 |
| Thợ hồ, thợ mộc đều là lao động TQ, trong khi theo quy định, lao động nước ngoài làm việc tại VN phải là những chuyên gia, lao động có tay nghề cao (ảnh chụp tại thủy điện La Hiêng 2) - Ảnh: Đức Huy |
Đối tác VN không kiểm soát được
Theo báo cáo mới nhất về kết quả kiểm tra công tác tuyển dụng, quản lý lao động người nước ngoài của Sở LĐ-TB-XH gửi Bộ LĐ-TB-XH và UBND tỉnh Quảng Bình, đến đầu tháng 6.2011, trên địa bàn có 369 lao động đang làm việc tại 21 đơn vị, công trường; trong đó có 345 lao động làm việc trên 3 tháng.
Số lao động nước ngoài này hầu hết là người Trung Quốc (TQ) với 359 người; tập trung chủ yếu ở Nhà máy xi măng Văn Hóa (H.Tuyên Hóa), Nhà máy xi măng Trường Sơn (H.Quảng Ninh), Công ty CP xuất nhập khẩu Quảng Bình. Đáng chú ý, chỉ có 39 lao động được cấp phép, còn lại là không phép và rất ít người có bằng cấp chuyên môn kỹ thuật, làm công tác quản lý.
Vì vậy Sở tiếp tục gửi văn bản cho 4 đơn vị: chi nhánh Công ty CP đầu tư thương mại và du lịch Quảng-Thái-Hà, Nhà máy xi măng Trường Sơn (thuộc Công ty cơ khí đúc Thắng Lợi), Công ty CP xuất nhập khẩu Quảng Bình, Nhà máy xi măng Văn Hóa và ra hạn chậm nhất đến cuối tháng 9 nếu không thực hiện sẽ xử lý theo pháp luật. Sở LĐ-TB-XH cũng đề nghị công an tỉnh xử lý nghiêm những trường hợp sai phạm (nếu có) hoặc kịp thời đề nghị trục xuất đối với những lao động làm việc tại VN trên 6 tháng mà không có giấy phép theo quy định.
Trong số các đơn vị trên, thì tại công trường xây dựng Nhà máy xi măng Văn Hóa - do Công ty TNHH vật liệu xây dựng VN (VCM) làm chủ đầu tư - là đơn vị sử dụng nhiều lao động TQ nhất. Hiện công trình đang ở giai đoạn san ủi mặt bằng, ghép giàn giáo, đúc trụ sắt. Công nhân, chuyên gia, quản lý TQ ở ngay trong công trường; họ tập trung thành một khu dưới chân núi.
Qua thực tế, dễ nhận thấy việc công nhân TQ vào ra VN hoặc di chuyển giữa các tỉnh, thành là rất phổ biến và các chủ đầu tư VN gần như không thể kiểm soát được chuyện này.
Ông Vũ Viết Hoàn - Phó tổng giám đốc Công ty cơ khí đúc Thắng Lợi - nói: “Mình đã làm hợp đồng rồi, chỉ biết tiến độ thôi; nhiều khi mình ép tiến độ là họ đưa công nhân ở đâu về chẳng biết, có thể là ở địa bàn khác đến. Họ cứ đi đi về về thường xuyên vậy”.
Vị trí đóng Nhà máy xi măng Văn Hóa gọi là Hung Tắt, ở đó có một con đường người dân đi vào Hung Cày để làm việc nhưng từ khi nhà máy xây dựng lên và cấm cửa con đường đó đã ảnh hưởng đến đời sống người dân. Đêm về, khi hết ca làm việc, số công nhân trên lại ra ăn uống nhậu nhẹt, đi lang thang hát hò trên đường.
Một số thanh niên sống gần công trường cho biết trong đám công nhân TQ cũng có vài tay “anh chị” có hành vi uy hiếp người khác. Cũng đã có vụ 5 công nhân dùng búa, gậy uy hiếp một chiếc xe taxi do mâu thuẫn về tiền cước.
Không tuân thủ quy định sử dụng lao động
Thủy điện La Hiêng 2 được xây dựng tại xã Phú Mỡ, huyện Đồng Xuân (Phú Yên), do Công ty cổ phần VRG Phú Yên (thuộc Tập đoàn Cao su Việt Nam) làm chủ đầu tư với tổng vốn 505 tỉ đồng. Dự án này có công suất 18 MW, gồm 2 tổ máy do Liên doanh nhà thầu Triết Giang 1, TQ trúng thầu với thời gian thi công 30 tháng, khởi công tháng 9.2009.
Sau khi trúng thầu, nhà thầu TQ đã đưa công nhân từ TQ sang để thi công Nhà máy thủy điện La Hiêng 2. Ông Lê Văn Bạch - Tổng giám đốc Công ty cổ phần VRG Phú Yên, cho biết: “Nhà thầu TQ trúng thầu trọn gói nên toàn bộ trang thiết bị, thi công đều do họ đảm nhận, kể cả sử dụng lao động”.
Thực chất “có tay nghề” ở đây chủ yếu là công việc phổ thông, trong đó có cả người nấu ăn, thợ hồ, thợ mộc… Công nhân TQ đến công trình thủy điện La Hiêng 2 với hình thức du lịch. Đây là hình thức xuất khẩu lao động trá hình, vì theo ông Nguyễn Xuân Ngân, cán bộ Phòng việc làm - an toàn lao động (Sở LĐ-TB-XH Phú Yên): “Những lao động dưới 3 tháng thì không được cấp phép và họ không được phép lao động tại công trường”.
