thi không chỉ kiểm tra kiến thức Ngữ văn cơ bản mà tập trung hướng đến nhiều hơn vào đánh giá năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống của các em.
Phần đọc hiểu, đề thi Ngữ văn 2025 lấy ngữ liệu từ trích đoạn truyện ngắn “Những vùng trời khác nhau” của nhà văn Nguyễn Minh Châu - một nhà văn lớn của văn học kháng chiến và sau đổi mới. Với hệ thống câu hỏi đọc hiểu gồm 5 câu xoay quanh về một tác phẩm truyện: ngôi kể, chi tiết truyện, ý nghĩa của sự kiện,... có các mức độ khác nhau từ nhận biết đến vận dụng, các em học sinh hoàn toàn tự tin để trả lời một cách ngắn gọn và chính xác.
“Với phương pháp học tập đi từ thể loại đến văn bản như hiện nay, học sinh chủ động nhận định, phân tích và đưa ra kết quả một cách phù hợp. Không hề có sự bỡ ngỡ, lạ lẫm như một số phụ huynh từng lo lắng về đề thi Ngữ văn năm nay”, Tiến sĩ Chu Đình Kiên nhận xét.
Với phần viết, đề thi có 2 câu. Câu 1 viết đoạn văn 200 chữ phân tích tình cảm, cảm xúc của nhân vật Lê dành cho Sơn trong văn bản ở phần Đọc hiểu hoàn toàn phù hợp với định hướng trong cấu trúc đề của Bộ đã định hướng cho giáo viên giảng dạy trước đó. Học sinh vừa vận dụng kĩ năng viết đoạn văn 200 chữ - kĩ năng được giáo viên Ngữ văn rèn luyện kĩ lưỡng cho các em từ chương trình trung học cơ sở lên đến lớp 12, nên các em thành thục với năng lực này.
Theo thầy Kiên, để chiếm được điểm cao trong câu 1 phần viết này, học sinh không chỉ cần chỉ ra được các tình cảm của Lê dành cho Sơn, nghệ thuật xây dựng nhân vật mà các em còn phải biết vận dụng vẻ đẹp phẩm chất của hai nhân vật này vào việc liên hệ rèn luyện nhân cách của bản thân - thế hệ trẻ tiếp bước cha ông đi trước.
Câu 2 phần viết thuộc phần Nghị luận xã hội, bàn về một vấn đề xã hội rút ra từ một tác phẩm văn học với chủ đề: “vùng trời quê hương” nào cũng là “bầu trời Tổ quốc”.
Thầy Kiên đánh giá đây là một dạng câu nghị luận xã hội hay, gắn với sứ mệnh của tuổi trẻ. Nó đánh thức được trong cảm xúc của các em về vị trí, vai trò của Đất nước trong mỗi cá nhân và trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với Tổ quốc.
“Với loại câu nghị luận xã hội này, thực tế là không mới với các em, nhưng lại yêu cầu các em phải vận dụng tổng hợp năng lực để triển khai có hiệu quả. Tuy nhiên, để có điểm cao trong câu 2 này, học sinh không chỉ có kiến thức xã hội, khả năng lập luận vấn đề ở nhiều góc cạnh khác nhau mà bài làm phải chứa đựng cảm xúc chân thành, lòng nhiệt huyết và quyết tâm của tuổi trẻ”, vị giảng viên nêu nhận định.
Giáo viên tỏ ra bất ngờ và hứng thú
“Tôi là cô giáo dạy văn và cũng là thành viên cốt cán môn Ngữ văn trung học phổ thông của tỉnh Bắc Ninh cảm thấy rất hứng thú, đây là một đề thi rất hay”, cô Nguyễn Thị Lệ Hằng - giáo viên Ngữ văn, Trường Trung học phổ thông Hàn Thuyên (tỉnh Bắc Ninh) chia sẻ khi nhận xét về đề thi Ngữ văn năm nay.
Đây cũng là cảm xúc của cô giáo Trịnh Thị Mai Liên - giáo viên Ngữ văn, Trường Trung học phổ thông Hoàng Quốc Việt (tỉnh Bắc Ninh): “Nhiều học sinh chia sẻ với tôi đề thi khiến cho học sinh muốn viết, thích viết. Đó là một đề thi hay”, cô Hằng hào hứng chia sẻ.
Theo cô Nguyễn Thị Lệ Hằng, đề thi Ngữ văn năm nay vừa đảm bảo tính học thuật, vừa đảm bảo tính thực tiễn xã hội, đáp ứng được yêu cầu, mục tiêu của chương trình mới là hình thành phẩm chất, năng lực của người học. Học sinh không chỉ có kiến thức về thể loại, kỹ năng mà phải có thêm những hiểu biết về chính trị, xã hội, phải thể hiện được tình cảm mang tính nhân văn về tình yêu đối với tổ quốc, quê hương, thái độ trách nhiệm đối với các vấn đề rất “nóng” của xã hội.
Đặc biệt ấn tượng với câu nghị luận xã hội trong đề thi, cô Hằng bày tỏ: “Câu nghị luận xã hội là một ẩn số. Bản thân tôi rất thích câu đó và nhiều đồng nghiệp cũng bày tỏ quan điểm tương tự như vậy khi đề Ngữ văn được đăng tải rộng rãi.
Câu hỏi đó đòi hỏi học sinh không chỉ cần kỹ năng để viết bài luận mà học sinh phải có những kiến thức thực tế. Đó là một đề thi sáng tạo và tôi đánh giá cao đội ngũ ra đề”.
Đồng quan điểm, cô giáo Trịnh Thị Mai Liên cũng cho rằng câu nghị luận xã hội là phần gây “bất ngờ, hào hứng” nhất.
“Câu hỏi giúp phát huy tính sáng tạo của học sinh, vừa thể hiện khả năng cảm thụ văn học, vừa thể hiện bày tỏ quan điểm cá nhân đối với các vấn đề của xã hội.
Đây là vấn đề thời sự nhưng không xa lạ, là vấn đề gần gũi, thể hiện được vai trò, ý thức trách nhiệm của bản thân với đất nước một cách thực tế.
Đối với giáo viên chúng tôi đánh giá, đây là một đề thi vừa tầm, có tính phân hóa cao và được coi là một đề thi hay”, cô Liên nói.
