Thu phí giữ chỗ hàng chục triệu, trường tư thục nói để hạn chế tỷ lệ ảo

Trong những năm gần đây, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 trung học phổ thông trên địa bàn Thành phố Hà Nội được mọi người đánh giá là kỳ thi căng thẳng, áp lực hơn cả xét tuyển vào đại học, bởi chỉ khoảng 60 – 70% học sinh giành được “tấm vé” vào các trường công lập.

Cho đến thời điểm hiện tại, dù Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội vẫn chưa chính thức công bố phương án tuyển sinh vào lớp 10 trung học phổ thông công lập, nhưng nhiều trường tư thục ở Hà Nội đã đưa ra phí ghi danh, giữ chỗ cho học sinh trong mùa tuyển sinh vào lớp 10 năm 2024.

Theo tìm hiểu của phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, phí ghi danh, giữ chỗ này hiện nay do các trường tự quy định, dao động từ 1,2 triệu đến hơn 20 triệu đồng. Cụ thể, một số trường có mức phí ghi danh/mức phí giữ chỗ như sau:

Phí ghi danh, giữ chỗ nhằm hạn chế tình trạng thí sinh ảo

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, đại diện truyền thông Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa (Phenikaa School) cho biết, nhà trường áp dụng chính sách thu phí ghi danh là 5 triệu đồng/học sinh cho kì tuyển sinh năm học 2024 – 2025. Khoản thu này sẽ được khấu trừ vào học phí kì đầu tiên của năm học.

Theo vị này, mức phí ghi danh 5 triệu đồng/học sinh của Phenikaa School là mức phí đã được nhà trường cân nhắc kĩ, thấp hơn so với mức học phí hàng tháng. Khi học sinh đã đăng kí ghi danh nhập học vào trường mà không nhập học thì theo đúng chính sách tài chính đã công bố, nhà trường sẽ không hoàn trả lại khoản chi phí này.

“Phụ huynh nộp phí ghi danh vào trường cũng là bước xác nhận để con cái mình trở thành học sinh chính thức của Phenikaa School. Đây sẽ là căn cứ để nhà trường có kế hoạch chuẩn bị nguồn lực giáo viên, các điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị sẵn sàng cho năm học mới.

Hàng năm, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hà Nội đều phê duyệt chỉ tiêu tuyển sinh cho các trường trung học phổ thông. Nếu học sinh không đăng kí ghi danh kịp thời sẽ dẫn đến việc bỏ lỡ cơ hội học tập tại Phenikaa School (vì nhà trường đã khoá đăng kí nhập học khi đạt chỉ tiêu tuyển sinh do Sở Giáo dục và Đào tạo cho phép).

Thêm vào đó, bằng việc xác nhận ghi danh, nhà trường có thể ước lượng tương đối chính xác số học sinh có nhu cầu nhập học, tránh tình trạng sĩ số ảo” – đại diện truyền thông Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa thông tin.

Trong khi đó, thầy Trịnh Hùng Sơn – Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Lý Thái Tổ (Cầu Giấy) cho biết, mức phí đặt chỗ của trường hiện nay là 10 triệu đồng.

Lý giải về việc tại sao lại đưa ra con số này, thầy Sơn cho hay: “Từ thực tế công tác tuyển sinh nhiều năm nay cho thấy, nhiều trường nếu không có sự cam kết giữa nhà trường với phụ huynh, khi có kết quả tuyển sinh, phụ huynh sẽ rút đơn, nhập học cho con ở những đơn vị khác, sẽ làm “vỡ” kế hoạch tuyển sinh của rất nhiều trường.

Vì thế, mặc dù không mong muốn nhưng chúng tôi buộc phải đưa ra mức tiền đặt cọc này nhằm hạn chế tình trạng thí sinh ảo.

Đây cũng là lý do chung của tất cả các trường trung học phổ thông tư thục khi đưa ra mức tiền cọc giữ chỗ cho học sinh”.

Tùy từng trường hợp mà thí sinh sẽ được hoàn trả lại học phí hay không khi đã đăng ký giữ chỗ nhưng không nhập học tại trường.

Khi nói đến việc liệu quy định không trả lại tiền cọc khi thí sinh không nhập học có phải là một vấn đề tiêu cực, làm mất công bằng với phụ huynh, học sinh hay không, thầy Sơn cho rằng, chúng ta phải nhìn nhận câu chuyện dưới nhiều góc độ khác nhau.

“Đứng ở góc độ của phụ huynh, điều này có thể bị cho là vô lý; nhưng khi mọi người đứng ở góc độ những người làm tuyển sinh thì mới thấy làm như vậy là rất cần thiết, thậm chí là phải có quy định chặt chẽ hơn nữa nhằm đảm bảo công bằng, trách nhiệm cho các bên.

Hiện nay, cơ hội học tập của học sinh rất rộng mở, nên phụ huynh phải cân nhắc thật kỹ, đưa ra những định hướng, sự lựa chọn đúng đắn cho con em mình; tránh trường hợp “nháo nhào”, ồ ạt đăng ký giữ chỗ cho con, vừa khổ chính mình, vừa gây khó khăn cho các cơ sở giáo dục và gây hoang mang dư luận” – Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Lý Thái Tổ (Cầu Giấy) nhận định.

Đồng quan điểm, thầy Nguyễn Quang Tùng – Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông M.VV. Lô-mô-nô-xốp (Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm) cho rằng, hiện nay, trong công tác tuyển sinh của các trường nói chung và Trường Trung học phổ thông M. V. Lô-mô-nô-xốp nói riêng, phụ huynh, học sinh đều được tư vấn rất chặt chẽ các thông tin, trong đó có thông tin về mức chi phí đầu vào này.

“Vì thế, những người làm công tác quản lý như chúng tôi cũng mong muốn phụ huynh phải suy nghĩ kỹ càng, không nên nộp tiền đặt cọc nếu không xác định cho con theo học.

Bởi hiện nay, có tình trạng nhiều phụ huynh nộp tiền cọc vào lớp 10 trung học phổ thông cho con ở nhiều nơi, gây ra tình trạng thí sinh ảo.

Điều này cũng khiến cho những thí sinh mà muốn theo học thực sự khi không đăng ký trước, hoặc mức điểm thấp hơn một chút sẽ bị thiệt thòi khi hết chỉ tiêu nhập học, gây hoang mang trong dư luận khi hết chỉ tiêu vào mỗi đợt tuyển sinh” – thầy Tùng nhận định.

Cũng theo chia sẻ của vị hiệu trưởng này, hiện nay, Trường Trung học phổ thông M. V. Lô-mô-nô-xốp đang triển khai về quy định đầu vào, chi phí “giữ chỗ” cho học sinh, chứ chưa thông tin chính thức.

Tuy nhiên, trước mắt đã có trường hợp học sinh được tuyển thẳng (do có giải thưởng quốc tế về âm nhạc) đã đóng trước khoản phí là khoảng 5.910.000 đồng. Số tiền này tương ứng với một số các khoản kinh phí đầu năm khi nhập học học sinh phải đóng (tiền cơ sở vật chất, đồng phục,…).

Lãnh đạo Trường Trung học phổ thông Lô-mô-nô-xốp cho hay, số “tiền cọc” này khi đã đóng sẽ không được hoàn trả lại nếu học sinh đã đỗ tại các trường công lập và không nhập học tại trường. Tuy nhiên, hàng năm vẫn có những trường hợp học sinh có hoàn cảnh khó khăn được nhà trường hỗ trợ.

Phí ghi danh/ giữ chỗ nhằm đảm bảo an toàn cho cả nhà trường và phụ huynh, học sinh

Cũng thu phí, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lương Thế Vinh cho biết, số tiền này sẽ là thỏa thuận giữa phụ huynh và nhà trường, và sẽ không hoàn trả lại khi học sinh đăng ký nhưng không lựa chọn nhập học.

“Đây là chiến thuật chung của các trường tư thục khi tuyển sinh nhằm đảm bảo sự an toàn cho cả nhà trường và phụ huynh, học sinh.

Bởi đã nói, đây là thỏa thuận ban đầu, nếu phụ huynh muốn hoàn trả sẽ không suy nghĩ đến việc đăng ký cho con vào trường. Phụ huynh đăng ký trước cho con đồng nghĩa với việc hạn chế chỉ tiêu cho những đối tượng khác muốn có chỉ tiêu học tại trường.

Đồng thời, nếu học sinh đỗ vào trường khác (dù là trường công lập) nhưng không nhập học, điều này lại gây khó cho các trường tư thục khi phải sắp xếp lại chỉ tiêu tuyển sinh” – đại diện Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lương Thế Vinh thông tin.

Hiện tại, số tiền phụ huynh phải đóng trước cho học sinh vào lớp 10 trường này là 15 triệu đồng.

Toàn bộ khoản tiền đó sẽ được đối trừ vào những chi phí đầu vào của học sinh phải đóng tại trường khi chính thức bắt đầu đi học, như: phí phát triển trường hàng năm, các khoản đầu năm (như sách giáo khoa, đồng phục), và cả học phí…

Theo thông tin được công bố trên website Trường Song ngữ quốc tế Hà Nội Academy (Tây Hồ), phí ghi danh và giữ chỗ của trường này tổng là 20 triệu đồng.

Nói về việc có những ý kiến cho rằng khi học sinh đăng ký ghi danh nhưng không nhập học không được trả lại khoản phí ban đầu đó sẽ là không công bằng, ông Nguyễn Tôn Vinh – Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Hà Nội Academy cho rằng: “Điều này một phần dựa trên cách làm của các trường trong việc đảm bảo sự an toàn trong tuyển sinh, nhưng phần khác cũng đến từ sự sốt sắng của phụ huynh, học sinh.

Bởi hiện nay, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hà Nội đã có những chỉ đạo, yêu cầu các trường phải đáp ứng hết mọi điều kiện về nhân lực, cơ sở vật chất,… để đón các học sinh từ cấp trung học cơ sở lên học trung học phổ thông.

Việc đặt cọc giữ chỗ ban đầu này chúng ta có thể hiểu là việc phụ huynh, học sinh thực hiện để được quyền “chọn trường, chọn lớp” – những cơ sở giáo dục có cơ sở vật chất khang trang, môi trường phù hợp.

Vì thế, chúng ta phải hài hòa, đảm bảo sự lựa chọn hài lòng của phụ huynh trên tinh thần công khai, minh bạch”.

Theo ông Vinh, quan trọng không phải là mức tiền giữ chỗ bao nhiêu, mà phải làm sao để giúp phụ huynh ý thức được về việc lựa chọn nguyện vọng cho con, sao cho nhanh gọn, chính xác, không gây lãng phí và không ảnh hưởng đến tiến độ tuyển sinh của các trường.

Tính đến thời điểm hiện tại, Trường Trung học phổ thông Archimedes Academy (huyện Đông Anh) tạm thời là trường có phí ghi danh cao nhất – lên tới 23 triệu đồng.