Đó là ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc tại Hội nghị sơ kết việc thực hiện Quyết định số 78/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình "Phát triển hệ thống bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đối với giáo dục đại học và cao đẳng sư phạm giai đoạn 2022 - 2030", diễn ra sáng 7/10.
Bảo đảm chất lượng là lợi ích tự thân và yếu tố sống còn của các trường
Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc đánh giá cao tinh thần làm việc nghiêm túc của các đại biểu, công tác chuẩn bị chu đáo của Cục Quản lý chất lượng, đồng thời ghi nhận những kết quả tích cực trong công tác bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đại học thời gian qua.
Thứ trưởng cho biết, cách đây 10 năm, số lượng cơ sở giáo dục đại học được đánh giá ngoài và kiểm định chất lượng còn rất hạn chế. Tuy nhiên, đặc biệt trong 5 năm gần đây, công tác này đã có bước tiến rõ rệt: đến nay, gần 90% cơ sở giáo dục đại học đã hoàn thành kiểm định chu kỳ 1 và gần 54% hoàn thành chu kỳ 2.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc đánh giá, đội ngũ làm công tác bảo đảm chất lượng tại các trường và kiểm định viên của các trung tâm kiểm định đã phát triển cả về số lượng lẫn năng lực chuyên môn.
“Đây là những tín hiệu đáng mừng, cho thấy chúng ta đang đi đúng hướng,” Thứ trưởng nhận định.
Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, đặc biệt là sự chênh lệch giữa các cơ sở giáo dục trong việc vận hành hệ thống bảo đảm chất lượng nội bộ. “Ý thức trách nhiệm vì chất lượng chưa đồng đều, trong khi đây là lợi ích tự thân, là yếu tố sống còn cho sự phát triển của mỗi trường và toàn hệ thống,” Thứ trưởng nhấn mạnh.
Về kiểm định chất lượng chương trình đào tạo, Thứ trưởng cho rằng mức độ còn thấp và chưa đáp ứng được, chủ yếu mới tập trung ở bậc đại học, trong khi chương trình đào tạo bậc thạc sĩ và tiến sĩ được kiểm định còn rất ít (hiện mới chỉ có 3 chương trình tiến sĩ được kiểm định). Trong bối cảnh các trường được trao quyền tự chủ cao, từ mở ngành, tuyển sinh đến hợp tác quốc tế, việc tăng cường kiểm định chất lượng là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo trách nhiệm giải trình.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cũng lưu ý, đội ngũ làm công tác bảo đảm chất lượng hiện nay phần lớn còn kiêm nhiệm. Thứ trưởng đề nghị các trường và trung tâm kiểm định chất lượng cần tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, đầu tư nguồn lực, cơ sở vật chất và dữ liệu phục vụ quản lý chất lượng.
“Hội nhập quốc tế trong lĩnh vực bảo đảm chất lượng của chúng ta mới ở giai đoạn đầu, nếu so với các nước phát triển thì khoảng cách với chuẩn mực quốc tế vẫn còn xa. Đây là thực tế cần nhìn nhận thẳng thắn để tiếp tục nỗ lực hoàn thiện trong thời gian tới”, Thứ trưởng chia sẻ thêm.
Định hướng hoàn thiện hệ thống bảo đảm và kiểm định chất lượng giai đoạn tới
Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc, trong bối cảnh giáo dục đại học đang bước vào giai đoạn chuyển đổi sâu rộng theo tinh thần Nghị quyết 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết số 281/NQ-CP ngày 15/9/2025 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW, việc phát triển hệ thống bảo đảm và kiểm định chất lượng phải trở thành yêu cầu bắt buộc, và văn hóa chất lượng cần được đề cao trong toàn hệ thống.
Từ đó, Thứ trưởng gợi mở ba từ khóa lớn cho công tác bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đại học hiện nay: “tiếp tục hoàn thiện - thực chất - hội nhập quốc tế.”
“Chúng ta phải tiếp tục hoàn thiện vì còn khoảng cách xa so với yêu cầu phát triển. Đồng thời, cần phải làm thực chất, thực chất và thực chất, gắn với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ. Bên cạnh đó, phải hội nhập quốc tế, học hỏi những kinh nghiệm tốt nhất, kết hợp với thực tiễn Việt Nam để xây dựng hệ thống phù hợp, hiệu quả,” Thứ trưởng nhấn mạnh.
Thứ trưởng cho rằng, chất lượng thực chất chính là nền tảng để thực hiện mục tiêu quốc gia đến năm 2030 trở thành nước có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
“Không có quốc gia nào trở thành nước công nghiệp phát triển mà thiếu các trường đại học hàng đầu, có chất lượng đẳng cấp quốc tế,” Thứ trưởng nói.
Trên cơ sở đó, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc đề nghị một số nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất, các cơ sở giáo dục đại học cần khẩn trương hoàn thiện hệ thống bảo đảm chất lượng nội bộ (IQA), xem đây là nhu cầu thiết yếu để phát triển bền vững, gắn với trách nhiệm và lợi ích của chính nhà trường.
Thứ hai, tăng cường kiểm định chương trình đào tạo ở các trình độ, đảm bảo tính thực chất, phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Thứ ba, đầu tư nâng cao năng lực đội ngũ làm công tác bảo đảm chất lượng và kiểm định, cùng hệ thống thông tin, dữ liệu phục vụ quản lý chất lượng.
Thứ tư, đối với các trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục, cần nghiên cứu mô hình quốc tế phù hợp, phát huy vai trò “người gác cổng chất lượng” độc lập, khách quan và trung thực. Thứ trưởng nhấn mạnh Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ giữ vai trò quản lý nhà nước và hậu kiểm, do đó các trung tâm kiểm định chất lượng phải là tổ chức chuyên nghiệp, công tâm, góp phần xây dựng môi trường kiểm định minh bạch, hội nhập quốc tế.
Thứ trưởng cũng đề nghị hoàn thiện khung pháp lý và chính sách, tạo hành lang thuận lợi để thúc đẩy công tác bảo đảm và kiểm định chất lượng phù hợp thực tiễn.
Cuối cùng, Thứ trưởng gửi gắm niềm tin tới đội ngũ kiểm định viên, những người giữ trách nhiệm nghề nghiệp cao quý, góp phần khẳng định chất lượng thực chất và uy tín của giáo dục đại học Việt Nam trên trường quốc tế.
