Tại Công văn số 1736/UBND-VX ngày 27/2/2015 của UBND tỉnh Thanh Hóa có nội dung: UBND tỉnh nhận được đơn khiếu nại, tố cáo của công dân làng Yên Nhân, xã Quảng Hải ngày 19/2/2014 về việc “lập hồ sơ công nhận Đền thờ Lê Nhân Tế là giả, và việc sử dụng kinh phí sai so với quy định của Luật Di sản.
Về việc trên Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo Thanh tra tỉnh tổ chức thanh tra, làm rõ, trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh Đền thờ Lê Nhân Tế… có ý kiến kết luận và đề xuất, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 15/3/2015.
 |
| Đơn tố cáo của công dân gửi đến Báo điện tử Giáo dục Việt Nam. (Ảnh; Duy Phong) |
Tuy nhiên đến ngày 24/3 (tức hơn 01 tháng có chỉ đạo của Chủ tịch tỉnh và quá thời hạn 9 ngày) Thanh tra tỉnh mới có Biên bản làm với đại diện người có đơn khiếu kiện. Trong Biên bản làm việc, Đoàn Thanh tra vẫn căn cứ vào Công văn số 1736/UBND-VX như đã nói ở trên. Đến ngày 25/3 (quá thời hạn 10 ngày), Thanh tra tỉnh mới có Biên bản làm việc với đại diện Ban thôn 8, xã Quảng Hải.
Đến ngày 01/4, trong buổi làm việc với phóng viên Báo Giáo dục Việt Nam, đại diện Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Văn Hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa đều khẳng định chưa có kết luận thanh tra cuối cùng về sự việc.
 |
| Quyết định công nhận di tích đền Lê Nhân Tế của UBND tỉnh Thanh Hóa. |
Cũng trong buổi làm việc, ông Nguyễn Xuân Thanh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục khẳng định lại: “Sau khi có kết luận thanh tra của Sở Văn hóa và báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh thì có 02 luồng ý kiến trái chiều nhau.
UBND tỉnh có văn bản giao cho Sở Văn hóa bổ sung lý lịch hồ sơ di tích do Ban Quản lý di tích và Danh thắng tỉnh lập.
Đến tháng 3/2015, việc bổ sung hồ sơ hoàn tất, Hội đồng khoa học của Sở xem xét, đi đến kết luận: Tài liệu làm cơ sở lập hồ sơ khoa học di tích hiện không tìm được bản gốc để chứng minh; Các gia phả họ Lê đều mới được chép gần đây, nội dung chưa rõ ràng, độ tin cậy không cao; Lý lịch di tích bổ sung phần lập luận chưa logic, khoa học, thiếu chặt chẽ…”.
 |
| Thời hạn để Thanh tra tỉnh báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa là trước ngày 15/3, tuy nhiên đến nay vẫn chưa công bố kết quả. (Ảnh: Duy Phong) |
Nêu quan điểm về vấn đề trên, ông Trần Thế Lưu, Phó Chủ tịch UBND huyện Quảng Xương cho biết: “Sau khi tỉnh có quyết định cấp 82 triệu đồng để trùng tu di tích, nhân dân thôn 8 (xã Quảng Hải) có ý kiến không nhận số tiền hỗ trợ vì cho rằng đây không phải là nơi thờ ông Lê Nhân Tế mà là Nghè Yên Nam. Hiện số tiền vẫn nằm trong ngân sách của huyện...”.
Ông Viên Đình Xương, 87 tuổi (65 năm tuổi Đảng) ở thôn 8, xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương (Thanh Hóa) cho biết: “Sự việc đã diễn ra 02 lần. Lần đầu vào năm 1999 -2000, bỗng dưng chính quyền giao cho làng tôi một bằng di tích Đền thờ ông Lê Nhân Tế nằm trùng lên di tích Nghè thành hoàng làng.
Cái nghè này đã được lập từ khoảng 300 năm trước, thờ vị Thành hoàng làng tên là Viên Đình Chất, với 02 vị thuốc thần là Nguyễn Quang Phục và Đông Giang.
Do vậy, người dân trong làng đã phản ứng, rồi sau đó tỉnh đã thu hồi quyết định. Đến đầu năm 2013, không hiểu vì sao tỉnh lại có quyết định công nhận lại di tích này và đặt tại vị trí đất vườn nhà ông Lê Văn Tằn.
Người dân chúng tôi kiên quyết phản đối, và đề nghị UBND tỉnh sớm thu hồi quyết định công nhận như Kết luận thanh tra của Sở Văn hóa…”.
Nhân vật lịch sử Hoàng giáp Lê Nhân Tế là có thật, ông là người xã Đại Nhuệ (nay là thôn Đông Nhuệ, xã Hoằng Thắng), huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa, đỗ đệ nhị giáp Tiến sĩ khoa thi Nhâm Tuất – Niên hiệu Cảnh Thống thứ 5 (1502). Hiện tên ông được khắc tại Bia Tiến sĩ Văn miếu Quốc tử giám Hà Nội. Tại thôn Đông Nhuệ, xã Hoằng Thắng hiện đã có đền thờ ông.
Trước đó, như Báo điện tử Giáo dục Việt Nam đã phản ánh, ngày 06/6/2014, Sở Văn hóa Thể thao Du lịch tỉnh Thanh Hóa ban hành Thông báo số 964/TB-SVHTTDL về việc giải quyết đơn tố cáo về di tích đền thờ Lê Nhân Tế, tại xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương.
Theo Sở Văn hóa, kết quả phiên âm, dịch nghĩa, thẩm định giá trị văn bản của Viện Nghiên cứu Hán nôm về các tài liệu do địa phương, dòng họ Lê cung cấp được Ban Quản lý di tích cho là văn bản gốc và tài liệu đánh máy chữ Hán, phiên âm dịch nghĩa của bà Nguyễn Kim Măng, cán bộ Viện nghiên cứu Hán nôm phiên âm, dịch nghĩa ngày 15/1/2006 là cơ sở lập hồ sơ khoa học di tích đền thờ Hoàng giáp Lê Nhân Tế, xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương cho thấy không đảm bảo tính pháp lý, chưa đủ cơ sở khoa học, không có tính chính xác của tài liệu lịch sử.
Ngoài ra, Sở Văn hóa còn kết luận từ trước đến năm 2004 tại thông 8, xã Quảng Hải không có đền thờ Hoàng giám Lê Nhân Tế. Di tích đền thờ Lê Nhân Tế hiện nay được xếp hạng theo Quyết định số 414/QĐ-UBND ngày 31/1/2013 tại ngôi đền thờ được dòng họ Lê mới xây dựng năm 2004 trên đất vườn nhà ông Lê Văn Tằn, thôn 8, thuộc con cháu hậu duệ ông Lê Nhân Tế.
Sở Văn hóa căn cứ vào khoản 1, Điều 28 và khoản 1, Điều 29 Luật Di sản và cho rằng, việc công nhận xếp hạng di tích đền thờ Hoàng giáp Lê Nhân Tế hiện nay chưa đảm bảo với quy định của pháp luật.
 |
| Đến ngày 24/3, Thanh tra tỉnh mới có buổi làm việc với những người khiếu kiện. (Ảnh: Duy Phong) |
Từ những sai phạm trên, Sở Văn hóa đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh thu hồi, hủy bỏ quyết định xếp hạng di tích lịch sử văn hóa đền thờ Hoàng giáp Lê Nhân Tế, xã Quảng Hải, huyện Quảng Xương do hồ sơ khoa học di tích không đảm bảo tính pháp lý, chưa có cơ sở khoa học.
Sở Văn hóa cũng yêu cầu ông Phạm Văn Tuấn, Trưởng Ban Quản lý di tích và Danh thắng tỉnh, Chủ tịch Hội đồng khoa học nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm trong việc chỉ đạo chuyên môn, tham mưu thẩm định đề nghị xếp hạng đề thờ Hoàng giáp Lê Nhân Tế không đảm bảo tính pháp lý, chưa có cơ sở khoa học dẫn đến sai phạm phải thu hồi, hủy bỏ.
Có ít nhất 02 lần Sở Văn hóa đều khẳng định việc lập hồ sơ công nhận di tích đền Lê Nhân Tế là có sai sót, tuy nhiên không hiểu vì sao Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vẫn tiếp tục giao Thanh tra tỉnh để thanh tra, làm rõ? Thời hạn đã hết nhưng đến nay người dân xã Quảng Hải vẫn chưa có được câu trả lời cuối cùng từ UBND tỉnh.
